Bỉ đối mặt với giá nhiên liệu tăng mạnh từ năm 2027

Các bể chứa khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) tại Fos-sur-Mer. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Bỉ dự báo sẽ phải đối mặt với giá nhiên liệu tăng mạnh từ năm 2027, trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) đang theo đuổi quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Theo báo La Libre, nếu mức tiêu thụ năng lượng không giảm, hóa đơn tiền xăng, dầu sưởi và khí đốt tự nhiên của các hộ gia đình tại Bỉ có thể tăng thêm hàng chục euro mỗi năm, thậm chí mỗi tháng, kể từ năm 2027.

Nguyên nhân là do Liên minh châu Âu sẽ áp dụng một cơ chế thị trường carbon mới, đi kèm với các biện pháp bảo vệ người dân dễ bị tổn thương bởi chính sách mới và thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng.

Bắt đầu từ năm 2027, Liên minh châu Âu sẽ mở rộng thị trường carbon nội khối sang hai lĩnh vực mới: giao thông đường bộ và xây dựng. Theo đó, các nhà cung cấp nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu sưởi, khí đốt tự nhiên) sẽ phải mua hạn ngạch phát thải khí CO₂, tuân theo nguyên tắc "người gây ô nhiễm phải trả tiền."

Điều này buộc họ phải tìm cách giảm dấu chân carbon (carbon footprint) của mình. Tuy nhiên, nhiều khả năng chi phí phát sinh này sẽ được chuyển sang người tiêu dùng, đặc biệt là các hộ gia đình.

Tác động cụ thể của cơ chế "ETS2" (Hệ thống giao dịch phát thải giai đoạn 2) chỉ có thể được đánh giá đầy đủ sau khi chính thức áp dụng vào năm 2027. Nhưng theo dự báo của Ủy ban châu Âu (EC), giá một tấn CO₂ trên thị trường mới này có thể đạt 45 euro (48,74 USD) và sẽ tiếp tục tăng dần.

Nếu kịch bản này xảy ra, giá nhiên liệu có thể tăng trung bình 0,12 euro/lít đối với dầu diesel, 0,10 euro/lít đối với xăng, 0,12 euro/lít đối với dầu sưởi, 0,89 xu euro/kWh đối với khí đốt tự nhiên.

Theo tính toán của Cơ quan Môi trường Liên bang Bỉ, với mức giá 45 euro/tấn CO₂, một hộ gia đình có ôtô động cơ đốt trong loại trung bình (chạy 15.000 km/năm) và sống trong một căn nhà được cách nhiệt tốt sử dụng hệ thống sưởi bằng khí đốt sẽ phải trả thêm khoảng 170 euro/năm cho năng lượng.

Trong khi đó, một gia đình sở hữu ôtô điện và sử dụng bơm nhiệt để sưởi ấm thì gần như không bị ảnh hưởng bởi mức giá carbon mới này.

Tại vùng tiếng Pháp Wallonie của Bỉ, một hộ gia đình có hai ôtô chạy 30.000 km/năm và sống trong một căn nhà có diện tích 200 m² với mức cách nhiệt trung bình (tiêu chuẩn PEB D), sử dụng từ 2.000-3.000 lít dầu sưởi mỗi năm, có thể phải đối mặt với khoản chi phí tăng thêm lên đến 600 euro/năm.

Dù mức ảnh hưởng khác nhau tùy theo từng trường hợp, tác động của ETS2 vẫn có thể tạo ra gánh nặng đáng kể đối với nhiều gia đình và doanh nghiệp nhỏ vốn phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch. Vì thế, Liên minh châu Âu dự kiến triển khai các chính sách hỗ trợ để giảm thiểu tác động tiêu cực đến nhóm đối tượng dễ bị tổn thương.

Vấn đề tăng giá nhiên liệu không chỉ là một bài toán kinh tế mà còn mang yếu tố chính trị-xã hội nhạy cảm. Hồi cuối năm 2018, phong trào “Áo vàng” (Gilets Jaunes) đã bùng nổ tại Pháp do việc tăng thuế carbon, khi đó chỉ tương đương 6,5 xu euro/lít dầu diesel và 2,9 xu euro/lít xăng. Đây là bài học lớn về nguy cơ phản ứng xã hội trước những chính sách môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền người dân.

Một chuyên gia về chính sách năng lượng tại vùng Wallonie thừa nhận: “Đây là một mối lo ngại lớn. Không có một loại vaccine nào có thể bảo vệ chính phủ trước những phản ứng mạnh mẽ từ người dân.”

Tuy nhiên, theo một nhà phân tích tại Brussels, "điều quan trọng là số tiền thu được từ ETS2 sẽ được tái đầu tư để giảm hóa đơn năng lượng của người dân, thay vì biến thành một khoản thuế trừng phạt."

Một quan chức liên bang cũng nhấn mạnh: "Hoàn toàn có thể tránh được việc giá năng lượng tăng cao nếu chúng ta thay đổi hành vi tiêu dùng và đầu tư vào các giải pháp thay thế"./.

(TTXVN/Vietnam+)