Bối cảnh nước Mỹ khi ông Trump đưa ra phát ngôn chỉ công nhận hai giới

Ông Donald Trump ký hàng loạt sắc lệnh hành pháp hôm 20/1. Ảnh: Reuters.

Vừa nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký hàng loạt sắc lệnh hành pháp. Trong đó, quy định chỉ công nhận hai giới tính bất biến: nam và nữ, đã dấy lên nhiều tranh cãi.

Trên thực tế, sắc lệnh này của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh nước Mỹ đang ngày càng cực đoan hóa về nội dung LGBT, trong đó văn hóa phẩm về cộng đồng này đang bị chỉ trích ngày càng gay gắt. Những người cực đoan đòi đưa sách có nội dung LGBT ra khỏi thư viện trường học. Số khác đấu tranh chống lại những lệnh cấm này.

Làn sóng cấm sách LGBT

Hiệp hội Thư viện Mỹ (ALA) tháng 4/2024 đã công bố danh sách thường niên 10 cuốn sách bị chỉ trích nhiều nhất năm 2023, phần lớn vì nội dung liên quan đến LGBTQ.

Gender Queer của Maia Kobabe đứng đầu danh sách trong năm thứ ba liên tiếp. Cuốn hồi ký đồ họa, ghi lại trải nghiệm của tác giả về tình dục và giới tính từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành, đã bị chỉ trích vì nội dung LGBTQ. Thậm chí một số tuyên bố còn cho rằng nó có nội dung khiêu dâm. Các cuốn sách khác thuộc diện trên, như All Boys Aren’t Blue hay This Book is Gay cũng vấp phải các cáo buộc tương tự.

"Tại ALA, chúng tôi đang đấu tranh cho quyền tự do lựa chọn những gì bạn muốn đọc", Chủ tịch Hiệp hội Thư viện Mỹ Emily Drabinski cho biết trong một thông báo.

Năm 2023, Hiệp hội Thư viện Mỹ ghi nhận 4.240 đầu sách hay đã bị đưa vào danh sách hạn chế hoặc cấm tại các thư viện và trường học. Đây là mức tăng kỷ lục 65% so với năm 2022 và là con số cao nhất mà ALA ghi nhận kể từ khi bắt đầu thu thập dữ liệu liên quan cách đây hơn 20 năm.

Các cuốn sách về cộng đồng LGBT thường nằm trong danh sách cấm tại thư viện trường học Mỹ. Ảnh: LA Times.

Cũng theo Harvard Gazette, việc đưa những cuốn sách về các vấn đề LGBT đến tay độc giả trẻ đang trở nên khó khăn hơn với sự gia tăng lệnh cấm sách trên toàn nước Mỹ. Schuyler Bailar, tác giả cuốn Obie is Man Enough, một cuốn tiểu thuyết năm 2021 về một vận động viên bơi lội chuyển giới ở trường trung học cơ sở, chia sẻ: "Sách của tôi hiện không được phép lưu hành ở nhiều tiểu bang cấm nói về bản dạng giới".

Bailar nói: "Những lệnh cấm sách này ảnh hưởng mạnh mẽ đến các tác giả, nhưng tôi nghĩ chúng ảnh hưởng đến trẻ em nhiều hơn. Những câu chuyện của chúng tôi không đến được với những đứa trẻ cần đọc chúng".

Hành động mạnh mẽ và dồn dập của những tiếng nói bảo thủ

Trên khắp nước Mỹ, những cuốn sách nào được đưa vào lớp học và thư viện đã trở thành tâm điểm của các cuộc tranh luận giữa các nhà giáo dục, thủ thư, phụ huynh và chính trị gia.

Tòa án Tối cao Mỹ tuần trước đã đồng ý thụ lý yêu cầu của các bậc phụ huynh theo đạo về việc không cho con em họ đi học tại trường công lập quận Montgomery, Maryland khi trường vẫn giữ sách truyện chủ đề LGBT. Các bậc phụ huynh cho rằng những cuốn sách về LGBT tại trường mang tính xung đột với tín ngưỡng Công giáo La Mã, Chính thống giáo và Hồi giáo của họ.

Tòa án Tối cao, với đa số thuộc bảo thủ (6-3), đã liên tục mở rộng quyền của những người theo đạo trong những năm gần đây, bao gồm cả vấn đề liên quan đến người LGBT. Ví dụ, vào năm 2023, tòa án đã phán quyết rằng một số doanh nghiệp có quyền từ chối cung cấp dịch vụ cho các đám cưới đồng giới.

Michael Bronski, Giáo sư về phụ nữ, giới tính và tình dục, cho biết những thách thức này phản ánh căng thẳng chính trị và xã hội liên quan đến việc chấp nhận cộng đồng LGBTQ+.

Bronski cho biết: “Chúng ta đã có những tiến bộ to lớn [về quyền LGBTQ+]. Tuy nhiên, các lệnh cấm sách, cấm các chương trình biểu diễn của người chuyển giới, cùng các cuộc tấn công vào phá thai, vào thanh thiếu niên chuyển giới, là những nỗ lực, có thể nói là cuối cùng đến từ các tiếng nói bảo thủ”.

Trong khi số lượng đầu sách bị nhắm đến tăng lên, thì điều đó không phản ánh sự gia tăng phản đối từ các phụ huynh. Trên thực tế, đó là do các nhóm bảo thủ thay đổi chiến thuật hành động.

Theo dữ liệu năm 2023 của The Washington Post, 11 người đứng tên 60% đơn đề nghị cấm/ hạn chế sách trên toàn nước Mỹ. Trước đó, các đơn thường chỉ đề cập đến những cuốn sách đơn lẻ. Nhưng từ năm 2022, một đơn thường đề cập đến nhiều đầu sách. Có 40% đơn đề nghị cấm từ 100 cuốn sách trở lên.

Lý do chính liên quan đến các cuốn sách LGBTQ chủ yếu là cáo buộc nội dung khiêu dâm, tuy nhiên, nhiều đơn cũng nêu rõ ý định ngăn cản trẻ em đọc về người LGBTQ và cuộc sống của họ, theo The Washington Post.

Ông Bronski nói: “Tôi nghĩ rằng họ là một nhóm thiểu số nhưng rất ồn ào và đang tìm cách biến các đạo luật cấm sách thành vũ khí”, ám chỉ đến những đạo luật cấm sách ở một số tiểu bang như Florida, Utah và Missouri.

Bailar chỉ mong muốn xã hội cởi mở hơn với trải nghiệm của cộng đồng LGBTQ. Ảnh: Harvard Gazette.

Ông Bronski cũng cho hay: “Mục đích chính của những luật này là xóa bỏ sự hiện diện hữu hình của những người đồng tính. Dù đây là một nhiệm vụ bất khả thi, chúng tạo nên sự bất ổn và gây ảnh hưởng đến cách nhìn nhận của xã hội đối với cộng đồng LGBTQ”.

Trong một cuộc thăm dò năm 2023 của Gallup, sự chấp nhận đối với những người LGBTQ đã giảm 7% đối với cử tri ở cả đảng Dân chủ và Cộng hòa. Chỉ 41% đảng Cộng hòa ủng hộ những người LGBTQ, giảm so với mức 56% của một năm trước.

Bailar, người có cuốn sách He/She/They: How We Talk about Gender and Why It Matters, ra mắt mùa thu năm 2023, chỉ hy vọng xã hội sẽ chấp nhận những trải nghiệm của cộng đồng LGBTQ rộng rãi hơn.

“Chúng ta biết rằng khi trẻ em không được phép là chính mình hoặc nếu chúng phải che giấu danh tính của mình thì điều đó đều có hại cho chúng. Khi chúng ta khẳng định danh tính của trẻ, chúng ta thực sự có thể cứu mạng chúng”, Bailar bày tỏ.

Minh Hoa