Bộ trưởng Bộ GD-ĐT: Vì 'chưa đủ' nên mới phải dạy thêm, học thêm

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) dẫn báo cáo của Bộ GD-ĐT cho rằng, bộ đã có Thông tư 29 ban hành từ năm 2024 nhằm siết chặt quản lý hoạt động dạy thêm học thêm (DTHT) nhưng khi thực hiện vẫn còn nhiều bất cập. Vậy nguyên nhân từ đâu và đâu là giải pháp căn cơ để giải quyết?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, để một chính sách của ngành ban hành thực hiện thành công, cần sự vào cuộc của các cấp các ngành, văn bản tốt mà thực hiện không tốt thì kết quả không như mong muốn. Thực hiện Thông tư 29 phải là trách nhiệm của các địa phương, giáo viên, học sinh.

"Thông tư 29 nhiều nơi thực hiện tốt, nên nếu nói Thông tư 29 thực hiện không tốt trên cả nước là “oan” cho các địa phương làm tốt", Bộ trưởng nói và cho rằng, thông tư có hiệu lực từ 14-2-2025, thời gian chưa nhiều để đánh giá hiệu quả. Thời gian tới, Bộ GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo triển khai nghiêm, sau đó có đánh giá.

ĐB Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre). Ảnh: QUANG PHÚC

Tranh luận lại, ĐB Nguyễn Thị Lệ Thủy khẳng định, bà không đánh giá cá nhân về hiệu quả thực hiện Thông tư 29 mà dẫn theo báo cáo của Bộ trưởng, cho thấy còn bất cập giữa quản lý và thực tiễn về DTHT.

Bà cũng không ủng hộ việc Bộ GD-ĐT tiếp tục đề xuất đưa dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, thay vào đó, cần những giải pháp tổng thể để giải quyết.

ĐB Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) đánh giá cao Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư 29 để chấn chỉnh tình trạng DTHT. Nhưng đó vẫn chưa là giải pháp hoàn hảo, vậy đâu là giải pháp căn cơ?

ĐB Nguyễn Văn Huy (Thái Bình) cũng cho rằng, nếu thực sự làm tốt công tác quản lý chuyên môn, bảo đảm chất lượng giờ học chính khóa trên lớp sẽ là giải pháp quan trọng, cơ bản khắc phục được tình trạng DTHT tràn lan hiện nay.

"Cần rà soát, đánh giá lại chương trình giáo dục, phải chăng lượng kiến thức quá nặng, cùng với đó là cách thức kiểm tra, đánh giá, thi cử", ĐB nói, đề nghị Bộ trưởng nêu quan điểm và giải pháp.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: QUANG PHÚC

Bộ trưởng cho rằng, vì “chưa đủ” nên mới phải DTHT. Chưa đủ gồm: lương giáo viên chưa đủ để sống; chưa đủ trường lớp để học sinh không phải cạnh tranh, nhất là ở đô thị lớn, khiến các kỳ thi vào lớp 10 còn căng thẳng hơn thi vào đại học; phụ huynh chưa đủ niềm tin, chưa đủ thỏa mãn khi con mình thành tích chưa cao; trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở giáo dục chưa đủ, cơ chế quản lý, điều hành của ngành giáo dục chưa đủ…

"Do đó, chúng ta chuyển từ giáo dục trang bị kiến thức sang phát triển năng lực toàn diện cho học sinh. Giải pháp căn cơ với DTHT là phải giải quyết đồng bộ các vấn đề trên", Bộ trưởng nói và cho rằng, cần thay đổi cách dạy và học. Nếu dạy kiểu trang bị kiến thức theo lối cũ thì cản trở sự đổi mới, khó hết DTHT.

DTHT là khâu trong chuỗi của hệ thống trang bị kiến thức như vậy. Nếu tiếp tục dạy học theo kiểu trang bị kiến thức, khi đứng trước thời đại kiến thức bùng nổ, việc theo đuổi trang bị kiến thức sẽ không đổi mới và nguy cơ thất bại.

Thông tư 29 nhằm thay đổi cách dạy ở trường học, đó là tăng khả năng tự học của học sinh để thích hợp với thời kỳ công nghệ số. Giáo viên phải cập nhật phương pháp dạy học mới, nếu mải miết dạy thêm thì không thể bảo đảm yêu cầu, giáo viên phải hoàn thành việc dạy ngay trong giờ học với các phương pháp dạy học sáng tạo, đổi mới.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: QUANG PHÚC

Theo Bộ trưởng, dĩ nhiên điều này có liên quan đến việc đổi mới chương trình, đổi mới cách kiểm tra. Chương trình giáo dục của Việt Nam là không nặng so với các nước. Bộ sẽ tiếp tục tinh giản những nội dung không cần thiết, hướng đến thực học thực làm. Các đề thi cũng sẽ giảm bài tập đánh đố, toán mẹo, ra đề thi hướng đến đánh giá năng lực, khả năng tư duy của học sinh. Nhưng quá trình này phải từng bước, điều chỉnh dần, không thay đổi bất ngờ.

ĐB Tô Văn Tám (Kon Tum) tiếp tục chất vấn, DTHT phải chăng do chương trình quá tải, do phương pháp dạy và học có vấn đề và trách nhiệm của Bộ GD-ĐT ở đâu?

Bộ trưởng cho biết, có nguyên nhân như ĐB nói. Một số giáo viên không làm hết trách nhiệm, không truyền đạt hết khối lượng kiến thức cho học sinh, nếu không muốn nói là bớt lại một phần chương trình để dạy thêm.

Tới đây, ngành giáo dục sẽ tiếp tục đề cao tính liêm chính trong giáo dục, đề cao đạo đức nhà giáo, cùng với đó, sử dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ học sinh có thể tự học. Ngành giáo dục cũng đang triển khai đồng bộ các giải pháp để giải quyết tình trạng DTHT.

LÂM NGUYÊN