Bầu cử Tổng thống Mỹ: Thấy gì từ Đại hội toàn quốc đảng Dân chủ?

Vợ chồng bà Kamala Harris cùng vợ chồng ứng cử viên Phó tổng thống Tim Walz. Ảnh: AP

Đêm ngày 22.8 (sáng ngày 23.8 giờ Việt Nam) - đêm cuối cùng và được mong đợi nhất của Đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa kéo dài 4 ngày, Phó tổng thống Kamala Harris, 59 tuổi, đã tìm cách định nghĩa lại bản thân mình khi bà và đối thủ Donald Trump bước vào 11 tuần cuối cùng của chiến dịch tranh cử vô cùng khốc liệt.

Bước lên sân khấu trong tiếng vỗ tay nồng nhiệt khi có bài phát biểu bế mạc Đại hội, bà Harris lập luận rằng câu chuyện cá nhân và lý lịch của bà với tư cách là một công tố viên khiến bà có đủ điều kiện để bảo vệ quyền lợi của người Mỹ trước một cựu tổng thống mà bà cho là chỉ quan tâm đến lợi ích riêng của mình.

“Cuộc bầu cử sắp tới mang lại cho đất nước chúng ta một cơ hội quý giá để vượt qua sự cay đắng, hoài nghi và những trận chiến chia rẽ trong quá khứ”, bà Harris nói. “Một cơ hội để vạch ra một con đường mới tiến về phía trước. Không phải với tư cách là thành viên của bất kỳ đảng phái hay phe phái nào, mà là với tư cách là người Mỹ”.

“Nước Mỹ, con đường dẫn tôi đến đây trong những tuần gần đây chắc chắn là điều bất ngờ”, bà Harris nói. “Nhưng tôi không xa lạ gì với những hành trình không thể ngờ tới”, bà bày tỏ sự tự tin.

Định nghĩa lại bản thân

Là con gái của những người nhập cư Jamaica và Ấn Độ, Harris đã trở thành người phụ nữ da đen đầu tiên và là người gốc Nam Á chấp nhận đề cử tổng thống của một đảng lớn.

Bà Kamala Harris phát biểu bế mạc Đại hội đảng Dân chủ. Ảnh: AP

Bà Kamala Harris chủ yếu được mẹ nuôi dưỡng trong một căn hộ nhỏ ở East Bay, San Francisco. Sau khi cha mẹ ly hôn, bà sống với những người bạn và người chăm sóc, những người mà bà mô tả là “giống như gia đình với ngập tràn tình yêu thương”. Bà cũng kể chi tiết quan trọng trong câu chuyện về nguồn gốc chính trị của mình, khi Wanda, người bạn thân nhất của bà từ thời trung học, tâm sự với cô rằng cô đang bị cha dượng ngược đãi và đến sống với gia đình Harris. “Đó là một trong những lý do tôi trở thành công tố viên. Để bảo vệ những người như Wanda”, bà Harris nói.

Nêu tóm tắt công việc của mình với tư cách là công tố viên, tổng chưởng lý tiểu bang, thượng nghị sĩ và hiện là phó tổng thống, bà Harris tuyên bố: “Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi chỉ có một đối tượng phục vụ duy nhất: người dân”. Trong khi đó, bà cho rằng, đối thủ Donad Trump chỉ hành động vì lợi ích của “đối tượng duy nhất: chính bản thân ông ta”.

Kêu gọi đoàn kết và sự ủng hộ từ chính đảng Cộng hòa

Trong bài phát biểu quan trọng của mình, bà Harris đã trực tiếp kêu gọi những người Cộng hòa gạt bỏ định kiến về đảng phái và ủng hộ bà thay vì ủng hộ Donald Trump, người đã phủ nhận việc thua Biden trong cuộc bầu cử năm 2020 và dẫn đến cuộc nổi loạn ở Điện Capitol vào ngày 6.1.2021.

Quang cảnh Đại hội. Ảnh: Reuters

“Tôi biết những người có quan điểm chính trị khác nhau đang theo dõi sự kiện tối nay, và tôi muốn các bạn biết rằng tôi cam kết sẽ trở thành tổng thống của mọi người dân Mỹ”, bà Harris nói. “Điều đó là để gìn các nguyên tắc hiến pháp, các nguyên tắc cơ bản của nước Mỹ, từ pháp quyền và bầu cử công bằng đến chuyển giao quyền lực một cách hòa bình”.

Bà Harris đã nhiều lần nhấn mạnh đến truyền thống pháp quyền và các nguyên tắc Hiến định, khi ám chỉ “ý định rõ ràng” của ông Trump là trả tự do cho những người đã tiến hành cuộc nổi loạn ở Điện Capitol và tấn công những người thực thi pháp luật, giữ gìn trật tự.

Cam kết khôi phục quyền phá thai

Một trong những nội dung quan trọng trong chính sách của bà là cam kết khôi phục quyền tiếp cận phá thai trên toàn quốc sau khi Tòa án Tối cao, với phần lớn thẩm phán do cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm, đã bãi bỏ quyền này vào năm 2019 và đảng Cộng hòa đã cho phép lệnh cấm phá thai áp dụng tại hơn hai chục tiểu bang trên toàn nước Mỹ.

Harris đã phải đối mặt với sự nghi ngại đáng kể từ khi bà thay thế Biden trở thành nhân vật hàng đầu trong danh sách ứng cử viên của đảng Dân chủ bởi trong giai đoạn đầu của chiến dịch tranh cử tổng thống hồi đầu năm, bà luôn tránh đưa ra những chính sách cụ thể. Thay vào đó, bà chỉ đưa ra những lời hứa chung chung trong một loạt các lĩnh vực chính sách quan trọng, từ mở rộng quyền bỏ phiếu đến giảm chi phí nhà ở, thông qua các khoản cắt giảm thuế cho tầng lớp trung lưu và tăng cường an ninh biên giới.

Mặc dù ban đầu bà Harris gặp khó khăn trong việc tìm chỗ đứng của một ứng cử viên với tư cách là phó tổng thống, nhưng danh tiếng của bà đã tăng lên khi bà trở thành người ủng hộ hàng đầu của chính quyền cho quyền phá thai. Đảng Dân chủ đã tận dụng sự tức giận công chúng trước quyết định này của Chính quyền Cộng hòa trước kia.

Lời hứa bảo vệ đồng minh, ủng hộ ngừng bắn

Tại đại hội, bà Harris đã đưa ra lời cam kết bảo vệ đồng minh Israel, đưa các con tin trở về từ Gaza; song cũng cam kết sẽ chấm dứt chiến tranh tại vùng đất Palestine bằng cách ủng hộ một thỏa thuận ngừng bắn.

“Bây giờ là lúc để đạt được thỏa thuận về con tin và thỏa thuận ngừng bắn”, bà nói trong tiếng reo hò. “Và tôi xin nói rõ, tôi sẽ luôn bảo vệ quyền tự vệ của Israel và tôi sẽ luôn đảm bảo Israel có khả năng tự vệ”.

“Những gì đã xảy ra ở Gaza trong 10 tháng qua thật là tàn khốc. Quá nhiều sinh mạng vô tội đã mất đi, những người dân đói khát tuyệt vọng phải liên tục chạy trốn để tìm kiếm sự an toàn. Điều đó thực sự đau lòng”, bà nói.

“Tổng thống Biden và tôi đang nỗ lực chấm dứt cuộc chiến này để bảo đảm an toàn cho Israel, bảo đảm trả tự do cho con tin cũng như chấm dứt nỗi thống khổ ở Gaza và để người dân Palestine có thể có được sự tôn trọng, an ninh, tự do và quyền tự quyết của mình”.

Trong một số tuyên bố mạnh mẽ nhất về chính sách đối ngoại cho đến nay, Harris cho biết bà sẽ thực hiện mọi hành động cần thiết để bảo vệ lợi ích của Hoa Kỳ trước Iran. Bà cam kết sẽ sát cánh cùng Ukraine cùng với các đồng minh NATO.

Cánh cửa đang rộng mở

Harris nổi lên là ứng cử viên của đảng Dân chủ cách đây hơn một tháng khi các đồng minh của Tổng thống Joe Biden, 81 tuổi, buộc ông phải rời khỏi cuộc đua. Nếu thành công, bà sẽ làm nên lịch sử với tư cách là người phụ nữ đầu tiên, thậm chí là phụ nữ da màu đầu tiên được bầu làm Tổng thống Hoa Kỳ.

Các quan chức đảng Dân chủ, trong đó có cựu Chủ tịch Quốc hội Nancy Pelosi, theo dõi phát biểu của bà Kamala Harris. Ảnh: AP

Hy vọng này đang ngày càng được củng cố khi nhìn vào hội trường của Đại hội đảng Dân chủ - United Center của Chicago tràn đầy năng lượng – với 23.500 chỗ ngồi của đấu trường đều chật kín người ủng hộ.

Sau khi bà Harris kết thúc bài phát biểu của mình, 100.000 quả bóng bay mang màu sắc xanh trắng được thả lên. Công việc bơm bóng cần đến 75 tình nguyện viên, 30 nhân viên và một chục người phụ trách sân khấu thuộc công đoàn.

Phát biểu với những người ủng hộ sau bài phát biểu của mình, bà Harris tỏ ra tự tin nhưng khuyến khích họ tiếp tục nỗ lực. “Tối nay chúng ta hãy mở tiệc, trong 75 ngày tới chúng ta còn rất nhiều việc phải làm”, bà nói. “Chúng ta sẽ thắng cuộc này”.

Quỳnh Vũ (Theo CNA, AP, Al Arabyia)