Bộ Nội vụ đề xuất không phân biệt cán bộ, công chức cấp xã với cấp Trung ương, tỉnh
Để thống nhất với các chủ trương của Trung ương, dự thảo Luật Cán bộ, công chức sửa đổi thống nhất không phân biệt cán bộ, công chức cấp xã với cán bộ, công chức cấp Trung ương, cấp tỉnh.
Bộ Nội vụ đã hoàn thiện và gửi lấy ý kiến về dự thảo tờ trình, dự thảo Luật Cán bộ, công chức sửa đổi. Dự luật được xây dựng theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp cơ sở, không tổ chức cấp huyện).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: QH
Cán bộ xã thuộc biên chế tỉnh, TP
Một điểm đáng chú ý là dự luật đã sửa đổi các quy định liên quan đến cán bộ, công chức khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở. Đồng thời, bỏ một chương về cán bộ, công chức cấp xã trong Luật Cán bộ, công chức hiện hành.
Cụ thể, dự thảo luật thống nhất quản lý đội ngũ cán bộ, công chức từ Trung ương đến địa phương, không phân biệt cán bộ, công chức cấp xã với cán bộ, công chức cấp Trung ương, cấp tỉnh, bảo đảm thực hiện đúng chủ trương của Đảng về liên thông trong công tác cán bộ.
Rà soát các quy định về thẩm quyền để bảo đảm phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, theo đó không tiếp tục quy định thẩm quyền của UBND cấp huyện, chủ tịch UBND cấp huyện trong dự thảo luật.
Dự thảo luật cũng bổ sung quy định điều khoản chuyển tiếp để thống nhất quản lý đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã (hiện hành) với đội ngũ cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị. Điều này nhằm bảo đảm tính liên tục trong công tác cán bộ để không làm ảnh hưởng đến việc phục vụ hoạt động bình thường của người dân, doanh nghiệp ngay khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Theo đó, cán bộ, công chức cấp xã theo quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (được sửa đổi, bổ sung tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019) kể từ ngày luật này có hiệu lực thuộc biên chế của tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.
Những người này cũng được xếp lương theo ngạch, bậc tương ứng với vị trí việc làm được giao đảm nhiệm nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo yêu cầu của vị trí việc làm.
“Trường hợp không đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo yêu cầu của vị trí việc làm thì cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định tinh giản theo quy định của pháp luật tại thời điểm thực hiện tinh giản” - Bộ Nội vụ đề xuất và nêu rõ Chính phủ xây dựng lộ trình, ban hành quy định từng bước chuyển đổi quản lý đội ngũ công chức theo vị trí việc làm trong thời hạn năm năm tính từ ngày luật này có hiệu lực.
Trong thời gian năm năm, việc quản lý đội ngũ, các nội dung về tuyển dụng, quản lý, sử dụng công chức tiếp tục thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Cán bộ tại bộ phận một cửa ở quận Tân Bình, TP.HCM đang hỗ trợ người dân làm thủ tục hành chính. Ảnh: THUẬN VĂN
Sàng lọc, cơ cấu và nâng chất đội ngũ
Dự thảo luật cũng sửa đổi các quy định liên quan đến cơ chế quản lý, sử dụng cán bộ, công chức để làm cơ sở sàng lọc, cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ khi sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.
Theo đó, Nhà nước sẽ thực hiện cơ chế quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm làm trung tâm trong công tác quản lý, sử dụng cán bộ, công chức. Cùng với đó là đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ, công chức theo hướng thực chất, vì việc tìm người, trên cơ sở sản phẩm cụ thể đo đếm được.
Ngoài ra, dự luật bổ sung một chương quy định riêng nội dung về vị trí việc làm, phân định các vị trí việc làm phải thực hiện tuyển dụng và các vị trí việc làm có thể được phép ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức, tạo sự linh hoạt trong sử dụng nguồn nhân lực từ bên ngoài.
Song song đó là bổ sung quy định về sát hạch để thực hiện cơ chế sàng lọc đội ngũ theo nguyên tắc cạnh tranh, có vào, có ra, có lên, có xuống để giải quyết tình trạng né tránh, đùn đẩy, chây ì; tâm lý đã vào nhà nước là an toàn, “tình trạng công chức suốt đời”, cơ chế đào thải không đủ mạnh. Từ đó, bảo đảm xây dựng đội ngũ tinh thông, chất lượng, đủ đức, đủ tài để phục vụ Đảng, đất nước và nhân dân.
Dự luật cũng hoàn thiện quy định về thu hút, trọng dụng người có tài năng trong hoạt động công vụ. Quy định này nhằm thể chế hóa nguyên tắc thực hiện cơ chế kết hợp công - tư về nhân lực để thu hút tối đa chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng… từ khu vực tư vào làm việc ở các cơ quan trong hệ thống chính trị.
Đồng thời có chính sách trọng dụng nguồn nhân lực trong hệ thống từ đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực nổi trội, có kết quả công việc thể hiện bằng thành tích, sản phẩm cụ thể đóng góp cho cơ quan, tổ chức, đơn vị và cho sự phát triển của đất nước.
Cũng theo Bộ Nội vụ, quy định này còn nhằm thực hiện chủ trương xây dựng cơ chế đặc thù thu hút người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài có trình độ cao; xây dựng, kết nối và phát triển mạng lưới chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế. Từ đó, tận dụng kinh nghiệm, chất xám, thành quả tiên tiến để tiếp tục hoàn thiện chế độ công chức, công vụ, hướng tới một nền công vụ hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả với mục đích phục vụ người dân và doanh nghiệp…
Năm hình thức kỷ luật
Liên quan đến xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, Bộ Nội vụ đã đề xuất các hình thức cụ thể.
Với cán bộ, khi vi phạm quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật. Gồm khiển trách; cảnh cáo; cách chức; bãi nhiệm và xóa tư cách chức vụ, chức danh đã đảm nhiệm.
“Việc cách chức chỉ áp dụng đối với cán bộ được phê chuẩn giữ chức vụ theo nhiệm kỳ” - Bộ Nội vụ nêu rõ.
Còn với công chức, khi vi phạm sẽ phải chịu một trong các hình thức kỷ luật là khiển trách; cảnh cáo; cách chức; buộc thôi việc; xóa tư cách chức vụ, chức danh đã đảm nhiệm.
Như vậy so với luật hiện hành, dự thảo luật lần này đã bổ sung hình thức kỷ luật xóa tư cách chức vụ, chức danh đã đảm nhiệm với cán bộ, công chức; đồng thời bỏ hai hình thức kỷ luật hạ bậc lương, giáng chức với công chức.