Bộ trưởng GD-ĐT trình Quốc hội phương án một bộ sách giáo khoa trên toàn quốc

Quốc hội sáng nay nghe Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trình bày tờ trình về 3 dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo thể chế hóa một số nội dung quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 71 như quy định giáo dục trung học cơ sở là giáo dục bắt buộc, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3-5 tuổi; quy định một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc; không tổ chức hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập...

Cụ thể, Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc. Chính phủ quy định việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh; thực hiện các giải pháp xã hội hóa phù hợp về sách giáo khoa, bảo đảm tính bền vững và đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, thực tiễn hiện nay.

Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trình bày tờ trình. Ảnh: Quốc hội

Dự thảo luật đã bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS, thay bằng việc hiệu trưởng xác nhận hoàn thành chương trình học. Theo Bộ GD-ĐT, quy định này phù hợp với bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm áp lực thi cử cho học sinh, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế – khi nhiều quốc gia phát triển không cấp bằng tốt nghiệp THCS mà chỉ xác nhận hoàn thành chương trình để phân luồng hoặc xét học tiếp.

Một điểm mới nữa là chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT từ Giám đốc Sở GD-ĐT cho Hiệu trưởng; bỏ quy định người đứng đầu cơ quan chuyên môn về giáo dục thuộc UBND cấp huyện cấp bằng tốt nghiệp THCS và giao người đứng đầu cơ sở thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận học bạ việc hoàn thành chương trình THCS.

Trình bày báo cáo thẩm tra về dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành việc bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS, chỉ quy định xác nhận học bạ hoàn thành chương trình THCS do hiệu trưởng trường THCS thực hiện.

Ủy ban đề nghị làm rõ tiêu chuẩn và cách thức cấp bằng tốt nghiệp trung học nghề để khẳng định cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp THPT. Ủy ban cũng đề nghị bổ sung, làm rõ nguyên tắc, cơ chế quản lý, chia sẻ, bảo mật dữ liệu; nghiên cứu quy định về thẩm định, công nhận các chứng chỉ khác được sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Ông Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, Ủy ban tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quốc hội

Với tài liệu giáo dục địa phương, Ủy ban tán thành quy định theo hướng giao thẩm quyền tổ chức biên soạn cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, chuyển thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh để bảo đảm quyền chủ động cho các địa phương.

Hình thành mạng lưới đa dạng các cơ sở tham gia giáo dục nghề nghiệp

Về Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo bổ sung loại hình trung học nghề cùng bậc học với THPT để thúc đẩy hiệu quả phân luồng, hướng nghiệp, vừa góp phần phổ cập giáo dục THPT, vừa cung ứng nguồn nhân lực trẻ có kỹ năng nghề; đồng thời không quy định hội đồng trường trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập.

Về liên kết, dự thảo hoàn thiện cơ chế hợp tác giữa nhà trường - doanh nghiệp thông qua việc hình thành mạng lưới đa dạng các cơ sở tham gia giáo dục nghề nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp tham gia trực tiếp vào xây dựng chương trình, giảng dạy, thực tập và đánh giá, cùng với quy định về cơ chế thành lập quỹ đào tạo nhân lực doanh nghiệp.

Bộ trưởng cho hay, dự thảo mở rộng loại hình cơ sở tham gia giáo dục nghề nghiệp, cho phép trường học, trung tâm, doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức khác cùng tham gia đào tạo, tạo mạng lưới giáo dục nghề nghiệp rộng và linh hoạt hơn, đặc biệt trao quyền tự chủ cho các cơ sở. Dự thảo quy định về công nhận kết quả học tập, năng lực nghề nghiệp tích lũy, tạo cơ hội cho người học linh hoạt, thuận lợi khi chuyển đổi hoặc liên thông.

Về Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh trọng tâm của dự thảo khẳng định Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, bảo đảm nguồn lực và công bằng trong giáo dục đại học, đồng thời xác nhận quyền tự chủ của cơ sở đào tạo không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính, gắn tự chủ với cơ chế tự chịu trách nhiệm và trách nhiệm giải trình.

Những điểm đột phá của dự thảo luật tập trung vào việc kiện toàn hệ thống, nâng cao năng lực quản trị, tăng tính chỉ huy đồng bộ, thống nhất trong hệ thống; đầu tư có trọng tâm - trọng điểm, phát triển hệ thống liên thông hiện đại, thu hút đội ngũ nhà khoa học xuất sắc; tăng cường chính sách hỗ trợ trực tiếp người học; loại bỏ kiểm định hình thức.

Đáng chú ý, bãi bỏ hội đồng trường ở cơ sở công lập (ngoại trừ các trường đại học công lập thành lập theo thỏa thuận giữa các Chính phủ), phân định Ban Giám hiệu, Hội đồng trường, Nhà đầu tư trong cơ sở giáo dục tư thục.

Bộ trưởng khẳng định tự chủ là quyền pháp định và không phụ thuộc vào mức độ tài chính. Ngoài ra, dự thảo bổ sung cơ chế dừng tuyển sinh, cấp phép và rút phép hoạt động đối với ngành đào tạo yếu kém, không đảm bảo chất lượng...

Trần Thường