Biểu tình ở Los Angeles: Leo thang và chia rẽ

Bùng phát từ cuối tuần qua, làn sóng biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính phủ Tổng thống Mỹ Donald Trump đã leo thang nghiêm trọng ở TP Los Angeles (bang California, Mỹ).

Quyết định của chính quyền ông Trump liên quan việc triển khai lực lượng vệ binh quốc gia và lính thủy đánh bộ đến khu vực đã làm gia tăng rạn nứt giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, cũng như giữa chính phủ liên bang và chính quyền bang California.

Toàn cảnh biểu tình ở Los Angeles

Làn sóng biểu tình bắt đầu sau khi các đặc vụ của Cơ quan thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) sáng 6-6 đột kích nhiều địa điểm trên khắp Los Angeles và bắt 44 người vi phạm luật nhập cư, theo đài CBS News.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ sau đó cho biết rằng trong tuần vừa rồi các đặc vụ ICE đã bắt tổng cộng 118 người nhập cư không có giấy tờ cần thiết ở Los Angeles. Các đặc vụ ICE di chuyển quanh TP bằng các đoàn xe kiểu quân sự không biển hiệu để thực hiện các vụ bắt.

Biểu tình bùng phát nhằm phản ứng chiến dịch truy bắt này. Căng thẳng leo thang sau khi ICE bắt ông David Huerta - chủ tịch của công đoàn lớn nhất California. Từ đêm 6-6, đám đông người biểu tình đã tập trung bên ngoài các địa điểm được cho là đang giam giữ những người bị bắt.

Tối 7-6, chính quyền ông Trump tuyên bố triển khai 2.000 vệ binh quốc gia, gọi các cuộc biểu tình là “cuộc nổi loạn” chống lại chính phủ Mỹ. Thống đốc bang California - ông Gavin Newsom ngay lập tức lên án động thái này, cho rằng tổng thống Mỹ “gây ra nỗi sợ hãi và khủng bố để tiếp quản lực lượng dân quân của tiểu bang và vi phạm hiến pháp”.

Lực lượng Vệ binh Quốc gia bên ngoài Tòa nhà Liên bang ở TP Los Angeles (bang California) vào ngày 9-6. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Làn sóng biểu tình tiếp tục leo thang trong cuối tuần qua. Ngày 8-6, Sở Cảnh sát Los Angeles tuyên bố biểu tình là cuộc tụ tập bất hợp pháp, ra lệnh cho mọi người rời đi, nhưng làn sóng biểu tình vẫn tiếp diễn.

Trả lời phỏng vấn đài MSNBC ngày 8-6, Thống đốc Newsom cho biết sẽ kiện chính phủ liên bang về việc triển khai Vệ binh Quốc gia, chỉ trích rằng Tổng thống Trump “đã tạo ra hoàn cảnh” dẫn đến các cuộc biểu tình.

Sang ngày 9-6, Thống đốc Newsom và Tổng chưởng lý bang California - ông Rob Bonta đệ đơn kiện lên tòa án liên bang ở San Francisco về vấn đề này.

Bất chấp đơn kiện từ chính quyền California, Lầu Năm Góc ngày 9-6 cho biết Tổng thống Trump đã ký lệnh điều động thêm 2.000 vệ binh quốc gia đến Los Angeles để đối phó biểu tình, nâng tổng số lên 4.000 người.

Cũng trong ngày 9-6, Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ (NORTHCOM) cho biết sẽ tạm thời triển khai khoảng 700 lính thủy đánh bộ đến Los Angeles cho đến khi có thêm vệ binh quốc gia tiếp viện. NORTHCOM nói rằng lính thủy đánh bộ sẽ được triển khai để bảo vệ nhân sự và tài sản của liên bang tại khu vực Los Angeles.

Trước đó cùng ngày, Tổng thống Trump chỉ trích Thống đốc Newsom, cho rằng “tội ác lớn nhất” của ông Newsom là tranh cử thống đốc. Ông Trump cũng đề xuất rằng đặc phái viên biên giới Mỹ Tom Homan nên bắt vị thống đốc thuộc đảng Dân chủ.

Đáp lại, Thống đốc Newsom vẫn giữ vững lập trường rằng California đủ sức ứng phó làn sóng biểu tình này. Ông Newsom cho rằng việc triển khai lính thủy đánh bộ tới Los Angeles là hành động phi pháp và các lực lượng này đang bị lợi dụng như những con tốt chính trị.

Ông Newsom cho biết ông sẽ đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn việc triển khai lực lượng lính thủy đánh bộ, tương tự vụ kiện nhằm ngăn việc điều động lực lượng Vệ binh Quốc gia.

Trong diễn biến leo thang, các cuộc biểu tình bắt đầu ở Los Angeles đã lan rộng khắp cả nước Mỹ trong ngày 9-6, với các cuộc biểu tình được tổ chức tại một số TP bao gồm San Francisco, Dallas, Austin và New York. Theo đài CNN, dù đã xảy ra các cuộc đụng độ ngắn giữa người biểu tình với lực lượng thực thi pháp luật và hàng chục người đã bị bắt, các cuộc biểu tình này phần lớn vẫn được kiềm chế.

Cộng hòa, Dân chủ chia rẽ sâu sắc

Tờ The Guardian mô tả tình trạng bất ổn tại Los Angeles là hình ảnh thu nhỏ những chia rẽ chính trị tại Mỹ liên quan vấn đề nhập cư.

Sự chia rẽ trong cách nhìn nhận về cùng một sự kiện bộc lộ rõ ràng khi Hạ nghị sĩ Dân chủ Maxine Waters của California bị từ chối cho vào quan sát một trung tâm giam giữ ở Los Angeles cuối tuần qua.

Hạ nghị sĩ Cộng hòa Marjorie Taylor Greene của bang Georgia sau đó chế giễu bà Waters trên mạng xã hội. “Bà Maxine Waters tức điên vì bị ICE đuổi về khi bà ta đến kiểm tra những tội phạm nhập cư trái phép!!” - bà Greene viết trên X.

“Triển khai 2.000 lính Vệ binh Quốc gia là chưa đủ cho cuộc nổi loạn ở Los Angeles và cuộc chiến do đảng Dân chủ phát động nhằm chống lại nước Mỹ!!!” - bà Greene bổ sung.

Thượng nghị sĩ Dân chủ Adam Schiff (bang California) kêu gọi người biểu tình kiềm chế, cảnh báo rằng “bạo lực không bao giờ là câu trả lời”. Ông Schiff nhấn mạnh rằng việc tấn công lực lượng chấp pháp “chỉ tiếp tay cho những kẻ đang cố tình khiêu khích và lợi dụng tình hình vì mục đích riêng”.

Viết trên mạng xã hội X, hạ nghị sĩ Dân chủ California, ông Mike Thompson cũng kêu gọi người biểu tình hành xử ôn hòa, nói không với bạo lực, tránh để chính phủ ông Trump mạnh tay khiến tình hình leo thang hơn.

Ngược lại, Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn, đảng Cộng hòa bang Tennessee, cho rằng “chưa bao giờ việc trục xuất lại hấp dẫn đến thế”.

Hạ nghị sĩ Dân chủ bang Florida - ông Darren Soto chỉ trích cuộc truy quét thực thi nhập cư của chính quyền Mỹ. Ông Soto tố rằng “ngay cả công dân Mỹ cũng đang bị bắt chỉ vì trông giống người gốc Mỹ Latinh” và rằng “quy trình pháp lý hầu như bị phớt lờ”.

Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Bernie Moreno của đảng Cộng hòa lại gọi các cuộc biểu tình là “một cuộc nổi loạn bạo lực để bảo vệ người nhập cư trái phép phạm pháp” và tuyên bố rằng “Tổng thống Trump hoàn toàn đúng khi khôi phục luật pháp và trật tự”.

Ông Eli Crane, hạ nghị sĩ Cộng hòa bang Arizona, mỉa mai ban lãnh đạo California vì sự hỗn loạn này.

Phía Dân chủ đáp trả bằng những lời tố cáo về sự chuyên quyền từ liên bang. Cựu Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris gọi việc triển khai Vệ binh Quốc gia là “một bước leo thang nguy hiểm nhằm kích động hỗn loạn” và là một phần trong “mưu đồ tàn nhẫn, được tính toán kỹ để gieo rắc hoang mang”.

Hạ nghị sĩ Dân chủ bang California - bà Sam Liccardo cảnh báo rằng các hành động của Tổng thống Trump có nguy cơ “đẩy đất nước trượt dần vào con đường nguy hiểm”.

Theo giới quan sát, cuộc chiến thực thi nhập cư tại Los Angeles đã tạo ra một tình thế hiếm gặp, khi các cơ quan thực thi pháp luật cấp bang và liên bang hoạt động trên cùng một địa bàn nhưng với các nhiệm vụ khác nhau, gây ra sự nhầm lẫn và làm leo thang căng thẳng trên đường phố.

THẢO VY