Bộ Y tế đề xuất siết chặt an toàn thực phẩm đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ

Động thái này nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý ngày càng khắt khe về an toàn thực phẩm, giữa bối cảnh các vụ ngộ độc thực phẩm liên tiếp xảy ra, đe dọa sức khỏe công cộng.

Cụ thể, sau hơn một thập kỷ thực hiện, Luật An Toàn Thực Phẩm ban hành năm 2010 đã được đánh giá là không còn phù hợp, với nhiều quy định lỗi thời không còn đáp ứng được yêu cầu bức thiết của thực tế. Bộ Y tế chỉ ra rằng, các điều kiện sản xuất kinh doanh hiện nay chưa thực sự chặt chẽ đối với những nhà sản xuất nhỏ lẻ, khiến cho mối nguy hại từ thực phẩm không đạt chuẩn len lỏi vào từng bữa ăn của người dân.

Bộ Y tế đề xuất sửa đổi Luật an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, trong bối cảnh hiện tại, số lượng thực phẩm do các hộ kinh doanh nhỏ sản xuất là rất lớn, nhưng lại thiếu sự quản lý hiệu quả, dẫn đến các rủi ro cao về ngộ độc và các bệnh lây truyền qua thực phẩm. Trong nửa đầu năm 2024, Việt Nam đã chứng kiến 36 vụ ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng đến hơn 2.100 người và gây ra 6 cái chết – một con số đáng báo động.

Các đợt bùng phát này xảy ra tại các tỉnh như Khánh Hòa, Đồng Nai, Vĩnh Phúc không chỉ ảnh hưởng đến hàng nghìn người dân mà còn làm gián đoạn hoạt động kinh doanh.

Vi khuẩn có hại và độc tố tự nhiên được xác định là nguyên nhân chính gây ra các bệnh tật, trong đó các món ăn từ thịt lợn và thịt gà là nguồn gây ô nhiễm phổ biến.

Ngoài ra, các quy định hiện hành còn thiếu các tiêu chuẩn kỹ thuật cho các sản phẩm truyền thống địa phương và chất lượng nước sạch sử dụng hằng ngày, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu an toàn vệ sinh thực phẩm. Bộ Y tế cũng nhấn mạnh đến sự thiếu nhất quán trong quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, từ các nhà hàng trong khách sạn cho đến các bếp ăn tập thể không có giấy phép kinh doanh dịch vụ ăn uống.

Việc sửa đổi, bổ sung luật không chỉ là một bước đi cần thiết mà còn cấp bách, để không chỉ tăng cường an toàn cho người tiêu dùng mà còn nâng cao uy tín của thực phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế. Bộ Y tế đang kêu gọi sự tham gia đóng góp ý kiến từ các bên liên quan, từ đó hoàn thiện bộ luật, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thời đại, đảm bảo sức khỏe và an toàn cho mọi nhà.

Các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, mặc dù chiếm một phần đáng kể trong ngành thực phẩm, lại thường thiếu sự giám sát chặt chẽ về an toàn thực phẩm. Sự thiếu hụt này không chỉ do khối lượng lớn sản phẩm họ cung cấp mà còn do các quy định hiện hành chưa đủ mạnh để quản lý hiệu quả. Điều này dẫn đến tình trạng sản phẩm không đảm bảo an toàn có thể dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng, từ đó tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Chuyên gia về an toàn thực phẩm, TS. Nguyễn Hữu Dũng, nhấn mạnh rằng: "Việc sửa đổi luật là bước đi cần thiết để đáp ứng nhu cầu hiện nay, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng và nhu cầu an toàn thực phẩm ngày càng tăng của người dân." Theo ông, luật mới cần tập trung vào việc thiết lập các tiêu chuẩn rõ ràng cho sản xuất và kinh doanh thực phẩm tại các hộ gia đình, bao gồm cả việc đào tạo, chứng nhận và giám sát thường xuyên.

Một vấn đề khác được TS. Dũng đề cập đến là nhu cầu cải thiện hệ thống giám sát: "Hiện nay, việc giám sát thực phẩm tại Việt Nam còn khá lỏng lẻo, đặc biệt là đối với các sản phẩm từ các hộ sản xuất nhỏ lẻ. Luật sửa đổi cần quy định cụ thể trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan chức năng trong việc kiểm tra và xử lý vi phạm."

Bộ Y tế đề xuất một loạt các cải tiến trong luật sửa đổi, bao gồm: Thiết lập rõ ràng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm dành cho thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Cải thiện quy trình thu hồi giấy chứng nhận hợp quy khi sản phẩm không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Định nghĩa lại các thuật ngữ pháp lý để giảm thiểu nhầm lẫn trong quá trình thực thi pháp luật. Tăng cường nguồn lực cho các cơ quan chức năng để họ có thể thực hiện hiệu quả các mục tiêu về an toàn thực phẩm.

Trung Việt