Bộ trưởng Lương Tam Quang: Sửa Luật phòng, chống mua bán người nhằm bảo vệ quyền con người

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang trình Tờ trình dự thảo luật

Chiều nay, 7-6, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Thượng tướng Lương Tam Quang – Bộ trưởng Bộ Công an đã trình ra Quốc hội Tờ trình về dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).

Tờ trình nêu rõ, Luật Phòng, chống mua bán người năm 2011 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2012, quá trình triển khai thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Tuy nhiên, sau 12 năm triển khai thi hành, đã đặt ra yêu cầu cần thiết phải tiến hành sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng về công tác phòng, chống mua bán người; bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật và tương thích với điều ước quốc tế; đồng thời giải quyết những tồn tại, khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện Luật này, đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay và trong thời gian tới.

“Với những lý do nêu trên, việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống mua bán người là yêu cầu cấp thiết, khách quan” – Bộ trưởng Lương Tam Quang nói.

Dự thảo Luật gồm 8 chương, 66 điều. So với Luật Phòng, chống mua bán người năm 2011, dự thảo Luật giữ nguyên số chương, sửa đổi, bổ sung nội dung 52/58 điều, xây dựng mới 09 điều, bỏ 01 điều, tập trung vào các nội dung cơ bản.

Cụ thể, dự thảo luật đã bổ sung quy định về khái niệm “mua bán người”; sửa đổi, bổ sung quy định về căn cứ xác định nạn nhân và quy định về các nguồn tài liệu, chứng cứ để xác định nạn nhân cùng một số căn cứ khác để xác định nạn nhân.

Theo Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang, việc sửa đổi, bổ sung này nhằm tạo sự thống nhất trong quy định của pháp luật, phù hợp với Nghị định thư về việc phòng ngừa, trừng trị và trấn áp tội buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em (bổ sung Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia), Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em và các điều ước quốc tế khác có liên quan mà Việt Nam là thành viên; bảo đảm phù hợp với quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) cũng bổ sung quy định về khái niệm “người đang trong quá trình xác định là nạn nhân” và bổ sung quy định về chế độ hỗ trợ, bảo vệ đối với người đang trong quá trình xác định là nạn nhân, gồm: Hỗ trợ về nhu cầu thiết yếu và chi phí đi lại; Hỗ trợ y tế; Hỗ trợ tâm lý; Trợ giúp pháp lý; Hỗ trợ chi phí phiên dịch trong quá trình xác định nạn nhân.

Theo tờ trình của Chính phủ, thực tiễn thời gian qua cho thấy, đây là nhóm đối tượng rất cần được hỗ trợ, bảo vệ; việc bổ sung những quy định này nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tạo cơ sở pháp lý để các cơ quan chức năng khi tiếp nhận những đối tượng này thực hiện các chế độ hỗ trợ nhu cầu thiết yếu (ăn, mặc, ở, chăm sóc y tế, ổn định tâm lý…) cho họ.

Điểm đáng chú ý thứ ba là dự thảo luật đã bổ sung những quy định nâng cao chế độ hỗ trợ đối với nạn nhân so với quy định của luật hiện hành.

Chẳng hạn, dự thảo luật quy định: Tất cả nạn nhân có nguyện vọng trở về nơi cư trú được hỗ trợ các khoản chi phí đi lại và tiền ăn để trở về nơi cư trú; Được hỗ trợ chi phí khám, chữa bệnh; Được hỗ trợ để ổn định tâm lý; Tất cả nạn nhân được trợ giúp pháp lý; Khi trở về nơi cư trú được xem xét hỗ trợ học nghề, tạo điều kiện để có việc làm, ổn định cuộc sống; Tất cả nạn nhân được hỗ trợ một lần tiền trợ cấp khó khăn ban đầu…

“Việc sửa đổi, bổ sung này nhằm bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền của nạn nhân, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam hiện nay và trong thời gian tới” – Thượng tướng Lương Tam Quang nêu rõ.

Ngoài ra, dự thảo luật cũng bổ sung các nội dung khác để phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013 và các luật liên quan; để phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; phù hợp thực tiễn công tác phòng, chống mua bán người hiện nay và đáp ứng yêu cầu của công tác này thời gian tới.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nhấn mạnh, cơ quan thẩm tra tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Phòng, chống mua bán người với những lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Hồ sơ dự án Luật được chuẩn bị công phu, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Ủy ban Tư pháp cũng cho rằng, các nội dung của dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) cơ bản đã thể chế hóa đầy đủ, toàn diện, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng về phòng chống mua bán người, Hiến pháp năm 2013; cơ bản thống nhất với hệ thống pháp luật và tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Ủy ban Tư pháp đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát để nội luật hóa đầy đủ hơn một số quy định của Nghị định thư về phòng ngừa, trấn áp và trừng trị việc buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em (Nghị định thư Palermo), Công ước ASEAN về phòng, chống mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em (Công ước ACTIP)… và các điều ước quốc tế song phương mà Việt Nam ký kết với các nước như: khái niệm “mua bán người”, khái niệm “nạn nhân”…

Đồng thời, rà soát để bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các luật khác của hệ thống pháp luật.