Bỏ thuốc lá, ngừng hút thuốc là phương pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh tật

Ngày 22/5, tại Trung tâm văn hóa huyện Yên Dũng, Tỉnh Bắc Giang, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại của Thuốc lá, Bộ Y tế tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không khói thuốc lá 31/5/2024 và Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc lá từ 25-31/5 năm 2024.

ThS.Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Phụ trách Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá phát biểu tại sự kiện.

Năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chọn thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5.

Đây là một trong những sự kiện mở đầu cho những hoạt động hưởng ứng Ngày thế giới không khói thuốc lá 31/5/ 2024 và Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc lá năm 2024 được diễn ra khắp các tỉnh, thành phố tại Việt Nam.

Sự kiện các đại biểu đến từ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá các cơ quan ban ngành của tỉnh Bắc Giang và hơn 300 đại biểu là cán bộ, hội viên Hội Nông dân huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.

Phát biểu tại Lễ mít tinh, ThS.Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Phụ trách Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá cho biết theo điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại 30 tỉnh, thành phố năm 2022 - 2023 cho thấy, tỉ lệ người trưởng thành tin rằng hút thuốc lá gây ra các bệnh nguy hiểm như: ung thư phổi là 97,1%, gây đột quỵ là 80,9%, gây bệnh tim mạch là 77,8%.

Tỉ lệ người trưởng thành tin rằng hít phải khói thuốc lá gây ra các bệnh nguy hiểm cho người không hút thuốc lá 85,7%; 90% người dân được tư vấn cai nghiện thuốc lá khi đến cơ sở y tế

Công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng gặp nhiều khó khăn như tỉ lệ sử dụng thuốc lá ở nước ta tuy đã giảm nhưng vẫn còn rất cao với 38,9% nam giới trưởng thành hút thuốc;

Tỉ lệ hút thuốc lá trong nữ giới có xu hướng gia tăng; hiện nay, trên thị trường lại xuất hiện các sản phẩm như thuốc lá điện tử, thuốc lá không đốt nóng, thuốc lá hút Shisha và được mua bán, quảng cáo nhiều trên mạng xã hội và chủ yếu nhằm vào giới trẻ.

Đây cũng là những sản phẩm gây nghiện và có hại cho sức khỏe, chúng ta không kịp thời ngăn chặn thì trong tương lai gần, các tổn thất về sức khỏe và kinh tế do việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới gây ra cũng nghiêm trọng không kém các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường.

Đặc biệt là các hậu quả về sức khỏe trong thế hệ trẻ, gây ô nhiễm khí thải, rác thải, đồng thời gây khó khăn trong việc đạt được mục tiêu của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá là giảm tỉ lệ hút thuốc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Là lực lượng chiếm sống đông trong dân số Việt Nam, người nông dân luôn là đối tượng được quan tâm của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, làm sao để nông dân luôn có cuộc sống ấm no trong môi trường trong sạch, lành mạnh.

Bộ Y tế mong muốn Hội Nông dân Việt Nam, lãnh đạo tỉnh Bắc Giang, lãnh đạo tỉnh Hội Nông dân Bắc Giang, Hội Nông dân huyện Yên Dũng trong khi tổ chức truyên truyền, thực hiện chính sách, pháp luật, kế hoạch, chương trình, nhiệm vụ liên ngành, liên tỉnh, liên vùng quan tâm tổ chức tuyên truyền, lồng ghép các nội dung phòng chống tác hại của thuốc lá để Hướng tới môi trường trong lành, xanh sạch cho toàn dân.

Bộ Y tế muốn gửi đến những người hút thuốc thông điệp: Hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay, ngừng hút thuốc sớm là phương pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa và làm chậm sự phát triển của bệnh tật do việc hút thuốc.

Chúng ta hãy cùng chung tay cùng xây dựng môi trường sống và làm việc không khói thuốc để bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân mình, cho gia đình và cho cộng đồng.

Nhân dịp này thay mặt Ban hường vụ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, ông Vũ Quốc Huy kêu gọi cán bộ, hội viên nông dân tỉnh Bắc Giang tiếp tục thực hiện các biện pháp hiệu quả để xây dựng môi trường sống và làm việc không khói thuốc; góp phần thực hiện tốt Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và Chiến dịch Quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá đến năm 2030.

Lực lượng nông dân Việt Nam cùng hành động, cùng có những đóng góp để “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá”, cùng nhau đẩy lùi thuốc lá, bảo vệ chính mình và người thân, cộng đồng khỏi tác hại của thuốc lá, cùng nhau xây dựng môi trường không khói thuốc và thế hệ trẻ khỏe mạnh, văn minh.

Hiện nông dân là lực lượng đông đảo trong xã hội, chiếm hơn 1/3 dân số cả nước và chiếm gần 50% số hộ ở nông thôn với hơn 9,1 triệu hộ nông dân.

Ông Nguyễn Xuân Định, Phó Chủ tịch Ban chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới mà có thể phòng ngừa được. Chúng ta biết rằng thuốc lá trực tiếp gây hại cho sức khỏe của người sử dụng với rất nhiều căn bệnh nghiêm trọng, gây tử vong sớm.

Hơn nữa, thuốc lá không chỉ gây tử vong sớm cho những người hút mà còn gây bệnh tật và tử vong cho những người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc thụ động với trên 7000 hóa chất độc hại. Trong số những nạn nhân của hút thuốc lá thụ động có cả những em bé và cả những thai nhi khi còn trong bụng mẹ.

Trong những năm qua, được sự phối hợp, hỗ trợ nhiều mặt của Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã tăng cường tập hợp, tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, hội viên nông dân về phòng, chống tác hại thuốc lá; tích cực tuyên truyền, đưa Luật phòng, chống tác hại thuốc lá đến đời sống của đông đảo cán bộ Hội và hội viên nông dân.

Các cơ quan truyền thông của Hội đẩy mạnh công tác truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá; tuyên truyền, nêu gương các tập thể, cá nhân điển hình, có cách làm hay, hiệu quả trong tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên nông dân tham gia phòng, chống tác hại thuốc lá, góp phần bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững đất nước.

Các cấp Hội đã phát động phong trào “Cơ quan không khói thuốc”, “Nông dân nói không với thuốc lá”; xây dựng và nhận rộng các mô hình “chi Hội nông dân không thuốc lá”, “tổ Hội nông dân không thuốc lá”, được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao.

Mặc dù công tác tuyên truyền, vận động công tác phòng, chống tác hại thuốc lá ở các cấp Hội đã được triển khai mạnh mẽ, đến sâu rộng đời sống và tác động tích cực đến hành vi của cán bộ Hội các cấp, hội viên nông dân, song còn hiện hữu trong đời sống, sinh hoạt của một bộ phận cán bộ, hội viên, là nguy cơ tiềm ẩn ô nhiễm môi trường, gia tăng khả năng mắc các bệnh ung thư, các bệnh về tim mạch của chính người sử dụng thuốc lá và những người xung quanh.

Do vậy, công tác tập hợp, tuyên truyền, vận động, giáo dục cho cán bộ, hội viên nông dân về phòng, chống tác hại của thuốc lá là nhiệm vụ cần thiết, cần được các cấp Hội tiếp tục triển khai trong thời gian tới.

Với sự chỉ đạo của các cấp, thời gian qua Hội nông dân tỉnh Bắc Giang phối hợp với Trung ương hội tích cực tổ chức tuyên truyền vận động cán bộ, hội viên nông dân thực hiện có hiệu quả Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận bằng một số hoạt động thiết thực.

Cụ thể, tổ chức 2 hội thi, 20 lớp tập huấn cho trên 3.000 cán bộ, hội viên. thông qua đó làm cho các cấp hội nông dân hiểu thêm về tác hại thuốc lá, các hội viên khi được tập huấn trở thành những tuyên truyền viên tuyên truyền vận động gia đình và địa phương, chấp hành nghiêm luật phòng chống tác hại của thuốc là và phong trào nói không với thuốc lá trong cộng đồng dân cư.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, tác hại của hút thuốc lá hay hút thuốc lá thụ động đều là một nguy cơ lớn ảnh hưởng đến sức khỏe. Khói thuốc lá là một trong các tác nhân gây nhiều bệnh về tim mạch, phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp và ảnh hưởng tới chức năng sinh sản của nam và nữ.

Phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc lá trong quá trình mang thai có thể gây biến đổi sự phát triển của bào thai, dễ sảy thai, đẻ non hoặc sinh con nhẹ cân…

Cũng theo Tổ chức Y tế Thế giới, đến hết năm 2022, trên thế giới có khoảng 1,3 tỉ người hút thuốc lá, giảm so với 1,32 tỷ người năm 2018.

Con số này dự kiến giảm xuống 1,27 tỉ vào năm 2025, tương đương với mức giảm 50 triệu người trong giai đoạn 7 năm. Tuy vậy, số thanh thiếu niên hút thuốc vẫn rất cao và theo xu hướng tăng.

Trên toàn cầu, ước tính đang có khoảng 19 triệu thanh niên từ 13-15 tuổi hút thuốc, gồm 13 triệu bé trai và 6 triệu bé gái, trong đó có khoảng 5 triệu thanh thiếu niên sống ở khu vực Đông Nam Á.

Thống kê trong nước tại Báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật phòng, chống tác hại thuốc lá cho thấy, đối với thuốc lá điếu thông thường, tỉ lệ sử dụng ở nam giới trưởng thành giảm trung bình 0,5% mỗi năm, từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023. Tỷ lệ này ở thanh thiếu niên cũng giảm, ở nhóm từ 13-15 tuổi giảm từ 2,5% xuống còn 1,9% năm 2022.

Đây là những kết quả rất đáng khích lệ đối với công tác phòng, chống tác hại thuốc lá. Tuy vậy, những nỗ lực, thành tựu này có nguy cơ bị phá bỏ bởi thuốc lá mới: thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Theo kết quả điều tra về sử dụng thuốc lá mới đối với nhóm học sinh THCS và THPT ở 11 tỉnh, thành phố ở nước ta: Tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm 13-17 tuổi tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023; ở nhóm 13-15 tuổi tăng từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Không khó để bắt gặp hình ảnh những em học sinh hút thuốc ở cổng trường, đặc biệt ở địa bàn thành phố, thị trấn.

Ở Việt Nam, các bênh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu với khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm, tức là hơn 100 người chết vì liên quan đến thuốc lá mỗi ngày.

Thực trạng đó buộc chúng ta phải nhận thức sâu sắc hơn về tác hại của thuốc lá đến mọi thành phần, lứa tuổi trong xã hội và kiên trì, kiên quyết hơn trong hành động phòng, chống tác hại thuốc lá.

D.Ngân