Bệnh thối nõn bùng phát, hàng trăm ha dứa tại Thanh Hóa, Nghệ An mất trắng

Tại phường Quang Trung, tỉnh Thanh Hóa, có khoảng 300ha dứa của người dân bị vàng lá, thối nõn và chết.

Tại Thanh Hóa, diện tích dứa chết héo đang lan nhanh, từ những điểm xuất hiện lác đác ban đầu đến khi bùng phát mạnh ở nhiều địa phương như Yên Phú, Kiên Thọ, Quang Trung, Ngọc Liên, Hà Long… Tổng diện tích nhiễm hiện đã lên tới khoảng 500 ha và tiếp tục phát sinh thêm.

Cơ quan chuyên môn xác định dứa giống Queen và Cayenne đang bị gây hại bởi bệnh thối nõn, do hai chủng nấm Phytophthora nicotianae và Phytophthora parasitica. Tại các ruộng bị nặng còn ghi nhận mùi hôi thối do vi khuẩn Pseudomonas và Erwinia xâm nhập.

Theo đánh giá ban đầu, điều kiện thời tiết từ tháng 7 đến giữa tháng 11 với nhiều đợt mưa lớn liên tiếp từ bão số 3, 5, 10, 11 và không khí lạnh kéo dài đã tạo môi trường ẩm ướt, nhiệt độ 15–25°C thích hợp để nấm phát triển. Nấm tồn tại trong đất tới nửa năm, trong khi nhiều vùng trồng dứa canh tác liên tục, không xử lý đất nên mầm bệnh tích tụ qua nhiều vụ.

Toàn bộ diện tích hơn 2ha dứa của gia đình ông Lê Văn Cường đã không thể cứu vãn.

Thực tế kiểm tra còn cho thấy nhiều hộ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chưa đúng kỹ thuật: phun sai thời điểm, không phun lặp lại hoặc lựa chọn thuốc không phù hợp. Một số diện tích bón phân mất cân đối, đặc biệt bón thừa đạm khiến cây mềm, dễ nhiễm bệnh.

Cơ quan chức năng khuyến cáo người trồng dứa cần đánh giá chính xác diện tích bị nhiễm để chuyển sang cây trồng ngắn ngày, kết hợp cày ải, phơi đất, bón vôi hoặc xử lý thuốc khử trùng nhằm tiêu diệt nấm tồn lưu. Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” và phun lặp lại 2 lần, cách nhau 5–7 ngày. Đồng thời, người dân cần chủ động cập nhật kiến thức canh tác an toàn, lựa chọn giống chất lượng và kiểm soát nguồn gốc thuốc bảo vệ thực vật.

Cây dứa bị vàng lá, thối nõn và chết.

Thanh Hóa hiện là một trong những vùng trồng dứa lớn của cả nước với 3.700ha, sản lượng đạt 120.000 – 130.000 tấn/năm.

Không chỉ Thanh Hóa, Nghệ An cũng đang đối mặt tình trạng tương tự. Hơn một tháng qua, vùng trồng dứa Quỳnh Thắng xuất hiện hàng loạt diện tích dứa vàng lá, thối gốc và chết rũ. Theo thống kê sơ bộ, gần 200 hộ bị ảnh hưởng, khoảng 400–450 ha dứa hỏng, nhiều vườn mất trắng.

Ngoài diện tích chết, một phần lớn diện tích không ra hoa, không kết quả, khiến sản lượng năm 2025 dự kiến giảm khoảng 30%. Mọi năm, mỗi ha cho sản lượng khoảng 50 tấn; năm nay nhiều hộ chỉ ước thu 30 tấn/ha dù điều kiện chăm sóc không thay đổi.

Nhiều diện tích dứa ở xã Quỳnh Thắng, Nghệ An bị bệnh thối nõn, úa lá. Ảnh: Thanh Phúc

Toàn xã Quỳnh Thắng có gần 2.000 ha dứa, chủ yếu giống Queen và MD2, canh tác theo hướng hữu cơ, phủ nilon, trồng rải vụ. Số diện tích thiệt hại đang tiếp tục tăng, hộ ít mất vài sào, hộ nhiều thiệt hại tới 2 ha.

Sáng 10/12/2025, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nghệ An đã kiểm tra thực địa và xác định bệnh thối nõn xuất hiện ở nhiều mức độ trên giống Queen. Đơn vị đã ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể các biện pháp phòng trừ để địa phương và người dân khẩn trương triển khai.

Nguyễn Thuấn