Bunpimay -Tết cổ truyền độc đáo của người Lào

Bunpimay năm nay diễn ra vào 4 ngày (13, 14, 15, 16 tháng 4 dương lịch). Đây cũng là thời điểm nóng nhất trong năm ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Người dân buộc chỉ cổ tay cho nhau cầu may mắn.

Lễ hội mang ý nghĩa đem lại sự mát mẻ, phồn vinh cho vạn vật, không chỉ là dịp để người dân cầu phúc, xua đuổi điềm xấu mà còn là thời gian để mọi người gắn kết gia đình và cộng đồng. Lễ hội này mang đậm dấu ấn văn hóa, tâm linh và thể hiện sự hòa quyện giữa đạo Phật và tín ngưỡng bản địa.

Vào buổi sáng ngày đầu tiên của Bunpimay, người Lào tiến hành quét dọn, lau chùi nhà cửa sạch sẽ, chuẩn bị nước thơm và hoa. Người dân thường kết hoa Champa thành vòng đeo cổ hoặc cài lên tóc và treo hoa muồng vàng trong nhà hoặc trên xe trong dịp năm mới để cầu may mắn); chuẩn bị các món ăn truyền thống để dâng lên chùa chiền và tổ tiên. Những món quà nhỏ cũng được chuẩn bị để trao tặng nhau trong dịp lễ.

Buổi chiều, người dân tới chùa làm lễ cúng Phật, cầu nguyện, nghe các nhà sư giảng đạo, tham gia các nghi lễ tôn giáo, thăm chùa chiền, cúng bái tổ tiên và phóng sinh để tạo phước.

Các nhà sư thực hiện nghi lễ tắm Phật.

Sau đó mọi người tham gia rước tượng Phật ra một gian riêng và mở cửa để mọi người có thể vào tắm Phật. Nước thơm sau khi tưới lên các tượng Phật sẽ được hứng lại đem về nhà, vảy lên đầu con cháu, vào mọi thành viên trong gia đình và

Trong những ngày Tết cổ truyền Bunpimay, một trong những hoạt động không thể thiếu đó là té nước. Đây được xem là nghi lễ mang tính đặc trưng nhất trong dịp này với ý nghĩa thanh tẩy, gột rửa hết những điềm xui rủi, bệnh tật trong năm cũ, đón chào một năm tươi mới sắp sang.

Té nước với mong muốn thanh tẩy, gột rửa đi hết những điềm xui rủi, bệnh tật trong năm.

Để tỏ lòng tôn kính, người trẻ tuổi té nước lên những người lớn tuổi để chúc họ sống lâu và thịnh vượng. Tất cả mọi người, dù lạ hay quen, dù sang hay nghèo, khi được gia chủ tiếp đón đều nhận những tình cảm ân cần như nhau thông qua những gáo nước sạch và mát dội lên người khi đến thăm để gột rửa điều xấu xa, bệnh tật và cầu chúc năm mới sống lâu, mạnh khỏe.

Theo quan niệm của người Lào, người nào càng được té nước nhiều, áo quần ướt đẫm thì sẽ gặp nhiều may mắn đồng thời cũng như sự minh chứng là mình được nhiều người yêu mến.

Buộc chỉ cổ tay là phong tục tập quán tâm linh gắn với đời sống của người dân Lào từ lâu đời và không thể thiếu vào dịp năm mới, với những ý nghĩa đem lại sự bình an, may mắn cho người được buộc chỉ. Họ buộc những sợi chỉ màu và gửi lời chúc hạnh phúc, sức khỏe đến người được buộc.

Tục lệ này tuy đơn giản nhưng phản ánh sâu sắc tính cách hiền hòa của người dân Lào. Họ không bao giờ cầu cho mình mà chỉ cầu cho người khác, bởi theo họ khi làm điều gì tốt lành cho người khác thì điều tốt lành ấy cũng sẽ đến với mình. Trong suốt ngày Tết, ai có nhiều chỉ buộc cổ tay thì được coi là người sẽ gặp may mắn cả năm.

Người dân đắp cát ở bờ sông MêKông trong dịp Tết Bunpimay.

Ngoài các nghi lễ cầu may, trong dịp Tết Bunpimay còn có rất nhiều hoạt động khác như: Phóng sinh cá, chim, rùa để làm việc thiện; rước Nàng Chúa xuân; đua thuyền; đắp cát ở bờ sông MêKông...

Nhìn chung, trong dịp Tết, người Lào tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, hấp dẫn phù hợp với đặc điểm, tập quán từng vùng với quan niệm vui chơi là chính. Chính vì vậy, ở đâu có tiếng trống, tiếng nhạc và điệu múa Lăm vông thì ở đó vui chơi đến sáng nhưng không bao giờ xảy ra cãi vã, ẩu đả. Điều đó đã làm nên bản sắc riêng biệt của văn hóa đất nước Lào.

Bunpimay của người Lào không chỉ độc đáo mà còn mang đậm bản sắc văn hóa. Trải qua nhiều thập kỷ, người dân Lào vẫn giữ nguyên vẹn các nghi lễ trong Bunpimay. Tết Bunpimay không chỉ là một dịp để mừng năm mới mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự bình an, hạnh phúc và phúc lành. Đây cũng là dịp để gia đình quây quần bên nhau, cùng chia sẻ những khoảnh khắc vui vẻ và cầu chúc những điều tốt lành.

Tuấn Minh (t/h)