'Bóng cười', thuốc lá điện tử đe dọa đầu độc thế hệ trẻ

Liệt toàn thân vì hít “bóng cười”, hút thuốc lá điện tử

Từ đầu tháng 12 đến nay, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận 4 trường hợp nhập viện với tổn thương não do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, bóng cười... Nữ bệnh nhân 23 tuổi, quê Thanh Hóa, làm spa ở Hà Nội, sử dụng bóng cười 3 năm nay. Lúc đầu cô gái này lâu lâu mới dùng, dùng vài quả/ ngày. Gần đây liều lượng dùng tăng lên, tuần dùng 2 - 3 lần, thậm chí mỗi lần 50 - 100 quả.

Nhiều chuyên gia đề xuất cấm sử dụng khí N2O (bóng cười) vào mục đích giải trí

Trước thời điểm phải điều trị ở Trung tâm Chống độc vào đầu tháng 12, nữ bệnh nhân này đã có biểu hiện bị tê bì chân tay, tay run trong khoảng thời gian 1 năm. Đến khi thấy tê bì nhiều hơn, toàn thân yếu, đi lại phải vịn, tay cầm nắm không chắc… thì gia đình mới biết và đưa vào viện điều trị. Tại Trung tâm Chống độc, qua kiểm tra, nữ bệnh nhân bị giảm trí nhớ rất nặng. Khai thác bệnh sử, cô gái khai gần đây có sử dụng “bóng cười” kèm các loại ma túy khác như Ketamin. Các bác sĩ chỉ định điều trị bằng thuốc giải độc, điều trị tâm lý, điều trị triệu chứng, tuy nhiên nguy cơ bệnh nhân bị liệt cơ rất khó phục hồi, hệ thần kinh cũng khó hồi phục hoàn toàn.

Chính thức cấm đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Sáng 11-12, tại phiên bế mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi). Đáng chú ý, tại Luật này đã chính thức có quy định cấm các hoạt động đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Luật giao Chính phủ quy định xử lý đối với dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu đã được đăng ký hoặc chấp thuận, cho phép bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật trước ngày 1-1-2025.

Tác giả

Một ca bệnh khác cũng là nữ, 38 tuổi, từ Thái Nguyên xuống Bắc Ninh tìm việc ở một quán ăn. Tối 3-12 vừa qua, thấy một vị khách hút thuốc lá điện tử khá lạ mắt, chị này xin hút thử. Không rõ lượng hút nhiều hay ít, hút mấy lần, nhưng theo lời kể thì rất nhanh sau khi hút thử, chị này rơi vào tình trạng lơ mơ rồi bất tỉnh tại chỗ và phải 3 tiếng sau mới tỉnh lại. Sáng 4-12, chị này vẫn có cảm giác tức ngực, khó thở, đau đầu, buồn nôn... nên đến Bệnh viện Bạch Mai khám. Khi được chuyển vào Trung tâm Chống độc, các triệu chứng kể trên của người bệnh chưa thuyên giảm. Kết quả xét nghiệm phát hiện bệnh nhân có tình trạng nhiễm toan chuyển hóa rất nặng, chụp cộng hưởng từ não thấy tổn thương não. Kiểm tra trí nhớ theo thang điểm trí nhớ (wechsler) thì trí nhớ của người bệnh suy giảm nhiều. Các bác sĩ nhận định, bệnh nhân có biểu hiện nhiễm chất kích thích rất điển hình, nghi ngờ ngộ độc chất ma túy thế hệ mới. Dù được điều trị nhưng bệnh nhân vẫn còn những dấu hiệu bị tổn thương não.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên thăm khám cho một bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử đang điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai

Nguy cơ nhãn tiền

Ngày 30-11-2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15, trong đó đối với lĩnh vực y tế đã quy định: “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025; bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự an toàn xã hội”.

Mặc dù Việt Nam đã chính thức cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ ngày 1-1-2025 theo Nghị quyết nêu trên của Quốc hội, song trên thực tế tình trạng mua bán, sử dụng các sản phẩm này vẫn tồn tại. TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc cho rằng, các quy định pháp luật về việc cấm những sản phẩm độc hại như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cần tiếp tục hoàn thiện mạnh mẽ hơn. Từ thực tiễn điều trị hàng trăm trường hợp mỗi năm, vị bác sĩ này cảnh báo, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nguy hiểm không kém thuốc lá điếu, thậm chí còn nguy hiểm hơn vì với thuốc lá điện tử tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ bị đưa chất ma túy vào. Hơn nữa, loại sản phẩm này đang lôi kéo thế hệ khách hàng mới là người trẻ. Thậm chí, Việt Nam có thể phải đối mặt với một thế hệ trẻ bị suy giảm trí nhớ, rối loạn hành vi và ảnh hưởng sức khỏe tâm thần nếu thuốc lá điện tử không bị cấm tuyệt đối trong thời gian tới. “Những tổn thương não này không thể phục hồi hoàn toàn. Thuốc lá điện tử, kể cả thuốc lá nung nóng, là môi trường chính của các loại ma túy tổng hợp thế hệ mới hiện nay. Đây là các loại ma túy phức tạp nhất, độc tính cao, khả năng gây nghiện mạnh, đổi mới liên tục và vô cùng khó phát hiện” - TS.BS Nguyễn Trung Nguyên phân tích.

Về việc này, GS.TS Nguyễn Anh Trí (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội) cũng cho biết, tình hình mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang diễn biến hết sức nghiêm trọng. Việc sử dụng khí N2O (bóng cười) để giải trí vẫn phổ biến. Cuộc chiến để đẩy lùi, ngăn chặn những loại sản phẩm độc hại này chắc chắn sẽ còn rất cam go. “Nếu chỉ cấm kinh doanh nhưng người ta vẫn đầu tư để sản xuất, để làm kho chứa, để vận chuyển thì sao? Và các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người thì cũng phải bị cấm, mà trước hết là phải cấm ngay khí N2O cho mục đích giải trí” - ĐBQH Nguyễn Anh Trí phân tích.