Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung báo tin vui về cải cách tiền lương

Hôm nay (27-5), Quốc hội dành trọn một ngày để thảo luận dự thảo Luật BHXH sửa đổi ở hội trường.

Sau khi lắng nghe, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã có phát biểu giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu về dự án Luật BHXH sửa đổi, trong đó có vấn đề cải cách tiền lương. Ảnh: PHẠM THẮNG

Xuất phát từ nhu cầu của người dân

Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung trong phần giải trình của mình khẳng định dù còn rất non trẻ nhưng Việt Nam đã có 8/9 loại hình bảo hiểm xã hội. Nhiều nội dung, lĩnh vực khác cũng phát triển rất nhanh chóng, có kết quả tốt, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Báo cáo về việc hưởng BHXH một lần, ông nói đây là vấn đề nhạy cảm nhất trong Luật BHXH và cũng là vấn đề phức tạp nhất cần phải xử lý. Trên cơ sở Nghị quyết 28 của Trung ương và được bàn thảo qua hai kỳ họp, mục tiêu lớn nhất là làm sao thực hiện được mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội lâu dài của đất nước, để khi người già về hưu có lương, có bảo hiểm y tế. Kế đó là quan tâm đến đời sống thực tế bây giờ của người lao động, nguyện vọng của người lao động, một bộ phận người lao động muốn rút BHXH.

“Ngoài vấn đề kinh tế khó khăn thì còn nhiều lý do khác khiến người lao động phải rút BHXH một lần. Nhiều trường hợp rút rồi lại muốn đóng trở lại…” – ông Dung nói và nêu lý do thiết kế điều khoản này xuất phát từ chính nhu cầu của người lao động.

Bộ trưởng Dung cho biết khi Chính phủ đưa ra hai phương án cũng đã nhiều lần tham vấn các tổ chức quốc tế, hội thảo, trao đổi, nghiên cứu các giải pháp… Đến ngày 25-5, Chính phủ tiếp tục cho ý kiến về vấn đề này và thấy không có phương án nào khác cả.

“Chúng tôi đã nghiên cứu rất kỹ các ý kiến đề xuất phương án. Cụ thể, người đang đóng được hưởng tiếp như phương án 1, người tham gia sau này cho hưởng phương án 2. Tuy nhiên, sau khi xem xét, đánh giá lại thì thấy rằng nếu cộng hai phương án này vào thì lại thấy nhược điểm hơn là ưu điểm” – ông Dung cho hay.

Bộ trưởng LĐ-TB&XH nói thêm: “Ngày 25-5, Chính phủ tiếp tục đề nghị với Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cho lựa chọn một trong hai phương án Chính phủ trình”.

Mặt khác, theo Bộ trưởng Dung, từ kỳ họp thứ 6 đến nay, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo cũng đã lấy ý kiến rất rộng rãi của các đối tượng chịu sự tác động. “Tôi đọc báo cáo của năm địa phương có tỉ lệ rút nhiều nhất hiện nay, đặc biệt là phía Nam, khu vực Đông Nam Bộ thì tuyệt đại bộ phận các ý kiến đều chọn phương án 1” – ông nói và tán thành việc cần có thêm nhiều giải pháp hỗ trợ về tín dụng, cho vay không lãi suất… bên cạnh chính sách cho rút này.

“Chính phủ cũng thống nhất nhưng những chính sách hỗ trợ này sẽ không đưa được vào trong Luật BHXH mà sẽ bố trí bằng các luật và nghị định khác” – ông khẳng định.

Các đại biểu tại phiên thảo luận chiều 27-5. Ảnh: PHẠM THẮNG

“Cái khó nhất của cải cách tiền lương là không có tiền”

Về cải cách tiền lương, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: “Chúng ta đã chuẩn bị hơn 20 năm rồi. Cái khó nhất của cải cách tiền lương là không có tiền nhưng đợt này thì có tiền rồi, Chính phủ đã chuẩn bị được 680.000 tỉ đồng và đã báo cáo Quốc hội”.

Ông Dung cho rằng cải cách tiền lương là vấn đề mới, phức tạp và cốt lõi là trả lương theo vị trí việc làm. Tuy nhiên, muốn trả lương theo vị trí việc làm thì phải xác định được vị trí việc làm. Vị trí việc làm có ba đặc điểm gồm tính ổn định, tính lâu dài và tính thường xuyên. Kết cấu của mỗi vị trí việc làm gồm một bản mô tả công việc và khung năng lực.

Từ đó, ông Đào Ngọc Dung nêu ra ba đề xuất về cải cách tiền lương. Thứ nhất là mức tham chiếu. Ông Dung cho rằng bản chất mốc tham chiếu là một khái niệm mới, thay thế cho mức lương cơ sở. Mức tham chiếu được tính trên cơ sở tăng trưởng kinh tế CPI và trên thực tiễn cũng như thu chi.

Thứ hai là chênh lệch lương hưu giữa trước và sau ngày 1-7. Về bản chất vấn đề này không có gì khó khăn mà chỉ là vấn đề chuyên môn. “Vừa qua, chúng tôi đã xử lý bằng Nghị định 42 liên quan đến các đối tượng trước và sau năm 2023” – ông nói và nhấn mạnh điều này tính toán được theo nguyên tắc.

Cụ thể, anh nào hưởng lương hưởng sau 1-7 mà chế độ cao thì sau này chúng ta chỉ tính phần CPI. Còn những người hưởng trước ngày 1-7 thì sẽ có tăng trưởng kinh tế CPI và một số tăng trưởng thực tế của quỹ.

Riêng với cách tính lương hưu khu vực lực lượng vũ trang, ông Dung cho biết ghi nhận ý kiến này và sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền.

“Còn với các khu vực khác, liên quan đến hưu trí, chúng tôi với trách nhiệm cơ quan tham mưu đã đề xuất áp dụng mức cao nhất có thể với người hưởng lương hưu từ ngày 1-7 khi cải cách tiền lương công nhân, viên chức” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định và nói tinh thần là có thể sáu tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, chúng ta cân bằng quỹ chứ không có kết dư, chấp nhận điều đó để đảm bảo quyền lợi cho người hưu trí.

Đối với người có công và đối tượng bảo trợ xã hội, ông Dung nói sẽ cao hơn một bậc so với công nhân, viên chức.

Sẽ báo cáo Quốc hội việc có xem xét, thông qua dự thảo luật hay không

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết đã có 55 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu, trong đó có hai ý kiến tranh luận.

Theo ông Nguyễn Khắc Định, với những nội dung còn có ý kiến khác nhau, chưa có sự đồng thuận cao, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét thận trọng, cân nhắc và phối hợp với Chính phủ quyết định việc gửi phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội, để lựa chọn phương án làm cơ sở tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật.

NHÓM PHÓNG VIÊN