Bệ phóng cho chu kỳ tăng trưởng mới của kinh tế Việt Nam

Việt Nam hiện là quốc gia duy nhất ký kết các Hiệp định thương mại tự do (FTA) với tất cả các đối tác kinh tế lớn trên thế giới như: Hoa Kỳ, Nhật Bản,Trung Quốc, EU, Anh, Nga...với 16 FTA đã ký kết, thực thi và 3 FTA đang đàm phán. Các FTA đem lại nhiều tác động tích cực trong việc mở rộng thị trường, gia tăng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa. Tuy nhiên, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương nhận định, các doanh nghiệp của chúng ta vẫn chưa tận dụng hết các cơ hội từ FTA.

"Chúng tôi nhận thấy giá trị xuất khẩu sang các thị trường FTA như EU, Canada, Vương quốc Anh…có tăng; giá trị tuyệt đối tăng nhưng giá trị tương đối còn khiêm tốn. Đó là vấn đề thị phần của các thị trường này chưa tăng như mong đợi.Chúng tôi cũng xác định được những nguyên nhân. Một trong những nguyên nhân là cần sự vào cuộc của bộ ngành, địa phương và các chủ thể có liên quan nhằm tối ưu hóa được thế mạnh mỗi chủ thể trong quá trình tận dụng FTA".

Thực tế, nhiều mô hình kết nối như chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng đang được thúc đẩy để tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp, nhưng kết quả chưa như kỳ vọng. Nguyên nhân được chỉ ra là trong chuỗi giá trị thì chỉ có sự kết nối giữa doanh nghiệp với nhau hay trong chuỗi cung ứng cũng vậy, tức là thiếu đi cấu phần của cơ quan quản lý. Mà không có cơ quan quản lý thì các doanh nghiệp rất khó trong việc tự xoay sở để phát triển tại thị trường quốc tế. Ông Ngô Chung Khanh đã chia sẻ về mô hình hệ sinh thái tận dụng FTA đang được Bộ Công Thương xây dựng nhằm khắc phục điểm hạn chế trên.

"Mô hình sẽ có một cấu phần là cơ quan quản lý gồm đại diện các bộ ngành, đại diện các tỉnh, thành. Cấu phần thứ hai là doanh nghiệp. Đây là linh hồn của hệ sinh thái bao gồm đại diện các hiệp hội liên quan, giúp các ý tưởng đi vào cuộc sống. Chúng tôi dự kiến có mô hình kinh tế định lượng vì không thể định tính được. Chúng tôi mời các chuyên gia quốc tế để đánh giá xem nếu mô hình thành công thì sẽ giúp được tăng lên giá trị như thế nào, phải có con số cụ thể. Dự kiến tháng 1/2025, chúng tôi sẽ tập trung làm đề án. Có đề án, chúng tôi sẽ gửi xin ý kiến các hiệp hội, các bộ ngành, tỉnh, thành và sẽ tổng hợp, đánh giá tổng thể. Sau đó, chúng tôi mới trình Chính phủ. Chúng tôi hy vọng tháng 9/2025 thì có điều kiện chính thức ra mắt hệ sinh thái".

Việt Nam phải mất khoảng 10 năm đàm phán để có được TPP, CPTPP và 9 năm đàm phán để có được EVFTA. Bao nhiêu nguồn lực, bao nhiêu công sức đã bỏ ra, nếu không được tận dụng triệt để thì sẽ rất lãng phí. Các cơ hội từ FTA và một nền kinh tế đang đạt độ chín cả về vị thế, quy mô, năng lực sẽ là bệ phóng lý tưởng cho chu kỳ tăng trưởng mới của kinh tế Việt Nam.

Thái Sơn