Bộ Văn hóa đề xuất phương án hồi hương cổ vật triều Nguyễn sắp được đấu giá tại Pháp
Bộ VHTT&DL nhấn mạnh đề nghị: 'Nhanh chóng tìm hiểu và đề xuất phương án phù hợp nhất phù hợp với pháp luật nước sở tại và thông lệ quốc tế) để 'hồi hương' 2 cổ vật căn cứ kết quả làm việc với hãng đấu giá.
Liên quan đến vụ việc đấu giá 2 cổ vật triều Nguyễn tại Pháp đang được các nhà nghiên cứu, giới sưu tầm cổ vật trong nước và dư luận đặc biệt quan tâm, mới đây Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTT&DL) đã chính thức lên tiếng trước thông tin về việc đấu giá này.
Theo đó, Cục Di sản văn hóa cho biết, trên website chính thức của hãng đấu giá MILLON (thành lập năm 1928, có trụ sở chính tại Paris - Cộng hòa Pháp) đăng tải thông tin sẽ đưa ra đấu giá 329 cổ vật, trong đó có hai cổ vật của nhà Nguyễn (1802-1945), gồm 1 ấn vàng đúc năm 1823 triều Minh Mạng (1820-1841) và 1 bát vàng triều Khải Định (1917-1925). Phiên bán đấu giá hai cổ vật nêu trên dự kiến sẽ được tiến hành vào 11 giờ trưa ngày 31/10/2022 (giờ Paris).
Căn cứ thông tin trên trang đấy giá này cùng ý kiến của một số chuyên gia về cổ vật, chiếc ấn vàng (lô số 101/329) chính là chiếc kim ấn “Hoàng đế chi bảo” được vị hoàng đế cuối cùng của vương triều Nguyễn là Bảo Đại, trao cho đại diện của Việt Minh là ông Trần Huy Liệu cùng với thanh bảo kiếm của vua Khải Định vào chiều 30/8/1945.
Cục Di sản Văn hóa cho biết, ngay khi nắm được thông tin về việc đấu giá hai cổ vật, Bộ VHTT&DL đã có công văn gửi Bộ Ngoại giao. Công văn nêu rõ về “hành trình” của cổ vật kim ấn “Hoàng đế chi bảo”: Sau ngày Toàn quốc kháng chiến (tháng 12/1946), hai cổ vật đã rơi vào tay người Pháp và đến ngày 8/3/1952, người Pháp tổ chức lễ trao lại ấn kiếm cho cựu hoàng Bảo Đại, rồi được đưa sang Pháp vào năm 1953. Trước khi qua đời (năm 1997), Bảo Đại đã di chúc để lại toàn bộ tài sản ở Pháp (trong đó có kim ấn “Hoàng đế chi bảo”) cho vợ là bà Monique Baudot, người Pháp. Bà Monique Baudot qua đời năm 2021, các tài sản trên thuộc về những người thừa kế và được mang ra bán đấu giá.
“Chiếc ấn 'Hoàng đế chi bảo' được dùng cho các hoạt động công quyền, chính sự của nhà Nguyễn trong suốt một giai đoạn lịch sử, có ý nghĩa về lịch sử, văn hóa. Vì vậy, việc tìm cách đưa ấn về Việt Nam là cần thiết…”, Bộ VHTT&DL nhấn mạnh.
Cũng tại công văn này, Bộ VHTT&DL đề nghị Bộ Ngoại giao chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp kịp thời làm việc trực tiếp với hãng đấu giá MILLON để xác minh rõ thông tin liên quan đến việc đấu giá hai cổ vật nêu trên như thông báo của Hãng (gồm các thông tin về chủ sở hữu, tính hợp pháp của 2 cổ vật, giá dự kiến bán, khả năng đàm phán mua trực tiếp không qua đấu giá…).
Bộ VHTT&DL nhấn mạnh đề nghị: “Nhanh chóng tìm hiểu và đề xuất phương án phù hợp nhất phù hợp với pháp luật nước sở tại và thông lệ quốc tế) để “hồi hương” 2 cổ vật căn cứ kết quả làm việc với hãng đấu giá.
Thông tin từ website chính thức của hãng đấu giá MILLON, cổ vật Bát vàng triều Khải Định (1917-1925) cũng sẽ được đấu giá trong phiên 11 giờ trưa ngày 31/10/2022 (giờ Paris)./.
Theo Lịch sử Việt Nam, Ấn Hoàng đế Chi Bảo được đúc bằng vàng ròng vào ngày 4 tháng 2 năm Minh Mạng thứ 4 tức ngày 15/3/1823. Đây là Bảo ấn lớn và đẹp nhất của triều Nguyễn.
Theo quy định của triều Nguyễn, ấn Hoàng đế Chi Bảo được dùng khi “Gặp khánh tiết ban ơn, đại xá thiên hạ cũng là các cáo dụ thân huân, đi tuần thú các nơi để xem xét các địa phương, mọi điển lễ long trọng ấy và ban sắc, thư cho ngoại quốc…”
Như vậy, kể từ khi đúc ra đến khi trao cho chính quyền Cách mạng, ấn Hoàng đế Chi Bảo đã có 122 năm tuổi.