Bình Liêu mùa cỏ lau

Những cánh đồng cỏ lau trải dài vào mùa thu.

Sản vật của núi rừng

Không phải ngẫu nhiên mà du khách ưa khám phá chọn đến Bình Liêu vào mùa thu. Ấy là khi những đồi cỏ lau bạt ngàn đã nở bung, trắng muốt. Ấy là lúc trời đất dung hòa, khí hậu mát mẻ để những chuyến bộ hành khám phá các cung đường biên giới không quá vất vả. Đó cũng là mùa lúa bao thai chín rộ trên những thửa ruộng bậc thang, nhuộm màu vàng óng khắp bản làng. Với dân camping (cắm trại), đó là mùa thích hợp nhất để hưởng thụ cuộc sống giữa thiên nhiên.

Cùng có chung sở thích cắm trại, năm nào nhóm chúng tôi cũng chọn đến Bình Liêu vào mùa thu để thỏa chí phiêu bồng. Những lần đầu còn bỡ ngỡ, chúng tôi không biết chỗ nào cảnh đẹp, chỗ nào an toàn để hạ trại, cũng như không biết mua thực phẩm chỗ nào tươi ngon để chuẩn bị cho bữa tối dân dã. Sau này, chỉ cần cả nhóm thống nhất muốn ở khu vực nào, chúng tôi đã hình dung sẽ đi hướng nào, hạ trại ở đâu và chuẩn bị những gì cho chuyến camping mới.

Khác với vùng núi như Hà Giang, Bình Liêu luôn sẵn củi. Đối với tôi, củi là một trong những thứ quan trọng nhất trong một chuyến đi cắm trại. Nhiều nhóm camping giờ đây đã trang bị những vật dụng hiện đại, thuận tiện như bếp gas, đồ dùng nấu ăn… Nhưng tôi không cho phép mình mua những thứ ấy. Tôi đun nước, hay nướng đồ ăn, hoàn toàn dùng thứ chất đốt duy nhất là củi. Tôi thích mùi ám khói của củi vào thức ăn; thích nhìn ánh lửa bập bùng giữa đêm tĩnh mịch; thích cảm giác ấm áp từ những đốm than hồng.

Thực phẩm ở khu chợ Bình Liêu khá phong phú, vào những ngày cuối tuần càng đa dạng hơn. Bạn có thể dễ dàng mua được gà bản, thứ gà “chạy bộ” trên những thửa ruộng bậc thang, hay cá tầm, ngan đen, cá suối…, đều là những sản vật địa phương, từ đôi bàn tay người Tày, Dao, Sán Chỉ ở đây nuôi hoặc đánh bắt tự nhiên dưới những tán rừng già.

Cá tầm nuôi ở Bình Liêu được sống dưới những dòng thác, suối như Khe Vằn, Sú Cáu, Khe Tiền, Sông Moóc quanh năm trong lành, nên thịt dai chắc, thơm ngon hơn nhiều vùng nuôi khác. Tôi thường chọn mua cá tầm sống ở Húc Động, nhờ người bán mổ ruột, rồi tự tay tẩm hỗn hợp tiêu xay, ớt, muối hột, dầu ăn đã chuẩn bị sẵn để ướp cá. Đến nơi cắm trại cũng là lúc cá ngấm gia vị, chỉ việc cho lên vỉ nướng. Cá tầm được nướng thơm lừng, thịt cá mềm ngọt hòa quyện cùng gia vị đậm đà cay nồng của ớt chắc chắn sẽ khiến bạn phải thích mê. Chấm kèm với muối tiêu chanh ớt, hay một ít hạt dổi sẽ làm món ăn thêm tròn vị.

Nhiều người chọn Bình Liêu là địa điểm yêu thích để cắm trại.

Nhiều người chọn ngan đen, đây là giống ngan bản địa, toàn thân có màu đen tuyền, được nuôi hoàn toàn tự nhiên ở hầu hết các thôn, bản. Sau mỗi mùa gặt, chúng lại được thả rông trên những thửa ruộng để tìm kiếm thức ăn là cây cỏ, rơm rạ, những hạt thóc còn sót lại. Hoặc được thả ở những con suối nhỏ, mương nước.

Do được chăn thả tự nhiên nên thời gian sinh trưởng, phát triển của ngan đen chậm hơn, thường từ 8 tháng trở lên ngan mới đạt đến ngưỡng trưởng thành. Ngan đen thường được chế biến thành nhiều món khác nhau như luộc, nấu canh miến, ngan xào sả ớt… Tuy nhiên, thông dụng nhất cho nhóm cắm trại vẫn là ngan đen luộc với muối và gừng, sả.

Bình Liêu có hệ thống khe, suối phong phú, bắt nguồn từ những cánh rừng bao phủ từ Vô Ngại, Húc Động, Lục Hồn, Hoành Mô. Sản vật ở dưới những tán rừng này cũng vô cùng phong phú, nhiều nhất là cá suối.

Tôi thích món cá suối nấu măng chua. Những con cá nhiều chủng loại to nhỏ khác nhau, có tên chung là “cá suối”. Măng mai chua được rửa qua, chắt thêm một lượng nước muối măng vừa đủ, đảm bảo độ chua, rồi đun sôi, thả cá vào, nêm gia vị. Chỉ đơn giản vậy thôi, nhưng bát canh cá giữa đêm đông sẽ làm bạn ấm lòng.

Cuối cùng, bạn chỉ cần chuẩn bị một tâm hồn đẹp để đến những vùng rừng núi hoang sơ. Khung cảnh ở đó có tuyệt mỹ hay không còn tùy thuộc vào con mắt nhìn của bạn.

Đón bình minh gần núi Cao Ly.

Kia là núi, đây là nhà

Tôi không chọn núi Cao Ly để hạ trại, sở dĩ ở đó thường đông nhóm “phượt thủ” ồn ào, vả lại tầm nhìn hơi “tù túng”. Không dưới 3 lần tôi đã dựng lều ở một khoảnh đồi mép vực, cách núi Cao Ly khoảng 2km về hướng Húc Động. Ở đó, tầm nhìn của tôi được “phóng” tận tới những bản làng bên kia biên giới. Ở đó, dưới lều trại chúng tôi ở là một thung lũng phủ kín rừng nguyên sinh. Có lần may mắn, chúng tôi còn săn được mây ở vị trí đó.

Nếu muốn một vị trí để đắm chìm với khung cảnh hoàng hôn, chúng tôi lại đi hướng khác để hạ trại. Đó là hướng lên các mốc biên giới như 1297, 1305, 1307. Theo các hướng này, sẽ không có nhiều những cánh rừng nguyên sinh, nhưng lại là “thiên đường” của hoa cỏ lau – một loài cỏ dại nhưng đã góp phần làm nên thương hiệu du lịch Bình Liêu.

Dọc đường lên các mốc biên giới, dễ tìm thấy cho nhóm một mặt phẳng để hạ trại. Khách có thể chọn cung đường lên mốc 1307, nơi có thể “sống ảo” với những đồi cỏ lau không thua kém mốc 1297, và có thể ngắm những chiếc quạt gió khổng lồ bên kia biên giới.

Khách cũng có thể hạ trại bên rừng thông, hoặc đơn giản là dưới gốc me rừng, đoạn hướng từ cửa khẩu Hoành Mô đi mốc 1305 (cách chân mốc khoảng 10 km).

Khi ánh hoàng hôn dần buông xuống, nhuộm đỏ cả bầu trời, không gian trở nên huyền ảo và lãng mạn hơn bao giờ hết. Nhiều người mới đến Bình Liêu mải ngắm nhìn khung cảnh “thiên đường” mà quên mất trời thu – đông nhanh tối. Tôi có cách hưởng thụ của riêng mình, vừa dựng lều vừa ngắm nhìn được cảnh đẹp trôi qua, để khi mặt trời khuất sau đỉnh núi là chúng tôi đã “an cư”, chỉ còn việc chất củi mà nấu, nướng những món đồ mình ưa thích.

Chúng tôi mỗi người một việc, rồi cùng nhau đi dạo quanh khu cắm trại, khám phá vẻ đẹp của thung lũng mùa lá vàng, lưu giữ lại những khoảnh khắc tuyệt đẹp bằng những bức ảnh đầy ắp kỷ niệm.

Đêm Bình Liêu mùa thu thanh bình hơn bất cứ nơi nào khác. Dưới ánh trăng dịu dàng, chúng tôi ngồi bên nhau, nhấp chén rượu men lá của người bản địa. Trong khoảnh khắc ấy, dường như mọi lo toan, muộn phiền đều tan biến, chỉ còn lại sự bình yên và hạnh phúc.

Ngày cắm trại dần khép lại, nhưng những dư âm ngọt ngào của nó sẽ còn đọng mãi trong tâm trí mỗi người. Buổi cắm trại ở Bình Liêu mùa thu không chỉ là dịp để chúng hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ, mà còn là cơ hội để trải nghiệm triết lý sống tối giản. Có lẽ nếu không có những lo toan, bổn phận và trách nhiệm, sẽ có nhiều người chỉ cần một chiếc lều giữa đại ngàn như thế.

Nguyễn Quý