Bơm vốn cho nền kinh tế, cẩn trọng vết xe đổ 'bong bóng tài sản'

Đó là nhận định của các chuyên gia tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 với chủ đề: “Giải pháp đột phá để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8%” do Báo Người lao động tổ chức ngày 13-3.

Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhận định thể chế là nhân tố quyết định thành bại của một quốc gia. Từ năm 2011, thể chế đã trở thành rào cản, là điểm nghẽn của phát triển kinh tế. Đảng đã xác định 3 khâu đột phá chiến lược, trong đó thể chế là một trong 3 khâu quan trọng nhất. Tuy nhiên, nhiều năm qua, chúng ta chưa tạo ra được đột phá thực sự, khiến thể chế trở thành điểm nghẽn của điểm nghẽn.

Trong bối cảnh Trung ương đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh giản bộ máy, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, sắp tới, sẽ có một cuộc cách mạng tinh gọn về pháp luật nhằm xóa bỏ các luật không còn phù hợp hoặc gây cản trở cho phát triển. Tinh gọn bộ máy chính là đột phá của đột phá. Việc sắp xếp lại bộ máy hành chính, xóa bỏ những hạn chế do giới hạn địa lý sẽ mở ra không gian phát triển đa chiều, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

"Để lựa chọn bộ máy tốt nhất, con người phải là yếu tố được ưu tiên hàng đầu. Chỉ khi đó, hiệu năng, hiệu quả và hiệu lực mới được nâng cao, từ đó thúc đẩy cải cách thể chế mạnh mẽ hơn. Đây sẽ là động lực để đạt được tăng trưởng kinh tế 8% trong năm nay và hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo"- TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.

TS Trần Du Lịch cũng nhận định, thể chế là điểm nghẽn lớn nhất. Vấn đề đặt ra là phải tiến hành một cuộc cách mạng thực sự về thể chế. Hiện nay, các kết luận về sắp xếp bộ máy đang được triển khai đồng bộ với việc giải quyết các quy định chồng chéo. Mỗi thủ tục hành chính cần được cắt giảm ít nhất 30%, thậm chí có thể nhiều hơn”- TS Trần Du Lịch nói.

TS Trần Du Lịch phát biểu tại diễn đàn

Nói về mục tiêu tăng trưởng trong năm nay, TS Trần Du Lịch cho rằng, mục tiêu lớn nhất của năm 2025 là tăng trưởng ít nhất 8,5%, bởi chỉ khi đạt được mức này, mới có thể bù đắp được sự suy giảm trong giai đoạn dịch Covid-19, đồng thời tạo tiền đề cho giai đoạn tăng trưởng ổn định hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Phân tích động lực để tăng trưởng hai con số, TS Trần Du Lịch cho biết: nếu năm nay Việt Nam tăng trưởng 8%, GDP tuyệt đối sẽ vào khoảng 38-40 tỷ USD. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 400 tỷ USD nhưng chỉ khoảng 30-35% giá trị trong đó đóng góp trực tiếp vào GDP. Năm nay, giả định xuất khẩu tăng trưởng như kế hoạch thì phần đóng góp của xuất khẩu vào GDP chỉ khoảng 14-15 tỷ USD, đây là một thách thức không nhỏ.

Do đó, TS Trần Du Lịch cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cần dựa vào các động lực khác, đặc biệt là tổng đầu tư toàn xã hội từ những năm trước. “Tăng trưởng năm nay phụ thuộc rất lớn vào dòng vốn tín dụng. Ngân hàng Nhà nước dự kiến tăng 16% tổng dư nợ tín dụng, tương đương khoảng 2,5 triệu tỷ đồng. Lượng tiền này bơm vào nền kinh tế sẽ tạo ra sức bật lớn cho tổng cầu. Tuy nhiên, nếu vốn không được đưa vào sản xuất, kinh doanh mà chảy vào chứng khoán hay bất động sản thì nguy cơ rơi vào tình trạng “bong bóng tài sản” như những năm 2006- 2007 là rất lớn vì lượng tiền bơm ra lớn, chưa kể vốn cho đầu tư công”- TS Trần Du Lịch cảnh báo.

Riêng đối với TPHCM, TS Trần Du Lịch đề xuất cần ưu tiên tháo gỡ các điểm nghẽn cho các dự án tồn đọng. Với hơn 500 dự án tại TPHCM được tháo gỡ, sẽ hấp thụ được dòng vốn tốt, qua đó tăng đầu tư cho toàn xã hội rất lớn. Từ đó, có thể đóng góp vào tăng trưởng 1-2%. Về tháo điểm nghẽn đầu tư công, cần giải ngân ngay từ đầu năm chứ đừng để cuối năm mới bơm vốn vì như vậy sẽ tác động đến tăng trưởng trong năm sau chứ không phải năm nay. Tất cả những nguồn lực đó có thể tạo động lực hoàn thành mục tiêu tăng trưởng ở mức từ 8% đề ra.

Về góc độ của cơ quan quản lý cung ứng nguồn vốn cho nền kinh tế, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực II cho rằng, năm nay, Ngân hàng Trung ương định hướng tăng trưởng tín dụng 16%, với chính sách điều hành linh hoạt, bảo đảm lãi suất ổn định ở mức thấp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy nền kinh tế. Chính sách ổn định kinh tế vĩ mô cũng được thực hiện nhất quán để tạo động lực cho tăng trưởng.

Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, trong 2 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng tín dụng tại TPHCM có giảm nhẹ so với cuối năm ngoái nhưng đến 75% vốn tín dụng được giải ngân vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, tăng 1,37% so với cuối năm ngoái. Việc đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% trong năm nay không phải là điều khó, nếu kinh tế tăng trưởng GDP đạt 8%. Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi là khả năng hấp thụ vốn và điều chuyển dòng vốn đúng hướng. Chẳng hạn, các dự án đầu tư công có tác động kích thích kinh tế nhưng cần phát triển đồng bộ hệ sinh thái xung quanh để phát huy hiệu quả.

“Sự kết hợp giữa đầu tư công và đầu tư tư nhân sẽ giúp hoạt động tín dụng phát triển tốt hơn. Lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là nhà ở, cũng đang có những diễn biến tích cực. Việc nhiều ngân hàng đưa ra gói tín dụng hỗ trợ người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà sẽ thúc đẩy thị trường bất động sản và tạo điều kiện cho người dân có cơ hội sở hữu nhà ở… Cùng với đó, ngành ngân hàng TPHCM cũng đang đẩy mạnh kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp thông qua việc triển khai các gói tín dụng ưu đãi cho các lĩnh vực trọng điểm như nông - lâm sản, nhà ở xã hội, chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, cà phê… Tất cả những giải pháp này sẽ góp phần giúp Việt Nam sớm đạt kỳ vọng tăng trưởng kinh tế hai con số đã đặt ra" – ông Nguyễn Đức Lệnh cho hay.

NHUNG NGUYỄN