Bỏ đình chỉ học: Những ý kiến trái chiều

Điểm mới trong kỷ luật học đường

Dự thảo Thông tư mới về khen thưởng và kỷ luật học sinh mang đến nhiều thay đổi đáng chú ý so với Thông tư 08/TT trước đây. Theo đó, kỷ luật được đặt lên hàng đầu với mục tiêu giáo dục, nhân văn và vì sự tiến bộ của học sinh, đồng thời nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.

Điểm mới đáng chú ý là sự phân loại biện pháp kỷ luật theo độ tuổi. Học sinh tiểu học sẽ chỉ áp dụng hình thức nhắc nhở và yêu cầu xin lỗi, không lưu hồ sơ vào học bạ. Đối với học sinh THCS và THPT, các hình thức kỷ luật giới hạn ở nhắc nhở, phê bình và yêu cầu viết bản tự kiểm điểm. So với Thông tư 08/TT và các quy định trước đó, việc tạm dừng học và đình chỉ học đối với học sinh đã bị bãi bỏ.

Lý giải cho sự thay đổi mang tính đột phá này, đại diện Vụ Học sinh, sinh viên (Bộ GD&ĐT) khẳng định, mục tiêu của các hình thức kỷ luật mới là phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hành vi vi phạm, đồng thời giúp học sinh tự nhận thức, điều chỉnh hành vi, khắc phục hậu quả và hình thành thói quen, lối sống kỷ luật một cách tự giác. Nguyên tắc kỷ luật cũng được nhấn mạnh về tính chủ động, tích cực, tôn trọng, bao dung, khách quan và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của từng học sinh, tuyệt đối tránh các biện pháp mang tính bạo lực, xúc phạm.

Nhiều ý kiến đồng thuận

Đề xuất này nhanh chóng nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ nhiều nhà giáo dục tâm huyết và các chuyên gia tâm lý. Họ nhìn nhận đây là một bước tiến dài trên con đường xây dựng một nền giáo dục vị tha và hiệu quả.

Trong Dự thảo được đưa ra lấy ý kiến mới đây, Bộ GD&ĐT dự kiến giảm hình thức kỷ luật đối với học sinh vi phạm. Ảnh minh họa.

Cô Nguyễn Thị Hồng Lan, một giáo viên THCS tại Hà Nội, chia sẻ đầy tâm huyết: "Đình chỉ học sinh chẳng khác nào đẩy các em vào ngõ cụt. Mất đi quyền học tập, đối diện với sự xa lánh của bạn bè, thậm chí có nguy cơ trượt dài vào những tệ nạn xã hội. Thay vào đó, việc tập trung giúp các em hiểu rõ lỗi lầm và có cơ hội sửa chữa mới thực sự là giáo dục." Cô tin rằng, hình thức kỷ luật "cứng nhắc" đình chỉ chưa bao giờ là giải pháp phù hợp.

TS. Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội), người có nhiều năm kinh nghiệm giáo dục học sinh "cá biệt", hoàn toàn ủng hộ việc giảm hình thức kỷ luật nặng nề. Ông cho rằng kỷ luật nên là phương pháp giáo dục nhận ra lỗi lầm và sửa sai, không phải là hình phạt. Thậm chí, ông đề xuất nếu có đình chỉ cũng nên giới hạn ở mức rất ngắn và học sinh vẫn phải đến trường để nhìn nhận lỗi, tham gia các hoạt động khắc phục như lao động công ích.

TS Nguyễn Thanh Sơn, chuyên gia tâm lý, bày tỏ: "Tôi rất mừng vì dự thảo thông tư lần này đã bãi bỏ hình thức kỷ luật buộc thôi học hoặc đình chỉ học với học sinh vi phạm. Đây là hướng đi rất tốt nhằm mục tiêu giáo dục sự tiến bộ cho học sinh". Ông nhấn mạnh rằng việc đình chỉ có thể đẩy học sinh vào những tình huống tiêu cực hơn và điều cần thiết là giáo dục, động viên để các em sửa sai.

Không ít nỗi lo: Kỷ luật "mềm" có đủ sức răn đe?

Tuy nhiên, bên cạnh những ý kiến đồng thuận, không ít phụ huynh và nhà giáo dục lo ngại về tính hiệu quả và khả năng răn đe của một nền kỷ luật "vắng bóng" đình chỉ. Trong bối cảnh hành vi vi phạm của học sinh ngày càng đa dạng và phức tạp, liệu những biện pháp "nhẹ nhàng" có đủ sức "nắn chỉnh" những "con ngựa bất kham"?

Anh Hà Khoa Bảng, một phụ huynh ở Vĩnh Phúc, không giấu được sự lo lắng: "Khi đối diện với những hành vi côn đồ, gây rối trật tự nghiêm trọng, thậm chí xâm hại đến bạn bè hay thầy cô, nếu không có một hình thức kỷ luật đủ sức nặng, liệu các em có thực sự thấm thía mức độ nghiêm trọng của hành vi? Và làm sao để bảo vệ những học sinh khác khỏi những hành vi tiêu cực này?".

Nhiều giáo viên cũng chia sẻ những khó khăn trong công tác quản lý lớp học nếu thiếu đi một công cụ răn đe hiệu quả như đình chỉ.

Cô Nguyễn Thị Hạnh Loan, một giáo viên ở Phú Thọ, bày tỏ sự đồng tình với tinh thần nhân văn, nhưng vẫn không khỏi băn khoăn: "Với những học sinh quá ương bướng, 'chai lì' với những lời nhắc nhở, phê bình, liệu bản tự kiểm điểm có thực sự hiệu quả? Nếu bỏ hoàn toàn những hình phạt 'mạnh tay' hơn, chúng tôi sẽ 'bó tay' trước những hành vi sai phạm nghiêm trọng".

Hiệu trưởng một trường tiểu học tại Hà Nội cũng chia sẻ những tình huống học sinh có hành vi phá hoại, nghịch ngợm quá mức và bày tỏ mong muốn Bộ GD&ĐT điều chỉnh hình thức kỷ luật mang tính răn đe hiệu quả hơn, đặc biệt khi nhiều gia đình nuông chiều con cái.

Việc bỏ đình chỉ học sinh vừa là một kỳ vọng lớn lao, nhưng cũng đi kèm với những thách thức không nhỏ. Liệu "liều thuốc" nhân văn này có thực sự "chữa lành" những "vết thương" trong kỷ luật học đường, hay sẽ tạo ra những "lỗ hổng" khó có thể bù đắp? Câu trả lời có lẽ sẽ nằm ở sự chuẩn bị kỹ lưỡng, sự thay đổi tư duy đồng bộ và những giải pháp giáo dục hiệu quả được triển khai trong thực tế, để mỗi ngôi trường thực sự là một môi trường an toàn, kỷ luật và tràn đầy tình yêu thương, nơi mỗi học sinh đều có cơ hội phát triển toàn diện.

Đỗ Vi