Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Muốn làm sách, phải biết độc giả đọc gì!

Ngày 5/3, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm có buổi làm việc với cán bộ, nhân viên Nhà xuất bản (NXB) Thông tin và Truyền thông.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng làm việc với cán bộ, nhân viên NXB Thông tin và Truyền thông.

Tại buổi làm việc, Giám đốc NXB Thông tin và Truyền thông Trần Chí Đạt cho biết, những năm gần đây, bám sát chiến lược phát triển của NXB và nhiệm vụ trọng tâm được lãnh đạo Bộ giao hàng năm, NXB đã thực hiện một số bộ sách tiêu biểu, gồm: Bộ sách về chuyển đổi số (trên 30 đầu sách), Bộ sách phục vụ nhiệm vụ chính trị (trên 100 đầu sách), Bộ sách về thông tin đối ngoại, tuyên truyền về chủ quyền biên giới lãnh thổ, biển, đảo Việt Nam (trên 50 đầu sách), Bộ sách rút gọn, sách ngắn (20 đầu sách)…

Năm 2020, NXB đã hoàn thành việc nâng cấp book365.vn thành nền tảng phát hành sách in và lần đầu tiên tổ chức thành công Hội sách trực tuyến quốc gia, thu hút trên 100 NXB và các đơn vị phát hành tham gia. Đến nay, Hội sách trực tuyến vẫn được duy trì tổ chức hằng năm vào dịp Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam và các sự kiện trọng đại của đất nước.

Năm 2023, NXB đã hoàn thành xây dựng nền tảng, đang đặt tại tên miền sachdientu.vn. Nền tảng này sẽ cung cấp sách, báo điện tử thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo thông tin và sách điện tử thuộc các chương trình, đề án khác do ngân sách Nhà nước cấp. Đặc biệt, nền tảng cung cấp miễn phí công cụ làm sách điện tử cho các NXB, góp phần chuyển đổi số trong hoạt động xuất bản.

Ông Trần Chí Đạt cũng nêu một số vướng mắc, kiến nghị và định hướng phát triển NXB hướng tới mục tiêu tự chủ và trở thành NXB số.

Bộ trưởng cho rằng, với thời đại công nghệ cứ làm ngược lại là đúng.

Cần có một khát vọng lớn

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, để NXB Thông tin và Truyền thông thành đơn vị xuất bản lớn, lãnh đạo cần phải có ý tưởng, cách tiếp cận độc đáo "nghĩ ngược lại và làm khác đi, mở rộng tư duy".

Bộ trưởng cho rằng, với thời đại công nghệ cứ làm ngược lại là đúng. Tất nhiên, không phải làm ngược lại là bỏ cái cũ; làm ngược lại để tạo ra một cái bù cho cái cũ.

Người đứng đầu ngành Thông tin và Truyền thông lấy ví dụ, khi có cuốn sách điện tử được đọc miễn phí, độc giả thấy hay, hàng triệu người tiếp cận, chúng ta nên in thành bản giấy. Đấy là đang làm ngược lại bây giờ, là có bản giấy rồi mới làm bản điện tử, như vậy bán có khi kiếm được nhiều tiền.

Vì sao phải làm ngược lại? Bộ trưởng lý giải, khi đọc một cuốn sách hay, người bố sẽ ghi chú thích: “Cuốn sách này đã giúp bố lớn lên”. Cuốn sách được in tốt, có thể tồn tại cả trăm năm. Nếu sau này người bố mất đi, di sản để lại cho con còn mãi, bởi “mình đã cầm cuốn sách đó, đọc trang sách đó, hồn mình ngấm vào cuốn sách, đó là sự kéo dài sự sống của chính mình. Con cầm cuốn sách là nghĩ tới bố. Có ai nghĩ cuốn sách lại kéo dài được sự sống không? Sách điện tử không bao giờ làm được điều đó”.

Bộ trưởng cho rằng, ngành xuất bản thay vì làm những cuốn sách đọc thấy sướng nên làm những cuốn sách để người đọc thấy nghề nghiệp được nâng cao, lương tăng - những sách dạng này có giá trị cho đất nước. Mà những cuốn sách như thế hiện không nhiều, ít người nghĩ tới.

Lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông thăm không gian làm việc của cán bộ, nhân viên NXB.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định, để có được ý tưởng và cách tiếp cận độc đáo thường liên quan tới công nghệ. Bởi xuất hiện công nghệ mới sẽ tạo ý tưởng khả thi. Nhưng trên tất cả, vẫn là người đứng đầu, ban lãnh đạo phải có khát vọng lớn mới dung nạp được nhiều người giỏi.

“Nếu không có ý tưởng lớn lao thì không cần người giỏi. Người giỏi đôi khi hay cãi, ít khi mời mình đi uống rượu, chẳng tới nhà mình chơi… nghĩa là đời sống mình chẳng thích người này lắm. Nhưng nếu có khát vọng lớn thì không thể không dùng người tài. Cho nên khát vọng lớn dung nạp được nhiều người tài và nhiều ý tưởng, nhiều cách tiếp cận, công nghệ mới”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng, khi có khát vọng lớn nhiều người đồng chí hướng với mình để cùng làm việc. Khát vọng lớn, ý chí mãnh liệt còn rung chuyển được trời đất. Có được năng lượng vũ trụ, việc gì cũng làm được.

Bộ trưởng khẳng định NXB muốn tiếp cận thay đổi thế nào cũng phải nhớ tới cái gốc - là tri thức làm nghề. Chỉ có điều, cách làm ra tri thức sẽ khác xưa, không chỉ có nhà văn mới viết ra sách hay mà cả những người không có chuyên môn, đôi khi lại có những cuốn sách tốt. Chẳng hạn họ viết trải nghiệm làm nghề chắc chắn tốt hơn người chưa từng trải nghiệm.

Hơn nữa, thị trường sách hiện tại rất đa dạng, tìm ra cuốn sách phù hợp với mọi đối tượng là việc khó, biết được nhu cầu từng nhóm độc giả là “nghề mới của NXB”.

Lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông chụp ảnh lưu niệm với cán bộ, nhân viên NXB.

Tình Lê, Phạm Hải/Vietnamnet