Bộ trưởng Bộ Giáo dục nói không 'ôm'việc của Bộ Y tế trong đào tạo chuyên sâu lĩnh vực sức khỏe

Chiều 20/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về: dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Đề nghị giáo dục lĩnh vực sức khỏe phải do Bộ Y tế quản lý

Tham gia thảo luận chiều 20/11, đại biểu Nguyễn Tri Thức, Thứ trưởng Bộ Y tế (đoàn TP Hồ Chí Minh) dành toàn bộ thời gian phát biểu đề cập đến việc đào tạo chuyên khoa và nội trú trong lĩnh vực giáo dục sức khỏe. Đại biểu cho biết, ông rất buồn khi đọc báo cáo giải trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo về bác sĩ chuyên khoa I, chuyên khoa II và bác sĩ nội trú; bày tỏ muốn gặp người chấp bút giải trình này.

Đại biểu Nguyễn Tri Thức bày tỏ rất buồn khi đọc báo cáo giải trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo về bác sĩ chuyên khoa I, chuyên khoa II và bác sĩ nội trú.

Đại biểu nhấn mạnh, sau khi tốt nghiệp, bác sĩ gần như chia làm hai nhóm tương đối. Nhóm đầu tiên đi vào hướng giảng dạy ở các trường đại học, sẽ học thiên về thạc sĩ, tiến sĩ. Nhóm thứ hai làm việc ở các bệnh viện, học thực hành, sẽ học chuyên khoa I, chuyên khoa II và nội trú. “Lực lượng nội trú là tinh hoa của tinh hoa trong ngành y nên nếu xem đây như đào tạo chứng chỉ hành nghề là hoàn toàn không chính xác” - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh và cho rằng, tất cả giáo dục trong ngành y gọi là ngành khoa học thực hành, luôn luôn phải gắn liền với bệnh viện.

“Tôi rất mong Quốc hội xem xét và lưu ý rằng, giáo dục lĩnh vực sức khỏe phải do Bộ Y tế quản lý. Bộ Y tế không phải rảnh để đi giành việc, nhưng nếu dự luật được thông qua thì nghiễm nhiên giáo dục sức khỏe do Bộ Giáo dục quản lý, kể cả chương trình giáo dục sức khỏe cũng do Bộ trưởng Bộ Giáo dục phê duyệt. Điều này rất đáng lo ngại” - Thứ trưởng Bộ Y tế nêu và cho biết, tất cả góp ý của đại biểu ngành y tế “không có một ý kiến nào được tiếp thu”.

Nhấn mạnh không thể đào tạo ra một bác sĩ mà tách rời khỏi bệnh viện được, Thứ trưởng Bộ Y tế nêu rõ, sinh viên y khoa phải gắn liền bệnh viện ngay từ năm thứ hai, người bác sĩ phải xem bệnh nhân là ông thầy lớn nhất của đời mình chứ không phải quyển sách. Sinh viên nào càng ôm sách thì ra trường càng yếu tay nghề, còn sinh viên nào lăn lộn, trực, gác, thực tập, theo thầy dạy học thực hành thì em đó sẽ rất giỏi trong tương lai.

Vì vậy, đại biểu Nguyễn Tri Thức đề nghị bổ sung thêm trong dự thảo luật quy đinh: Bộ Y tế là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện các nội dung, nhiệm vụ quản lý Nhà nước về đào tạo chuyên sâu đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực khoa học sức khỏe.

Đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị bổ sung trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Y tế trong việc ban hành các quy định liên quan đến đào tạo đại học, sau đại học các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe.

Cùng quan điểm này, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) cho biết, báo cáo giải trình vẫn đang nêu ra các lý do chưa công nhận các văn bằng đào tạo sau đại học của lĩnh vực sức khỏe trong hệ thống văn bằng đào tạo quốc dân. Đây là điều rất trăn trở cho lực lượng cán bộ toàn ngành Y tế hiện nay. “Trong báo cáo đang nêu các chương trình đào tạo ngành dành cho người học sau khi tốt nghiệp đại học trong lĩnh vực khoa học sức khỏe là đào tạo hành nghề, các chương trình đào tạo chuyên khoa y tế không cấu trúc theo các chương trình đào tạo học thuật, chưa có môn khoa học tiên quyết, môn học cốt lõi, kỹ năng nghiên cứu. Đây là nhận định không công bằng với hệ thống đào tạo sau đại học lĩnh vực y tế hiện nay” – đại biểu nêu.

Đại biểu Trần Khánh Thu cũng chia sẻ, các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe hiện nay đã được thiết kế chuẩn hóa theo hệ thống tín chỉ, có đầy đủ các môn học tiên quyết. Đối với các chuyên ngành nội khoa thì có học sinh lý, sinh lý bệnh. Đối với các chuyên ngành ngoại khoa thì phải học giải phẫu, giải phẫu bệnh. Ngoài ra còn có các môn phụ trợ cho chuyên ngành…

Đại biểu cho rằng, việc bổ sung quy định nguyên tắc ngay trong luật là hết sức cần thiết vì chất lượng một thế hệ đào tạo ra rất quan trọng. Không thể để một bác sĩ được đào tạo từ trường tuyển sinh 25-28 điểm cũng giống như một bác sĩ trúng tuyển từ hình thức xét tuyển hoặc điểm tuyển sinh chỉ 15 điểm”.

Vì thế, đại biểu đề nghị trong luật cần bổ sung quy định với các cơ sở đào tạo lĩnh vực sức khỏe phải đảm bảo cơ sở thực hành nghề (bệnh viện thực hành; không phải chỉ các phòng thí nghiệm và trung tâm tiền lâm sàng như quy định hiện nay), nhằm đáp ứng tính chất đặc thù của ngành và hội nhập quốc tế.

Đại biểu Trần Khánh Thu kiến nghị bổ sung vào dự thảo luật nội dung “đào tạo chuyên sâu đặc thù, trình độ sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe nhằm nâng cao năng lực thực hành chuyên môn của người học”; bổ sung trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Y tế trong việc ban hành các quy định liên quan đến đào tạo đại học, sau đại học các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) đóng góp ý kiến Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) cũng đề nghị bổ sung nội dung Bộ Y tế chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về đào tạo chuyên khoa và đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực sức khỏe. Khoản 1 Điều 8 về mục tiêu đào tạo bổ sung khoản đ về đào tạo chuyên khoa, chuyên khoa sâu trong lĩnh vực sức khỏe nhằm đạt năng lực thực hành chuyên môn sâu trong hoạt động hành nghề khám bệnh, chữa bệnh của người học và Điều 26 về tổ chức đào tạo bổ sung khoản 9 là Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành quy chế đào tạo chuyên khoa trình độ sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe.

Bộ Giáo dục không "ôm" việc của Bộ Y tế

Cuối giờ chiều, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã thay mặt cơ quan soạn thảo và thừa ủy quyền của Chính phủ để tiếp thu, giải trình các ý kiến đại biểu.

Liên quan đến vấn đề đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định Luật Giáo dục đại học không can thiệp vào việc quản lý và đào tạo chuyên khoa y tế mà chỉ quy định nguyên tắc chung đối với các văn bằng thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ như cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ. Các chương trình đào tạo chuyên sâu như bác sĩ nội trú, chuyên khoa I, chuyên khoa II vẫn do Bộ Y tế quản lý về nội dung chuyên môn, chuẩn năng lực và điều kiện thực hành.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn giải trình ý kiến đại biểu nêu.

Bộ trưởng làm rõ thêm rằng, dự thảo Luật Giáo dục đại học sửa đổi đã bổ sung quy định rõ ràng tại Điều 8, khẳng định chương trình đào tạo chuyên sâu lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý. "Bộ Giáo dục và Đào tạo không "ôm" cái này. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng chưa từng có ý tưởng về việc đưa các trường đại học của Bộ Y tế về mình. Về đào tạo bác sĩ nội trú, chuyên khoa I, chuyên khoa II, chuyên khoa III vẫn do Bộ Y tế quy định. Các chương trình đào tạo bình thường khác thì phần chuẩn chương trình đào tạo hiện nay do Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo của Bộ Y tế tổ chức soạn thảo. Các nội dung chuyên môn như vậy do Bộ Y tế quản lý chứ không phải do Bộ Giáo dục và Đào tạo" - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu rõ.

Người đứng đầu ngành Giáo dục đề nghị phân biệt rạch ròi giữa quản lý nhà nước về giáo dục (thông qua văn bản quy phạm pháp luật, các chuẩn hướng dẫn) và quản lý chuyên môn đặc thù của các bộ, ngành, đảm bảo không có sự mâu thuẫn hay chồng chéo chức năng. "Điều đó có thể khiến cho một người buồn, nhưng chúng tôi làm việc có nguyên tắc và chịu trách nhiệm về nguyên tắc của mình" - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Phương Thủy