Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang rà soát sửa đổi Luật đa dạng sinh học

Voọc mông trắng hay còn gọi là Voọc quần đùi trắng được xem là “báu vật toàn cầu” hiện đang nằm trong số 25 loài nguy cấp nhất trên thế giới cần được bảo vệ. (Ảnh: FFI)

Liên quan đến loạt bài “Kiến thiết không gian bảo tồn: Mệnh lệnh sống còn, trách nhiệm với tương lại” được Báo Điện tử VietnamPlus đăng tải gần đây, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết cơ quan này sẽ sửa Luật đa dạng sinh học và nghị định, thông tư hướng dẫn, để củng cố hành lang pháp lý, góp phần bảo vệ không gian sống xanh bền vững.

Phải đảm bảo hành lang pháp lý cho bảo tồn

Chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus, ông Tiến nhấn mạnh muốn phát triển xanh, yêu cầu bắt buộc là không đánh đổi môi trường lấy kinh tế và cần phải đảm bảo được hành lang pháp lý cho đa dạng sinh học.

“Nếu chúng ta chưa đảm bảo được hành lang pháp lý cho công tác bảo tồn, cho đa dạng sinh học thì phải sửa, phải cập nhật,” ông Tiến nêu quan điểm.

Vị Thứ trưởng đánh giá Việt Nam là đất nước có đa dạng sinh học rất phong phú. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy vẫn nổi lên nhiều lo ngại.

Dẫn kinh nghiệm nhiều nước trên thế giới, ông Tiến nhấn mạnh khi đô thị hóa, xây dựng công nghiệp hóa nhanh, thì không gian bảo tồn sẽ giảm đi rất nhiều, thế nhưng đến lúc bắt buộc phục hồi thì kinh phí quá lớn.

“Vì thế, để bảo vệ, bảo tồn đa dạng sinh học, trước hết cần phải đảm bảo được hành lang pháp lý,” ông Tiến nói và nhấn mạnh tới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ sửa một số luật, trong đó có Luật đa dạng sinh học và một số nghị định, thông tư hướng dẫn để đảm bảo công tác quản lý.

Ông Tiến cũng lưu ý khi đã có hành lang pháp lý phù hợp, thì nhiệm vụ đặt ra là cần phải thực thi nghiêm túc, đảm bảo có hiệu lực, hiệu quả. Ngoài ra cần phải có đầu tư, cả về đội ngũ quản lý, những người chuyên môn và kinh phí, bởi đa dạng sinh học rất quan trọng, thậm chí là đặc biệt quan trọng.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus. (Ảnh: Vũ Võ/Vietnam+)

Dẫn hình ảnh đàn sếu bay giữa vùng trời khói trắng do người dân đốt rơm rạ sau vụ mùa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thời gian qua; hay núi đá vôi bị khai thác, đánh mìn tan hoang như ở khu vực Kim Bảng, tỉnh Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình), ông Tiến bày tỏ mong muốn vấn đề bảo tồn sẽ được các địa phương quan tâm đúng mức, theo hướng phát triển xanh.

“Chúng ta có đa dạng sinh học, có động vật hoang dã quý hiếm, nhưng nếu không bảo vệ được, không duy trì và phát huy được, sẽ ảnh hưởng đến cả phát triển kinh tế-xã hội, thậm chí cả quốc phòng an ninh. Hình ảnh đàn sếu hay hoạt động khai thác núi đá vôi trên cũng là điều cảnh báo chúng ta cần phải trách nhiệm, nâng cao ý thức về bảo tồn,” ông Tiến nói thêm.

Tiến sỹ Lê Văn Hữu - Phó Cục trưởng Cục Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng nhấn mạnh đa dạng sinh học của Việt Nam rất đa dạng, là “ngôi nhà xanh” vô cùng quan trọng.

“Có thể khi còn nghèo, nhiều người thấy đa dạng sinh học hay động vật hoang dã là bình thường, nhưng khi có điều kiện rồi thì lại đặc biệt quan trọng. Vì vậy, vấn đề bảo tồn cần phải được quan tâm đúng mức,” ông Hữu nói và cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chuẩn bị rà soát để sửa đổi Luật đa dạng sinh học, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn.

Đại diện lãnh đạo Cục Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, cũng gửi lời cảm ơn báo chí, đặc biệt là Báo Điện tử VietnamPlus vừa qua đã có loạt bài phản ánh rất toàn diện về thực trạng bảo tồn trên cả nước, cũng như đưa ra được các giải pháp trước mắt và lâu dài cho đa dạng sinh học.

Hoạt động khai thác đá ở khu vực tỉnh Hà Nam, nay là tỉnh Ninh Bình. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)

Cần sớm thành lập khu bảo tồn ở Kim Bảng

Đối với kiến nghị của các cơ quan, tổ chức bảo tồn về việc thành lập khu bảo tồn cho quần thể Voọc mông trắng đặc biệt quý hiếm chỉ có ở Việt Nam, tại khu vực Kim Bảng, tỉnh Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình), ông Hữu nhấn mạnh quan điểm của Cục Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, là cần phải thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng Kim Bảng.

“Còn quản lý thế nào, thì do thẩm quyền quản lý của tỉnh. Quan điểm của chúng tôi là phải đạt được mục tiêu bảo tồn,” ông Hữu nhấn mạnh.

Ông Hữu cũng cho biết vừa rồi (sau khi Báo Điện tử VietnamPlus đăng tải loạt bài; Bộ Nông nghiệp và Môi trường có văn bản gửi địa phương), Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình đã có báo cáo, đề cập tới việc sẽ hoàn thành thẩm định hồ sơ dự án thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng tại Kim Bảng; trình chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét quyết định thành lập khu bảo tồn; dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2025.

“Tôi sẽ trao đổi với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình để nắm rõ hơn về quan điểm, tiến độ thành lập khu bảo tồn,” ông Hữu nói thêm.

Đại diện Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm cũng nhấn mạnh phía Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình cần khẩn trương hoàn thiện hồ sơ để thành lập Khu rừng đặc dụng bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng theo đúng Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 895/QĐ-TTg ngày 24/8/2024.

Theo quan điểm của Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng Kim Bảng cần được thành lập riêng. Lý do bởi Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia quy định tách biệt Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng Kim Bảng với Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Vân Long (Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long trước đây, nay cũng được quy hoạch thành Khu bảo tồn loài - sinh cảnh). Về mặt khoa học, các khu rừng này cũng có vị trí không liền vùng, không liền khoảnh.

Tuy nhiên, đại diện Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm cũng lưu ý Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình có thể xem xét hình thức thành lập một ban quản lý để quản lý 2 khu bảo tồn loài - sinh cảnh này trên tinh thần tinh gọn bộ máy mà Đảng và Nhà nước đang triển khai thực hiện.

Mặt khác, khu Vân Long cũng đã có ban quản lý, đã có người phụ trách, nên việc quản lý cũng sẽ thuận lợi, tỉnh Ninh Bình có thể tăng cường nguồn lực để ban quản lý đảm nhiệm được vai trò quản lý cả hai khu bảo tồn.

“Vấn đề này thuộc thẩm quyền của tỉnh, nên nếu Ninh Bình có nguyện vọng như phương án trên, bộ cũng sẵn sàng đồng thuận trên cơ sở quản lý thực sự hiệu quả,” đại diện Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm nói./.