'Bỗng dưng' nợ thuế: Đề xuất giải pháp gỡ vướng, quyết toán

Việc quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) thời gian qua gặp nhiều vướng mắc. Nhiều cá nhân khi quyết toán thuế thu nhập năm 2023 phát hiện nợ thuế từ các năm trước và lúng túng trong xử lý hồ sơ.

Chị Lê Hạnh (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, khi quyết toán thuế TNCN phát hiện khoản nợ thuế 200.000 đồng từ các năm trước đó. Dù đã ủy quyền cho công ty quyết toán thuế nhưng vì khoản nợ phát sinh này, chị Hạnh phải tự làm tờ khai thuế và tự quyết toán.

"Tôi bị một đơn vị khai khống khoản thuế 200.000 đồng và được hướng dẫn lên cơ quan thuế làm đơn xác nhận không phát sinh thu nhập này. Tuy nhiên, tôi phải xin nghỉ phép mới đi thực hiện thủ tục nên mong muốn cơ quan chức năng hướng dẫn để có thể tự nộp khoản thuế này cho thuận lợi", chị Hạnh cho biết.

Không chỉ người nộp thuế, nhiều kế toán công ty cũng lúng túng khi xử lý khoản nợ thuế TNCN của người lao động.

Chị Nguyễn Dung - kế toán một đơn vị ở Hà Nội - cho biết đơn vị của chị Dung thường nhận ủy quyền và quyết toán cho người lao động. Tuy nhiên, năm 2023, một số người lao động bị vướng do nộp thiếu thuế TNCN từ những năm trước. Cả chị Dung và người nộp thuế lúng túng chưa biết xử lý như thế nào.

“Có trường hợp người lao động nhận thông báo nợ thuế TNCN chỉ vài trăm nghìn đồng từ những năm trước nhưng khi quyết toán năm 2023 mới nhận thông báo. Khi hỏi cơ quan chức năng, tôi được hướng dẫn, người nộp thuế phải tự kê khai và có thể chịu 1 trong hình thức xử lý (xử phạt vi phạm hành chính vì chậm nộp tờ khai hoặc nộp phạt tội trốn thuế). Người lao động không biết khoản thuế phải nộp thêm và sẵn sàng nộp bổ sung nhưng chúng tôi mong cơ quan chức năng hướng dẫn cho người nộp thuế thuận lợi thực hiện”, chị Dung kiến nghị.

Người dân làm thủ tục quyết toán thuế TNCN. Ảnh: BGĐ.

Tại văn bản góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 123/2020 về hóa đơn chứng từ, nhiều địa phương đề xuất giải pháp nhằm gỡ khó cho việc quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Một trong những nội dung được địa phương kiến nghị là đề xuất “trường hợp cá nhân ủy quyền quyết toán thuế không cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN” của ban soạn thảo.

Theo đó, UBND tỉnh Hà Nam cho rằng, quy định này chưa phù hợp với thực tế cần sửa đổi. UBND tỉnh Hà Nam lý giải, trong năm, cá nhân có thể thay đổi nơi làm việc hoặc có nhiều nguồn thu khác nhau. Vì vậy, cuối năm tài chính, cá nhân mới xác định có ủy quyền quyết toán thuế cho công ty hay không.

Cục Thuế Bình Thuận cũng đề xuất, trường hợp cá nhân ủy quyền quyết toán thuế và tổ chức chi trả đã quyết toán. Sau đó, cá nhân mới phát hiện thuộc đối tượng tự quyết toán, tổ chức chi trả thu nhập cấp chứng từ khấu trừ thuế cho cá nhân.

Để thuận lợi cho người nộp thuế và doanh nghiệp, Cục Thuế Bình Thuận đề xuất ghi dưới góc bên trái chứng từ khấu trừ thuế với nội dung: Công ty đã quyết toán thuế TNCN thay cho ông bà (theo giấy ủy quyền) tại dòng số thứ tự của phụ lục bảng kê để cá nhân trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế.

Tại họp báo tại Bộ Tài chính mới đây, trả lời về việc nhiều cá nhân bị nợ thuế TNCN nhưng không biết, ông Đặng Ngọc Minh - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế - cho biết, cá nhân có từ 2 nguồn thu nhập trở lên phải tự quyết toán thuế hàng năm. Theo ông Minh, người nộp thuế có thu nhập từ 2 nguồn trở lên phải tự quyết toán và đây là trách nhiệm của người nộp thuế.

“Trường hợp, cá nhân không nắm được khoản nợ thuế do thay đổi địa chỉ, không thông báo cập nhật cho cơ quan thuế. Vì vậy, cá nhân có thể không nhận được e-mail, thư thông báo nợ thuế. Ngành thuế hỗ trợ người nộp thuế tra cứu khoản thuế thu nhập cá nhân trong các năm trên ứng dụng Etax”, ông Minh cho biết.

Quỳnh Nga