'Bỏ túi' các thuật ngữ trong chạy bộ

Các thuật ngữ thường nghe trong buổi chạy:

1. Pace là số phút mà bạn sẽ hoàn thành 1km. VD: Khi ta nghe ai nói "pace 7:20" có nghĩa là bạn sẽ chạy 1km trong thời gian khoảng 7 phút 20 giây

2. PR là viết tắt của từ Personal Record tức là kỷ lục mới của cá nhân được xác lập trong buổi chạy. Mỗi cá nhân có thể có PR khác nhau.

Mỗi người sẽ có những tập luyện vì mục đích đạt PR cho riêng mình (Nguồn: Internet)

VD: Buổi tập trước bạn hoàn thành 21 km trong 1 giờ 20 phút nhưng đến buổi tập vừa xong là 1 giờ 18 phút. Vậy bạn đã có PR của mình (nhanh hơn 2 phút).

3. Các cự ly thường thấy trong chạy bộ
* FM (Marathon): Cự ly chạy đường dài tiêu chuẩn dài 42,195 km (theo hệ đo lường mét).
* HM (Half Marathon): Hay gọi là bán marathon là cự ly chạy bằng một nửa của marathon.
* Ultra Marathon: cự ly chạy sẽ dài hơn tiêu chuẩn FM.

Các VĐV tranh tài ở nội dung marathon nam tại Giải Vô địch Điền kinh thế giới diễn ra tại Budapest - Hungary cuối tháng 8-2023 Ảnh: REUTERS

Hiện nay, một số giải chạy marathon ở Việt Nam đã biến tấu; các cự ly chạy Ultra Marathon, HM, FM một số giải sẽ là 25 km; 45 km..

4. Tracklog: là việc lưu lại quãng đường mà người chạy đã chạy qua; tính năng này sẽ có trong các thiết bị định vị GPS trong đồng hồ chạy bộ hoặc ứng dụng trên điện thoại như Strava, Garmin, Nike Run Club,

5. Chạy road: cung đường chạy bộ bằng phẳng, thường tổ chức gần khu vực dân cư, thành phố. Thông thường khi mới bắt đầu với bộ môn này người ta sẽ chọn tập chạy road, khu vực gần nhà, gần công viên hoặc nơi có nhiều nhóm hoặc câu lạc bộ thường chạy.

6. Chạy trail: chạy bộ địa hình. Không gian, địa điểm chạy trail thường là những nơi không bằng phẳng, dốc cao, rừng núi, thiên nhiên, xa nơi có khu dân cư sinh sống.

Các thuật ngữ trong một giải chạy:

1. Race-kit: bộ phụ kiện mà vận động viên thường nhận được trong các giải đấu. Trong đó thường là áo chạy của giải, voucher quà tặng, BIB thi đấu…

2. BIB – number (BIB): số đeo của vận động viên để phân biệt cự ly khi tham gia. BIB còn được hiểu là vé tham gia hợp lệ của một sự kiện chạy bộ.

3. Medal: Huy chương mà vận động viên sẽ nhận được khi hoàn thành cự ly đăng ký.

Huy chương giải chạy ngày càng đa dạng từ kiểu dáng đến chất liệu.

4. Pacer: Người dẫn tốc. Trong các giải thể thao hiện nay thường có các đội dẫn tốc, vận động viên sẽ xem theo kí hiệu của pacer đó để đặt thời gian mục tiêu hoàn thành của mình ở cự ly mình chọn. Hiện nay pacer thường sẽ có 2 nhóm như sau: (1) duy trì thời gian cố định trong 01 km; (2) tổng thời gian dự kiến hoàn thành cự ly.

Sẽ tùy theo tính chất từng giải mà BTC sẽ có những quy định khác nhau về pacer. Tuy nhiên, pacer sẽ có trang phục đặc biệt để vận động viên nhận diện trên đường chạy, ví dụ: BIB hoặc áo có chữ "PACER", đeo bóng bay để hoặc vòng dạ quang...

Pacer với trang phục nổi trội trong giải chạy để dễ nhận diện (Ảnh: Race Vietnam)

VD:
(1) Pacer 6:00 có nghĩa là người dẫn tốc sẽ duy trì 6 phút cho mỗi km trong suốt quãng đường từ vạch xuất phát về đích.

(2) Pacer 1:15 cho cự ly HM có nghĩa là Pacer sẽ dẫn tốc từ lúc xuất phát đến khi hoàn thành cự ly 21km trong 1 tiếng 15 phút.

5. Start/Finish: Điểm xuất phát và về đích. Một số giải thì hai điểm này có thể là 1 vị trí hoặc ở 2 nơi khác nhau, tùy vào ý đồ của nhà tổ chức.

6. Timing-chip: Con chip điện tử được gắn vào BIB chạy, mục đích để tính điểm, thành tích của vận động viên từ lúc xuất phát đến về đích. Các giải chạy ngày nay hầu như đều cung cấp chip tính điểm cho vận động viên từ 5km.

Timing-chip (góc trái ảnh) được dán sau BIB để ghi nhận thành tích vận động viên (Ảnh: Truerace.org)

7. Check-point (CP): Điểm/trạm dừng trên đường chạy, tại đây thường sẽ có bàn tiếp nước/ điện giải/chuối/thanh năng lượng… cho vận động viên để duy trì năng lượng tham gia. Một số điểm CP còn sẽ đặt các hệ thống tính điểm để kiểm tra chéo quá trình tham gia của vận động viên.

8. DNS (Did not start): Không tham gia giải chạy, vậy động viên sẽ bị ghi nhận là DNS

9. DNF (Did not finish): Có tham gia chạy nhưng không hoàn thành cự ly đã đăng ký.

10. DQ (short for disqualification) là bất kỳ hành vi vi phạm các quy tắc trong giải chạy nên không được công nhận kết quả.

11. "Ký waiver" có nghĩa là vận động viên sẽ phải ký xác nhận vào Biên bản thỏa thuận tham gia và miễn trừ trách nhiệm trong giải đấu do BTC quy định.

Minh Phương