Bộ ba át chủ bài hạt nhân Trung Quốc lần đầu công bố

Ngày 3/9, Trung Quốc tổ chức cuộc duyệt binh quy mô lớn nhất trong một thập kỷ tại Quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh, nhân kỷ niệm 80 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ II.

Trong buổi lễ, hàng chục loại vũ khí, khí tài nội địa được giới thiệu, trong đó nhiều loại lần đầu xuất hiện trước công chúng, số khác là phiên bản nâng cấp của các hệ thống lâu đời.

Đặc biệt, màn công khai sức mạnh hỏa lực thế hệ mới với các loại tên lửa chống hạm siêu thanh, hệ thống tên lửa đạn đạo xuyên lục địa cơ động đường bộ, tên lửa phóng tầm xa đường hàng không và đường biển đã thu hút sự chú ý toàn cầu.

Bộ bài chiến lược của Trung Quốc

Tại lễ duyệt binh, Trung Quốc lần đầu tiên công khai trình diễn “bộ ba” khả năng răn đe hạt nhân có thể phóng từ biển, đất liền và trên không. Trong đó có tên lửa tầm xa trên không JL-1, tên lửa liên lục địa phóng từ tàu ngầm JL-3, cùng các tên lửa liên lục địa trên đất liền DF-61 và DF-31.

Theo Tân Hoa Xã, đây là những “át chủ bài” chiến lược của Trung Quốc trong những năm tới.

Theo đó, JL-3 - tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm thế hệ thứ ba với tầm bắn xuyên lục địa - được xem là vũ khí then chốt trong chiến lược hạt nhân trên biển của Trung Quốc.

JL-3 được cho là có khả năng mang theo 5-7 đầu đạn hạt nhân, với tổng sức công phá tương đương 240.000 tấn TNT. Truyền thông Trung Quốc ước tính tầm bắn của loại tên lửa này trong khoảng 9.000 - 13.000 km, song nhiều chuyên gia phương Tây nhận định con số thực tế có thể lên tới 14.000 km, đủ sức vươn tới các mục tiêu trên phạm vi toàn cầu.

Bộ bài hỏa lực chiến lược trên cả 3 mặt trận trên biển - trên không - trên bộ của Trung Quốc. Ảnh: Reuters, CCTV.

Trong khi đó, tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) trên đất liền DF-61 được coi là mẫu tên lửa đạn đạo xuyên lục địa tiên tiến nhất mà Trung Quốc phát triển sau DF-41 - loại đang được biên chế.

Trong bối cảnh mở rộng kho vũ khí hạt nhân, Trung Quốc được cho là đã phát triển thế hệ tên lửa đạn đạo liên lục địa di động trên đường (road-mobile ICBM) mới trong nhiều năm qua.

Theo báo cáo mà War Zone tiếp cận được, DF-61 hiện có kích thước tương đồng DF-41, với TEL 16 bánh. Các nguồn trước đó về DF-45/DF-51 cho biết, tên lửa này có trọng lượng phóng khoảng 112-130 tấn, tải trọng từ 3,6 tấn đến 5 đầu đạn MIRV, tầm bắn 7.456 - 15.000 km và có thể trang bị Hệ thống Phóng Quỹ đạo Phân đoạn (FOBS) của Trung Quốc. Tuy nhiên, thông tin này chưa được xác minh đầy đủ.

Báo cáo của Viện Chính sách Công Quốc gia (NIPP) cũng nhấn mạnh, chưa rõ DF-45/DF-51 là một hay hai hệ thống riêng biệt. DF-61 có thể chỉ là một trong số nhiều thiết kế ICBM hoàn toàn mới mà Trung Quốc đang phát triển.

Chủ tịch Tập Cận Bình thị sát quân đội dọc theo đại lộ Trường An Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xuất hiện trên chiếc xe mui trần Hongqi - Hồng Kỳ màu đen để duyệt binh và chào các đơn vị quân đội sáng 3/9.

Rick Fisher, chuyên gia cao cấp tại Trung tâm Đánh giá và Chiến lược Quốc tế, nhận định với Washington Times: “Tên lửa DF-45 hay DF-51 rõ ràng nhằm vượt trội hơn DF-41. Một ICBM như vậy sẽ không lớn hơn DF-41 quá nhiều để vẫn có thể di chuyển bằng đường bộ”.

Điều này cho thấy Trung Quốc trong những năm gần đây đã đầu tư mạnh vào việc mở rộng kho ICBM, bao gồm xây dựng hàng loạt silo tên lửa mới, nhằm củng cố khả năng răn đe chiến lược. Phiên bản silo DF-31BJ của DF-31 cũng được cho là đã xuất hiện trong cuộc duyệt binh lần này.

Số liệu đang dần nghiêng về Bắc Kinh

Báo cáo chưa phân loại của Lầu Năm Góc về phát triển quân sự Trung Quốc (tháng 12/2024) cho biết: “Lực lượng Tên lửa Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đang tiến hành hiện đại hóa dài hạn để nâng cao khả năng răn đe chiến lược. Trung Quốc đang phát triển các tên lửa đạn đạo liên lục địa mới, có khả năng cải thiện đáng kể lực lượng tên lửa hạt nhân, đồng thời đòi hỏi tăng sản xuất đầu đạn hạt nhân”.

Theo dự báo, trong thập kỷ tới, Trung Quốc sẽ tiếp tục hiện đại hóa, đa dạng hóa và mở rộng nhanh chóng lực lượng hạt nhân, từ tên lửa chính xác tác chiến tầm thấp đến ICBM nhiều megaton, nhằm mở rộng nhiều lựa chọn chiến lược.

Mỹ chỉ vận hành một loại tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) duy nhất: Minuteman III, với tầm bắn trên 9.656 km. Tên lửa này có khả năng mang tới ba đầu đạn hạt nhân, nhưng hiện chỉ được trang bị một đầu đạn. Ảnh: Không quân Mỹ.

Tính đến giữa năm 2024, Bắc Kinh được cho đã sở hữu hơn 600 đầu đạn hạt nhân hoạt động và dự kiến vượt 1.000 đầu đạn vào năm 2030, với nhiều đầu đạn trong trạng thái sẵn sàng cao.

DF-61 chỉ là một trong số các thiết bị quân sự mới sẽ được trình làng trong cuộc duyệt binh hôm nay. Trước đó, nhiều thiết bị mới, bao gồm các drone chiến đấu trên không và tên lửa tấn công tốc độ cao chưa từng thấy, đã được hé lộ trong quá trình chuẩn bị kéo dài nhiều tháng.

Ngoài ra, một phân tích được Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) công bố ngay trước thềm cuộc duyệt binh cho thấy nhiều chỉ số đang nghiêng về phía Bắc Kinh, CNN cho biết.

Theo báo cáo do các chuyên gia Matthew Funaiole và Brian Hart thực hiện trong khuôn khổ Dự án Năng lực Trung Quốc (China Power Project) của CSIS, chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc đã tăng gấp 13 lần trong 30 năm qua.

Mặc dù Bắc Kinh vẫn chỉ chi số tiền khoảng 1/3 so với Mỹ, khoảng cách này đã được rút ngắn nhanh chóng, giảm một nửa trong 12 năm qua.

Toàn cảnh lễ duyệt binh của Trung Quốc ngày 3/9 Sáng 3/9, tại Quảng trường Thiên An Môn, Trung Quốc tổ chức Lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng phát xít Nhật trong Thế chiến II.

Trên bình diện khu vực, sự chênh lệch càng rõ rệt. “Trung Quốc vượt trội hoàn toàn so với các nước láng giềng, chi tiêu gấp 5 lần Nhật Bản và gần 7 lần Hàn Quốc - hai đồng minh quan trọng của Mỹ trong khu vực”, báo cáo của CSIS nêu rõ.

Sự khác biệt lớn nhất với Mỹ nằm ở lực lượng hải quân. Báo cáo dự đoán đến năm 2030, Trung Quốc sẽ sở hữu số tàu chiến nhiều hơn Mỹ tới 48%. Một nghiên cứu năm 2023 của Giáo sư tại Học viện Chiến tranh Hải quân Mỹ chỉ ra rằng, trong lịch sử các cuộc chiến hải quân, hạm đội lớn hơn hầu như luôn giành chiến thắng.

Một số ý kiến cho rằng Mỹ vẫn có thể duy trì lợi thế nhờ công nghệ như drone trang bị trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, cuộc duyệt binh ngày 3/9 cho thấy đây có thể chỉ là hy vọng mơ hồ.

Các thiết bị drone trên không, trên biển và trên mặt đất xuất hiện trong lễ duyệt binh 3/9 của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Các đội hình Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) được trang bị dày đặc drone cho chiến đấu trên bộ, trên không và trên biển.

“Các hệ thống không người lái mà Trung Quốc trình diễn hôm nay cực kỳ tiên tiến. Một số mặt thậm chí vượt trội so với phương Tây và đã sẵn sàng hoạt động”, Davis từ Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI) nhận định.

Và đó chỉ là các vai trò tấn công. Khả năng phòng thủ bằng drone, như các vũ khí laser, cũng đang nghiêng về phía Bắc Kinh.

“Chúng ta đang chứng kiến những gì Trung Quốc gọi là chiến tranh thông minh”, Ankit Panda, chuyên gia cao cấp tại Carnegie Endowment for International Peace, nhận xét. “Họ có rất nhiều hệ thống tự hành, khả năng kết nối mạng, cùng các hệ thống chiến đấu hiện đại thế kỷ 21”.

Màn duyệt binh đầy khí thế của Trung Quốc Các đội hình bộ binh, xe cơ giới và vũ khí cùng các máy bay chiến đấu của Trung Quốc cất cánh từ nhiều sân bay tiến vào Quảng trường Thiên An Môn tham dự lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít sáng 3/9.

Phương Linh