Bộ Công Thương đề nghị tính khoản lỗ 44.792 tỉ đồng của EVN vào giá điện

Bộ Công Thương vừa gửi Bộ Tư pháp hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung một số điều Nghị định số 72/2025 của Chính phủ quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Điểm mới quan trọng là đề xuất bổ sung quy định cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tính các khoản chi phí chưa hạch toán đầy đủ trước đây vào giá điện bình quân, nhằm tạo cơ sở pháp lý thu hồi khoản lỗ của các năm trước.

Đến hết năm 2024, số lỗ lũy kế của công ty mẹ - EVN rơi vào khoảng 44.792 tỉ đồng - Ảnh minh họa

Theo EVN, do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị trên thế giới, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022-2023, dẫn đến EVN gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, số lỗ lũy kế 2 năm này khoảng 50.029 tỉ đồng. Đến hết năm 2024, số lỗ lũy kế của công ty mẹ - EVN vẫn còn khoảng 44.792 tỉ đồng.

Điều này dẫn đến việc vốn đầu tư nhà nước vào EVN giảm, không bảo toàn được vốn đầu tư nhà nước tại doanh nghiệp. Do đó, nếu không được tính toán để thu hồi trong giá điện thì sẽ không bù đắp kịp thời phần vốn đầu tư nhà nước giảm trong giai đoạn các năm trước đây.

Đáng chú ý, Bộ Công Thương đề xuất 2 phương án để đưa khoản lỗ trên giá bán lẻ điện bình quân:

Phương án 1: Các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân trước đây, được xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh, có giảm trừ lợi nhuận khác nếu có trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh thuộc báo cáo tài chính riêng hằng năm của Công ty mẹ EVN đã được kiểm toán bởi đơn vị kiểm toán độc lập từ năm 2022 trở đi.

Bộ Công Thương xem xét, có ý kiến đối với phương án phân bổ các khoản chi phí tại điểm này do EVN đề xuất.

Theo Bộ Công Thương, phương án 1 được bổ sung nhằm thực hiện ở phạm vi rộng, không những cho phép phân bổ các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân năm 2022, năm 2023 mà sẽ tiếp tục được áp dụng các năm tới nếu tiếp tục xảy ra.

Điều này cho phép sự chủ động để thực hiện trong thời gian tới nếu tiếp tục xuất hiện tương tự như các năm 2022-2023. Tuy nhiên, việc cho phép này đã nhận được nhiều ý kiến dư luận cho rằng làm triệt tiêu động lực của các đơn vị điện lực trong việc kiểm soát các chi phí liên quan do sẽ được bù đắp thông qua giá bán lẻ điện bình quân.

Phương án 2: Các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân từ năm 2022 đến trước năm nghị định này có hiệu lực thi hành, được xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh, có giảm trừ lợi nhuận hoạt động khác (nếu có) trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh thuộc báo cáo tài chính riêng hằng năm của công ty mẹ - EVN đã được kiểm toán bởi đơn vị kiểm toán độc lập.

Bộ Công Thương xem xét, có ý kiến đối với phương án phân bổ các khoản chi phí tại điểm này do EVN đề xuất.

Với phương án này, cơ quan soạn thảo nhìn nhận chỉ nhằm mục đích xử lý khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân từ năm 2022 đến trước năm nghị định này có hiệu lực thi hành.

Cùng với đó, Bộ Công Thương đề xuất sẽ phân bổ chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ, chênh lệch tỷ giá chưa được ghi nhận và thanh toán cho các nhà máy điện theo thỏa thuận tại hợp đồng mua bán điện.

Theo Bộ Công Thương, các phương án này giúp bù đắp kịp thời chi phí, bảo đảm vốn đầu tư nhà nước tại EVN.

Cơ quan quản lý nhận định nếu bổ sung quy định mới, giá điện cuối năm cơ bản không biến động lớn, có thể tăng nhẹ 2 - 5%; với kịch bản tăng 3% từ tháng 10, CPI cả năm chỉ tăng thêm khoảng 0,03 điểm phần trăm.

Bộ Công Thương khẳng định việc điều hành giá điện sẽ theo lộ trình, tránh "giật cục", bảo đảm ổn định kinh tế - xã hội và hài hòa lợi ích doanh nghiệp, người dân.

Tuyết Nhung