Bước ngoặt thuế quan của Mỹ - Bài 1: Ngã ba đường

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, Washington D.C., ngày 14/2/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo những nguồn tin thân cận, điểm tranh luận chính là liệu Mỹ có nên áp đặt mức thuế riêng lẻ cho các đối tác thương mại của mình, như Tổng thống đã xem xét trong những tuần gần đây, hay quay trở lại cam kết trong chiến dịch tranh cử của ông về một mức thuế trên diện rộng, sẽ ảnh hưởng đến hầu hết mọi quốc gia đang kinh doanh với Mỹ.

Tuy nhiên, những ngày gần đây, Tổng thống Trump đã thúc đẩy nhóm của mình quyết liệt hơn, khuyến khích họ đưa ra các kế hoạch áp dụng mức thuế quan cao hơn đối với một tập hợp các quốc gia rộng hơn.

Chính xác điều đó sẽ xảy ra như thế nào vẫn chưa rõ ràng. Trong những ngày gần đây, các cố vấn đã xem xét áp đặt thuế quan toàn cầu lên tới 20%, sẽ ảnh hưởng đến hầu như tất cả các đối tác thương mại của Mỹ.

Tổng thống Trump và nhóm của ông trong nhiều tháng đã quảng bá một kế hoạch như vậy trong chiến dịch tranh cử, trước khi Tổng thống công khai từ bỏ nó để ủng hộ một kế hoạch thuế quan đối ứng, có nghĩa là "họ [các quốc gia khác] tính phí chúng ta như thế nào, chúng ta tính phí họ như vậy".

Một quan chức cho biết, kế hoạch đó vẫn còn trên bàn đàm phán, đồng thời nói thêm rằng Tổng thống có xu hướng áp thuế đối với mọi quốc gia mà Mỹ có thâm hụt thương mại và ông muốn một "con số rõ ràng" cho mỗi quốc gia, mặc dù chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra.

Ngoài cuộc tranh luận về kế hoạch thuế quan đối ứng, nhóm của Tổng thống đang xem xét công bố một loạt thuế quan theo ngành mới có thể ảnh hưởng đến các khoáng sản quan trọng và các sản phẩm chứa chúng, trong số các ngành công nghiệp khác. Vẫn chưa rõ liệu những mức thuế đó có được công bố vào ngày 2/4 hay không, nhưng chúng dự kiến sẽ được đưa vào một tài liệu đánh giá chính sách thương mại mà Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) dự kiến sẽ gửi cho Tổng thống Trump vào ngày 1/4, một ngày trước khi công bố.

Cách tiếp cận đối ứng đó đã được Chủ tịch Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett ủng hộ như một cách để cân bằng lại mối quan hệ thương mại của Mỹ mà không làm tăng đáng kể giá cả đối với người tiêu dùng Mỹ. Nhưng trong những ngày gần đây, nhóm này cũng đã tranh luận về ý tưởng thuế quan gần như phổ quát như một cách để tăng nguồn thu chính phủ và bù đắp các khoản cắt giảm thuế mà đảng Cộng hòa đang thúc đẩy thông qua Quốc hội.

Trao đổi với đài NBC News ngày 29/3, Tổng thống Trump đánh giá thấp những quan ngại về việc giá cả bị đẩy lên cao, cho biết ông không quan tâm nếu các nhà sản xuất ô tô nước ngoài tăng giá cho người tiêu dùng Mỹ để đáp lại thuế quan mới. "Tôi không quan tâm, bởi vì nếu giá ô tô nước ngoài tăng lên, họ sẽ mua ô tô Mỹ", ông Trump nói. "Tôi hy vọng họ tăng giá, bởi vì nếu họ làm vậy, mọi người sẽ mua ô tô sản xuất tại Mỹ. Chúng ta có rất nhiều".

Trong cuộc phỏng vấn với NBC, Tổng thống cũng tranh cãi rằng ông đã chỉ thị cho các giám đốc điều hành của các nhà sản xuất ô tô Mỹ trong một cuộc gọi vào đầu tháng 3/2025 không tăng giá, điều mà các giám đốc điều hành cho biết là không thể tránh khỏi khi đối mặt với thuế quan.

Các nhà sản xuất ô tô và phụ tùng có thể hấp thụ một phần chi phí bổ sung nhưng không phải tất cả, và họ có khả năng chuyển một số khoản tăng đó sang người tiêu dùng. Trung bình, giá xe có thể tăng từ 11% đến 12% để bù đắp thuế, các nhà phân tích của Morgan Stanley ước tính.

Đại diện từ một nhà sản xuất ô tô nước ngoài cho biết ngành này chưa nhận được hướng dẫn về cách thanh toán thuế quan mới và vẫn đang chờ đợi sự rõ ràng về tác động đầy đủ của chúng.

Hồng Hoàng (P/v TTXVN tại New York