BIS: Thuế quan khiến việc đưa lạm phát quay lại mục tiêu trở nên khó khăn hơn
Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), lạm phát tại Mỹ có thể bùng phát trở lại trong khi nền kinh tế thế giới chao đảo vì các chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump.
Kịch bản ảm đạm này đã được Tổng giám đốc BIS Agustin Carstens đưa ra trong báo cáo thường niên được công bố hôm 29/6, trong đó liệt kê cách các lỗ hổng toàn cầu hiện có bên cạnh rủi ro từ các chính sách của Tổng thống Trump kể từ khi nhậm chức vào tháng 1.
"Chúng tôi dự định sẽ có một cuộc hạ cánh mềm khi mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch… Sau đó, chúng tôi đã trải qua giai đoạn biến động rất đáng kể này với nguy cơ rằng thuế quan sẽ khiến việc đưa lạm phát trở lại mức 2% ở một số quốc gia trở nên khó khăn hơn”.
Báo cáo cũng nêu chi tiết bối cảnh bất ổn kinh tế ở "mức độ thường liên quan đến khủng hoảng", do Nhà Trắng áp thuế quan cao hơn, mặc dù hiện tại chỉ giới hạn trong thời gian tạm dừng 90 ngày.
BIS cho biết, triển vọng tăng trưởng đã giảm trong khi rủi ro gia tăng liên quan đến sự ổn định của giá tiêu dùng, tài chính công và hệ thống tài chính.
Đối mặt với những thách thức như vậy, BIS khuyến nghị các ngân hàng trung ương nên tập trung vào các nhiệm vụ cốt lõi để duy trì và thúc đẩy lòng tin, đồng thời nâng cao hiệu quả trong việc thực thi chính sách.
Trong khi đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể gặp phải thời điểm đặc biệt khó khăn trong bối cảnh hiện tại. Chủ tịch Fed Jerome Powell đã kiên quyết phản đối áp lực cắt giảm lãi suất từ Nhà Trắng.
"Tại Mỹ, họ có thể phải đối mặt với một kịch bản rất khó khăn đối với ngân hàng trung ương, đó là khi đối mặt với áp lực lạm phát cao hơn hoặc kỳ vọng lạm phát sai hướng và nền kinh tế chậm lại…Đó là hoàn cảnh mà các ngân hàng trung ương thường thấy đặc biệt khó khăn", ông Agustin Carstens cho biết.
Báo cáo của BIS cũng nhấn mạnh đến rủi ro lạm phát, bao gồm cả việc gián đoạn thương mại có thể ảnh hưởng đến các nền kinh tế vốn đã bị kìm hãm bởi tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt lao động, đồng thời làm tổn hại đến nguồn cung hàng hóa. Và sự nhạy cảm gia tăng của người tiêu dùng sau đại dịch có thể kết hợp với kỳ vọng về chi phí sinh hoạt cao để tạo ra những thách thức mới đối với sự ổn định giá cả.
Hyun Song Shin, cố vấn kinh tế tại BIS cho biết: "Điều rất quan trọng là phải đảm bảo rằng chỉ một lần tăng giá không chuyển thành một đợt lạm phát kéo dài".
Bên cạnh đó, còn có các rủi ro khác liên quan đến nợ quốc gia đang ở mức cao chưa từng có ở một số quốc gia. Trong số các quốc gia thành viên OECD, khoản thanh toán lãi vay tính theo tỷ lệ phần trăm GDP đã đạt 4% vào năm ngoái và dự kiến sẽ tiếp tục tăng.
"Rủi ro đối với lạm phát và ổn định tài chính có thể dễ dàng bắt nguồn từ hoặc lan truyền thông qua căng thẳng trên thị trường trái phiếu chính phủ… Mối lo ngại ngày càng tăng về tính bền vững của tài khóa có thể làm nảy sinh những thách thức về tái cấp vốn và có khả năng làm đảo lộn kỳ vọng lạm phát", báo cáo cho biết.
Trong khi đó, BIS cảnh báo rằng mối đe dọa cũng có thể phát sinh theo hướng ngược lại, với mức tăng giá không ổn định hoặc dai dẳng đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ lên cao.
Cách các nhà đầu tư phản ứng với các diễn biến toàn cầu là một vấn đề nhạy cảm khác. "Các lỗ hổng tài chính vĩ mô có khả năng khuếch đại các diễn biến kinh tế, bao gồm cả sự suy thoái dự kiến do sự thay đổi trong chính sách thương mại và sự bất ổn gia tăng", báo cáo cho biết.
BIS đã đưa ra danh sách các chỉ định chính sách để thúc đẩy tăng trưởng và năng suất, chẳng hạn như nới lỏng thị trường lao động, cắt giảm thủ tục hành chính, xóa bỏ rào cản thương mại và tăng đầu tư công.
Về giám sát, BIS đã cảnh báo rủi ro về sự nới lỏng đối với các yêu cầu quản lý ngân hàng và kêu gọi giám sát chặt chẽ các tổ chức tài chính phi ngân hàng.
Đối với các ngân hàng trung ương, BIS khuyến nghị nên cân bằng giữa rủi ro tăng trưởng và lạm phát, đặc biệt là giai đoạn mà người tiêu dùng dễ dàng vượt qua các cú sốc giá cả dường như đã qua.
“Thế giới đó đã kết thúc…Hiện đang có một sự nhạy cảm lớn hơn nhiều bất cứ khi nào bạn thấy bất kỳ sự gia tăng giá nào, nỗi sợ rằng đó không chỉ là sự gia tăng giá đơn thuần, mà nó ảnh hưởng đến động lực lạm phát”, Andrea Maechler, phó tổng giám đốc BIS cho biết.
