Bộ trưởng Công thương: Sau giảm thuế, có thể dùng quỹ an sinh kìm giá xăng

Sáng nay (16/3), Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã đăng đàn trả lời chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề sản xuất, nhập khẩu, cung ứng xăng dầu, điều hành giá xăng dầu thời gian qua và nhiều nội dung khác.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Trần Văn Sáu (tỉnh Đồng Tháp) đặt câu hỏi vì sao giá bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới biển động mạnh, 44-60%, nhưng giá trong nước chỉ tăng 25-40%. Quá trình điều hành giá xăng dầu như vậy có gì mâu thuẫn, thiệt hại đó do ai gánh chịu?"

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) đề nghị có giải pháp căn cơ cho tình trạng nguồn cung xăng dầu thiếu hụt, khiến các doanh nghiệp bị lỗ, nhiều cửa hàng treo biển hết xăng chờ tăng giá.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang) nêu câu hỏi về vai trò của các nhà máy lọc dầu trong nước, trong đó có Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn trong việc đảm bảo nguồn cung cho thị trường xăng dầu.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên

Đảm bảo nguồn cung xăng dầu không thiếu

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, vừa qua giá xăng dầu thế giới tăng đột biến, do đứt gẫy nguồn cung và khủng hoảng Nga – Ukraine. Ở trong nước nguồn cung xăng dầu cũng gặp khó khăn do Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn giảm công suất hoạt động đột ngột.

Trước tình hình đó, Bộ Công thương cũng đã chủ động tham mưu cho Chính phủ. Đồng thời, chỉ đạo hệ thống phải nhập đủ sản lượng bù vào số lượng Nhà máy Nghi Sơn thiếu hụt. Đến thời điểm hiện tại, chúng ta đủ nguồn cung xăng dầu cho hết tháng 3.

Bộ Công thương cũng đã chỉ đạo các doanh nghiệp tiếp tục có kế hoạch nhập khẩu cao hơn mức bình thường để đảm bảo nguồn cung không lúc nào thiếu.

Về vai trò của nhà máy trong nước trong thị trường xăng dầu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, đây vẫn là một ẩn số trong phương trình giải bài toán nguồn cung trong nước.

Việt Nam có thời điểm không có nhà máy lọc dầu nào nhưng trong nước vẫn không thiếu xăng dầu, các nước bên cạnh không có nhà máy lọc dầu cũng không thiếu. Trong khi đó, các nước có nhà máy lọc dầu thì cũng không có giá chênh lệch quá xa so với giá thế giới.

Việt Nam hiện có hai nhà máy lọc dầu lớn là Nhà máy Bình Sơn do PVN đầu tư đang hoạt động ổn định, công suất cung cấp 30-35% và Nhà máy Nghi Sơn là nhà máy liên doanh với đối tác nước ngoài, hiện hoạt động không hiệu quả.

Vấn đề nội tại của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, chủ yếu là vấn đề tài chính. PVN, với tư cách là một bên trong liên doanh, đã báo cáo vấn đề này với Ủy ban Quản lý vốn tại doanh nghiệp. PVN đang phối hợp với các cơ quan chức năng để đấu tranh, yêu cầu hai liên doanh còn lại thực hiện đúng cam kết cung ứng dầu ra thị trường trong nước.

Nguồn nguyên liệu đầu vào của Nghi Sơn là nhập hoàn toàn từ dầu thô của Kuwait, trong bối cảnh biến động giá, việc khan hiếm nguồn cung là không thể tránh.

"Khi nào PVN cam kết chắc chắn trước Bộ Công thương rằng sản lượng lấy từ Nhà máy Nghi Sơn đảm bảo nguồn cung theo kế hoạch thì Bộ Công thương mới dừng kế hoạch nhập xăng dầu", ông Diên khẳng định.

Đề xuất các giải pháp để giảm giá xăng dầu

Theo Bộ trưởng Công thương, giá xăng dầu trong nước thấp hơn giá thế giới do chủ yếu sử dụng linh hoạt các công cụ bình ổn giá, như Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Tại nhiều kỳ điều hành, nhà điều hành đã trích 500-1.500 đồng một lít xăng, dầu tùy loại. Nếu không trích quỹ này,chúng ta không thể có giá thấp hơn thế giới.

Về điều hành giá, Bộ Công thương phối hợp với Bộ Tài chính để điều hành linh hoạt. Sử dụng hiệu quả Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Qua đó biên độ tăng giá xăng dầu Việt Nam (từ 29-40%) thấp hơn so với thế giới (tăng từ 40-60% tùy mặt hàng).

Tuy nhiên hiện nay, dư địa điều chỉnh của Quỹ Bình ổn giá không còn nhiều, hiện chỉ khoảng 600 tỷ đồng trong khi quỹ này tại nhiều doanh nghiệp đã âm lớn.

Hai Bộ Công thương, Tài chính đã chủ động tham mưu cho Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu. Nếu chính sách này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, áp dụng từ 1/4 tới thì hy vọng giá xăng dầu sẽ giảm.

Về khả năng giảm giá xăng dầu, Bộ trưởng Công thương cho biết, sẽ phải phụ thuộc thị trường thế giới. Liên Bộ sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường. Nếu giá xăng dầu thế giới tiếp tục tăng cao, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất các giải pháp kìm giá.

"Công cụ là Quỹ bình ổn, rồi quỹ này không còn thì sử dụng thuế, phí. Nếu thuế, phí giảm hết cỡ mà giá vẫn cao thì phải sử dụng quỹ an sinh hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sử dụng nhiều xăng dầu", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương tiếp tục chỉ đạo các lực lượng trực thuộc, phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các cơ sở bán lẻ xăng dầu cố tình găm hàng tăng giá.

Kiểm soát chặt chẽ thị trường kit test, vật tư trang thiết bị y tế

Về cung ứng vật tư trang thiết bị y tế, ông Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ Công thương đã chỉ đạo Tổng cục Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, thu giữ nhiều sản phẩm test-kit nhanh không rõ nguồn gốc.

Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng: Ban Chỉ đạo 389, biên phòng, hải quan, công an,… kiểm soát chặt chẽ thị trường này.

Về ùn ứ nông sản, bên cạnh do chính sách Zero Covid của nước bạn, nguyên nhân chủ quan là do hàng hóa của chúng ta chủ yếu xuất khẩu tiểu ngạch.

Bộ Công thương đã trao đổi với các đối tác để thiết lập "vùng xanh" cho hàng xuất khẩu, chuẩn hóa quy trình xuất nhập khẩu; trao đổi thông tin thường xuyên với các vùng trồng, vùng nuôi; tăng cường tiêu thụ trong thị trường nội địa; tăng cường kết nối giao thương để mở rộng thị trường,…

Phùng Đô