BCI Quý II/2024 giảm nhẹ xuống 51,3

Phục hồi và thách thức

Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố báo cáo BCI Quý II/2024, đưa ra góc nhìn đa chiều về bối cảnh kinh tế của các doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam. Cuộc khảo sát vẽ ra một bức tranh tổng hợp, phản ánh cả khả năng phục hồi và những thách thức đang diễn ra.

Về điều kiện kinh doanh hiện tại: Trong khi một số ít công ty báo cáo tình hình kinh tế là “rất tệ” (giảm từ 8% xuống 6%), số công ty mô tả là “không tốt” lại tăng nhẹ (từ 24% lên 26%). Mặc dù vậy, đa số (68%) vẫn duy trì quan điểm từ trung lập đến tích cực về điều kiện kinh doanh của họ, cho thấy cảm giác ổn định chung.

Về triển vọng kinh doanh Quý III: Mặc dù nhận định chung về triển vọng kinh tế của Việt Nam trong Quý III/2024 là lạc quan một cách thận trọng (45%), các doanh nghiệp vẫn do dự về triển vọng của chính họ (45%); 31% tin tưởng kết quả kinh doanh tích cực hơn và 23% bày tỏ lo ngại.

Sự bất an ngắn hạn này được cân bằng bởi niềm tin mạnh mẽ trong dài hạn, với gần 70% doanh nghiệp bày tỏ sự lạc quan về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong 5 năm tới. Sự tự tin này cũng được phản ánh qua tỷ lệ gần 70% các lãnh đạo doanh nghiệp cho biết sẽ đề xuất Việt Nam là điểm đến đầu tư.

Những khó khăn của doanh nghiệp

Trong khi các doanh nghiệp Châu Âu vẫn lạc quan về tiềm năng của Việt Nam, cuộc khảo sát nêu bật những thách thức pháp lý dai dẳng cản trở tăng trưởng và đầu tư. Các vấn đề chính được xác định bao gồm: Các quy định mơ hồ được giải thích theo nhiều cách khác nhau; Thủ tục hành chính rườm rà; Khó khăn trong việc xin giấy phép và phê duyệt; Những thách thức về thị thực và giấy phép lao động cho người lao động nước ngoài; Phê duyệt trùng lặp hoặc không nhất quán giữa các cấp chính quyền.

Cuộc khảo sát cũng nêu bật các lĩnh vực cụ thể nơi rào cản pháp lý khá rõ rệt như: Giấy phép lao động và thị thực cho người nước ngoài; Nghị định Bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPD)… Trong đó, liên quan đến giấy phép lao động và thị thực cho người nước ngoài. Mặc dù Nghị định số 70 đã được ban hành vào tháng 9/2023 nhằm đơn giản hóa thủ tục cấp phép lao động và thị thực cho người lao động nước ngoài, nhưng chỉ có 3,3% số người được hỏi cho biết có những cải thiện đáng kể. Trong khi một nửa số người được hỏi cho rằng có một số tiến bộ thì một phần tư (25%) cho thấy không có thay đổi nào. Tăng cường quá trình này là rất quan trọng để thu hút nhân tài quốc tế và thúc đẩy trao đổi kiến thức.

Hay Nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPD) được triển khai gần đây được thiết kế để bảo vệ thông tin cá nhân, đã vô tình gây ra sự lo lắng trong các doanh nghiệp. Một phần tư số người tham gia khảo sát thừa nhận chưa hiểu đầy đủ các yêu cầu của Nghị định và chỉ 1/3 cảm thấy tự tin vào khả năng tuân thủ của mình. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự hướng dẫn và hỗ trợ rõ ràng hơn từ các cơ quan chức năng để đảm bảo quá trình chuyển đổi và tuân thủ được diễn ra suôn sẻ.

Những cách thức để thúc đẩy FDI vào Việt Nam

Để thu hút thêm FDI và kích thích tăng trưởng kinh tế, các doanh nghiệp thành viên EuroCham được khảo sát đã nêu bật 5 yếu tố để Việt Nam có thể cải thiện môi trường kinh doanh: Hợp lý hóa các quy trình hành chính và thủ tục; Tăng cường sự rõ ràng trong pháp luật để giảm bớt việc giải thích không chính xác; Phát triển cơ sở hạ tầng cốt lõi (đường, cảng, cầu,…); Đơn giản hóa thủ tục cấp thị thực, giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài; Bảo đảm ổn định chính trị và an ninh.

Cùng với đó, đáp ứng được tiến trình trung hòa carbon cũng là chìa khóa để thu hút FDI chất lượng từ Châu Âu. Cuộc khảo sát cho thấy những cam kết ngày càng tăng về tính bền vững của các doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam, với 7% đã đạt được mức trung hòa carbon, 37% đặt ra mục tiêu hoàn thành vào hoặc trước năm 2050, 18% tham vọng đặt mục tiêu đạt được mức trung hòa carbon vào năm 2030.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp được khảo sát đã chỉ ra một số trở ngại chính trong nỗ lực trung hòa carbon của họ, bao gồm: Khách hàng lưỡng lự trong việc trả giá cao cho các sản phẩm bền vững; Các khuyến khích và quy định chưa đầy đủ để thúc đẩy tính bền vững; Khả năng tiếp cận với các nguồn năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng quản lý chất thải hiệu quả còn hạn chế; Hạn chế tài chính trong việc thực hiện các hoạt động bền vững; Nhân viên không có kiến thức đầy đủ và không tham gia với các sáng kiến bền vững; Khó khăn trong việc đo lường lượng khí thải và đảm bảo tuân thủ chuỗi cung ứng…

Để tiếp tục giải quyết những thách thức này và thúc đẩy các hoạt động kinh tế bền vững, EuroCham Việt Nam sẽ tổ chức Diễn đàn và Triển lãm Kinh tế Xanh (GEFE) 2024 (dự kiến diễn ra từ ngày 21 - 23/10 tại TP. Hồ Chí Minh). Sự kiện sẽ bao gồm các phiên hội thảo, triển lãm công nghệ xanh và phiên toàn thể cấp cao với các nhà lãnh đạo Châu Âu và Việt Nam. Sự kiện nhằm mục đích trang bị cho các doanh nghiệp kiến thức, sự kết nối và các công cụ cần thiết để điều hướng bối cảnh kinh doanh đang phát triển của Việt Nam đồng thời thúc đẩy các hoạt động có trách nhiệm với môi trường.

Bình luận về BCI Quý II, ông Dominik Meichle, Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho rằng, tiềm năng kinh tế của Việt Nam là không thể phủ nhận và cộng đồng doanh nghiệp Châu Âu vẫn tin tưởng vào sự tăng trưởng dài hạn của Việt Nam. “Chúng ta có thể tạo ra một môi trường kinh doanh hiệu quả và hấp dẫn hơn, mang lại lợi ích cho cả cộng đồng doanh nghiệp Châu Âu và Việt Nam".

Ông Thue Quist Thomasen, Giám đốc điều hành của Decision Lab nhận định: “Kết quả khảo sát này tiết lộ một bức tranh nhiều màu sắc về bối cảnh kinh doanh. Trong khi 68% số người được hỏi cho biết điều kiện hiện tại ở mức trung bình đến tích cực, thì sự thận trọng trong ngắn hạn đã tăng nhẹ, và điều này cần được giải quyết để xu hướng tích cực có thể tiếp tục tăng. Tuy nhiên, mức tăng trưởng GDP mạnh mẽ 6,42% trong nửa đầu năm 2024 và gần 70% bày tỏ sự lạc quan trong dài hạn cho thấy niềm tin mạnh mẽ rằng các chỉ số tích cực có thể thành hiện thực trong tương lai."

Lê Đỗ