Bí ẩn cá mập con chào đời không cần cá thể đực tại thủy cung Mỹ
Sự xuất hiện của một chú cá mập con tại một thủy cung ở bang Louisiana (Mỹ) đã gây nên làn sóng tò mò, phấn khích cho mọi người sau khi nở ra từ một quả trứng mà không có sự xuất hiện trước đó của bất kỳ cá thể cá mập đực nào.
Ảnh minh họa. Nguồn: AFP/TTXVN
Thủy cung Shreveport cho biết chú cá mập con có tên là Yoko đã chào đời vào đầu tháng 1. Nó được nở ra từ một quả trứng trong bể mà chỉ có hai con cá mập cái, không có cá thể cá mập đực nào. Đại diện của thủy cung trên xác nhận rằng trên thực tế trong hơn ba năm đã không có con cá mập cái nào trong thời kỳ sinh sản có bất kỳ sự tiếp xúc nào với cá thể khác giới trong bể.
Mặc dù không có cá mập đực nào trong khu vực nuôi nhốt trên nhưng theo một phân tích nghiên cứu chỉ ra rằng có hai khả năng để khiến quả trứng đặc biệt này có thể nở ra chú cá mập con Yoko. Theo đó, một hiện tượng sinh sản đơn tính có thể đã xảy ra – đây là một hình thức sinh sản vô tính trong đó phôi phát triển từ trứng mà không cần thụ tinh. Ngoài ra, nghiên cứu còn cho rằng đó có thể đã xảy ra quá trình thụ tinh “chậm” - tức quá trình thụ tinh diễn ra rất lâu sau khi giao phối.
Ông Kevin Feldheim đứng đầu Phòng thí nghiệm Pritzker về hệ thống phân tử và tiến hóa, người có nghiên cứu tập trung vào hệ thống giao phối và sinh học quần thể của cá mập, cho biết rằng sinh sản đơn tính đã được chứng kiến ở một số loài cá mập, bao gồm cá mập vằn và cá mập tre đốm trắng. Người ta cũng cho rằng hiện tượng này đã xảy ra ở một loài cá đuối.
Ông Feldheim cho rằng quá trình sinh sản đơn tính thường xảy ra khi con cái bị tách khỏi con đực. Tuy vậy, ông lưu ý rằng có những trường hợp con cái sinh sản theo cách thức này ngay cả khi có sự hiện diện của con đực.
Ông Feldheim cũng chỉ ra: "Quá trình sinh sản đơn tính diễn ra như thế nào hoặc điều gì thúc đẩy con cái… bắt đầu quá trình này vẫn chưa được khám phá". Đồng thời, ông đã nói thêm rằng nhìn chung đây có thể là những nỗ lực cuối cùng của con cá mập cái nhằm tìm cách truyền lại gene di truyền của mình cho thế hệ tiếp theo. "Điều này cho thấy khả năng thích nghi của cá mập trong việc sinh sản", ông đã nói.
Ông Feldheim cũng cho biết các nhà khoa học hiện nay "gần như không biết gì về thời gian con cái có thể lưu trữ tinh trùng ở mỗi loài". Ông tiết lộ rằng người ta từng phát hiện một con cá mập cái có thể lưu trữ tinh trùng của cá thể đực khác trong ít nhất 45 tháng.
Thủy cung Shreveport cho biết họ sẽ tiến hành xét nghiệm di truyền đối với chú cá mập con Yoko khi nó đủ lớn để xác định chính xác nguồn gốc của mình.
Trong một thông báo được phát đi, ông Greg Barrick, người phụ trách bảo tồn động vật sống của thủy cung, cho biết: "Tình trạng này thật đáng kinh ngạc và cho thấy khả năng phục hồi của loài này. Chúng tôi rất hào hứng trong những tháng tới để xác nhận liệu đây có thực sự là trường hợp sinh sản đơn tính hay là thụ tinh chậm. Nó thực sự chứng minh rằng sự sống… tự tìm ra cách thức".
