Bỏ quy định chỉ có xe biển số Hà Nội, TP.HCM mới 'siết' mức khí thải cao

Sau một thời gian lấy ý kiến, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định hồ sơ dự thảo Quyết định của Thủ tướng quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ.

Trong hồ sơ lần này, Bộ NN&MT tiếp tục cho biết ô tô lưu hành ở Việt Nam đang được kiểm soát chất lượng khí thải theo tiêu chuẩn quốc gia được quy định tại TCVN 6438:2018, nhưng ở tiêu chuẩn thấp, chủ yếu chỉ phải đáp ứng mức 2. Mức này thấp hơn đáng kể so với tiêu chuẩn áp dụng ở các nước trong khu vực như Thái Lan (Euro 4), Singapore (Euro 5-6).

Thêm vào đó, sự chênh lệch giữa quy chuẩn khí thải của xe nhập khẩu, xe sản xuất mới và phương tiện lưu hành tạo ra bất cập trong kiểm soát phát thải. Hiện chưa có cơ chế loại bỏ các phương tiện cũ nát gây ô nhiễm nặng ở Hà Nội và TP.HCM.

Nồng độ bụi mịn li ti trong không khí (PM2.5) tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM thường xuyên vượt ngưỡng khuyến nghị của WHO, trong đó nguồn từ giao thông chiếm tỉ trọng lớn.

“Ô nhiễm khí thải từ ô tô đang lưu hành là một trong những nguyên nhân làm ô nhiễm không khí gây ra các bệnh hô hấp, tim mạch, ung thư và suy giảm chức năng não bộ.

Trẻ em, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền chịu tác động lớn nhất kéo theo đó là chi phí điều trị cao, giảm năng suất lao động, ảnh hưởng đến phát triển bền vững…” - Bộ NN&MT phân tích.

Dòng xe lưu thông vào Hà Nội. Ảnh: P.HÙNG

Theo đó, bộ đề xuất Thủ tướng quy định lộ trình áp dụng khí thải phương tiện ô tô lưu hành ở Việt Nam theo 5 mức từ thấp đến cao.

Cụ thể, ô tô có năm sản xuất trước năm 1999 áp dụng mức 1, ô tô có năm sản xuất từ năm 1999 áp dụng mức 2 từ ngày quyết định có hiệu lực.

Ô tô sản xuất từ năm 2017 áp dụng mức 3 từ ngày 1-1-2026. Riêng ô tô tham gia giao thông tại Hà Nội và TP.HCM sản xuất từ năm 2017 áp dụng mức 4 từ ngày 1-1-2027.

Ô tô sản xuất từ năm 2022 áp dụng mức 4 từ ngày 1-1-2026 và tăng lên mức 5 từ ngày 1-1-2030. Đối với ô tô tham gia giao thông trên địa bàn Hà Nội và TP.HCM sản xuất từ năm 2022 áp dụng mức 5 từ 1-1-2028.

Từ ngày 1-1-2030, ô tô tham gia giao thông trên địa bàn Hà Nội và TP.HCM phải đáp ứng quy định về khí thải từ mức 2 trở lên.

Như vậy theo dự thảo lần này, Bộ NN&MT đã bỏ quy định ô đăng ký biển số Hà Nội, TP.HCM phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải khắt khe hơn. Thay vào đó, quy định tất cả ô tô đi vào hai TP trên đều phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải khắt khe hơn các vùng khác.

So với quy định hiện hành, cơ quan soạn thảo bổ sung lộ trình áp dụng các mức 3, 4 và 5, thay vì chỉ áp dụng mức 1 và 2 như hiện nay. Đồng thời, bổ sung lộ trình áp dụng mức cao hơn đối với tất cả ô tô lưu hành ở Hà Nội và TP.HCM.

Theo Bộ NN&MT, việc bổ sung các quy định và lộ trình áp dụng trên là giải pháp cần thiết để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo cam kết môi trường của Việt Nam.

Mặc dù giải pháp này đòi hỏi đầu tư chi phí và sự điều chỉnh trong hệ thống quy định pháp lý nhưng các tác động tích cực lâu dài về kinh tế, xã hội và môi trường sẽ vượt trội hơn rất nhiều.

Điều này không chỉ giúp Việt Nam nâng cao chất lượng không khí mà còn thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô xanh, góp phần vào quá trình chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững.

VIẾT LONG