Bước tiến lớn trong cải cách hải quan và chính sách thuế

Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Hồ Sỹ Hùng phát biểu khai mạc Hội nghị. Ảnh: Ngọc Quỳnh/Bnews/vnanet.vn

Nhằm xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, năng động và sáng tạo, ngày 26/12, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp cùng Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị đối thoại với doanh nghiệp về chính sách thuế, hải quan năm 2025.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch VCCI Hồ Sỹ Hùng cho biết, năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng với nhiều thành tựu quan trọng đã đạt được, tình hình kinh tế - xã hội cũng đã cho thấy sự phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ. GDP tăng trưởng ấn tượng ước đạt trên 8%, lạm phát được kiểm soát dưới 4%, các cân đối vĩ mô ổn định, và các động lực tăng trưởng chính đến từ xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư công, đặc biệt là hoàn thiện hạ tầng giao thông (cao tốc) tạo nền tảng cho giai đoạn tiếp theo.

Qua năm 2025, cộng đồng doanh nghiệp Việt cũng đã cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ với số lượng thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng vọt, vốn đầu tư bổ sung tăng gần gấp đôi, phản ánh niềm tin kinh doanh hồi phục, đặc biệt sau khi Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đã được triển khai trong bối cảnh vẫn còn những thách thức từ kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn và ảnh hưởng nặng nề từ thiên tai, tuy nhiên môi trường kinh doanh đang dần cải thiện tích cực, với số doanh nghiệp gia nhập thị trường cao hơn số rút lui, với số lượng doanh nghiệp đang hoạt động đạt trên 1,1 triệu doanh nghiệp, tạo lực phát triển bao trùm, toàn diện; tạo khí thế bước vào kỷ nguyên mới và củng cố, tăng cường niềm tin vững chắc của nhân dân vào Đảng, Nhà nước.

Qua tổng hợp ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cho thấy, dù năm 2025, tình hình kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức khi vừa phải phản ứng với những biến động khó lường của thị trường thế giới; vừa phải khắc phục những hạn chế, bất cập nội tại kéo dài nhiều năm và phải dành nhiều thời gian, nguồn lực giải quyết những vấn đề đột xuất, phát sinh, nhất là ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ... nhưng cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận sự nỗ lực của các cơ quan Nhà nước đã kịp thời ban hành nhiều chính sách hỗ trợ kịp thời, giúp doanh nghiệp khắc phục những khó khăn, củng cố niềm tin và giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi, ổn định và gia tăng hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Bộ Tài chính đã kịp thời ban hành các văn bản sửa đổi phù hợp về thuế, quy trình thủ tục, tham mưu ban hành các chính sách kịp thời về miễn, giảm, gia hạn về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất.

Cụ thể tại Báo cáo của Thủ tướng Chính phủ trước Quốc hội vừa qua về việc tiếp tục đẩy mạnh cơ chế hợp tác doanh nghiệp với các cơ quan thuế, hải quan, Bộ Tài chính đã chủ động thực hiện những bước tiến lớn trong cải cách, hiện đại hóa trên mọi lĩnh vực, được người dân, doanh nghiệp và tổ chức đánh giá cao, luôn là cơ quan liên tục đi đầu về đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

VCCI đã tập hợp ý kiến cùng với Bộ Tài chính giải quyết trên 500 ý kiến, kiến nghị của doanh nghiệp bao gồm cả các vướng mắc mang tính cá biệt và các vướng mắc phát sinh trong các văn bản luật. Ảnh: Ngọc Quỳnh/Bnews/vnanet.vn

Tại sự kiện lần này, VCCI và Bộ Tài chính hoan nghênh các doanh nghiệp tiếp tục có ý kiến, kiến nghị tới các đơn vị chức năng để xem xét, giải quyết; qua đó, tiếp tục hỗ trợ, tháo gỡ, giúp đỡ các doanh nghiệp ổn định và duy trì đà tăng trưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian tới, Chủ tịch Hồ Sỹ Hùng nhấn mạnh.

Đồng chủ trì hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn ghi nhận sự tham gia trực tiếp của đông đảo người nộp thuế thuộc mọi thành phần kinh tế, phản ánh nhu cầu thực tiễn lớn đối với việc trao đổi, làm rõ và tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình thực thi chính sách thuế, hải quan.

Một điểm nhấn đáng chú ý của Hội nghị đối thoại năm 2025 là việc mở rộng đáng kể kênh tiếp nhận và giải đáp vướng mắc cho người nộp thuế. Bên cạnh hình thức đối thoại trực tiếp truyền thống, Bộ Tài chính đã triển khai song song kênh tiếp nhận và trả lời câu hỏi trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử của ngành thuế trong suốt thời gian diễn ra hội nghị. Cách làm này cho phép người nộp thuế trên cả nước tham gia đối thoại mà không bị giới hạn bởi không gian, thời gian hay số lượng câu hỏi tại hội trường. Các câu hỏi gửi trực tuyến được Bộ Tài chính trả lời với sự hỗ trợ của các tổ công tác tại cơ quan thuế và hải quan, đồng thời được đăng tải công khai, qua đó lan tỏa thông tin và hỗ trợ rộng rãi cho cộng đồng doanh nghiệp.

Dù năm 2025 tiếp tục đặt ra nhiều thách thức, song nhờ sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và việc triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ, thu ngân sách nhà nước đã đạt những kết quả tích cực. Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh, Bộ Tài chính ghi nhận những đóng góp, nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, người nộp thuế đối với kết quả phát triển kinh tế – xã hội và nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước. Chính sách và thủ tục hành chính thuế, hải quan luôn là mối quan tâm hàng đầu của người nộp thuế, vì vậy việc hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp được xác định là một phần không thể tách rời trong quá trình đưa chính sách vào cuộc sống.

Trong năm 2025, Bộ Tài chính đã trình cấp có thẩm quyền và triển khai các giải pháp hỗ trợ thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất với tổng quy mô khoảng 241.740 tỷ đồng; trong đó, số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn ước khoảng 116.100 tỷ đồng, còn số tiền được giảm khoảng 125.640 tỷ đồng. Các giải pháp này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh mà còn thể hiện rõ quyết tâm của Chính phủ và Bộ Tài chính trong việc đồng hành cùng nền kinh tế, ngay cả khi ngân sách nhà nước vẫn phải bảo đảm chi thường xuyên và nguồn vốn cho đầu tư phát triển.

Song song với các chính sách hỗ trợ tài khóa, cải cách thủ tục hành chính và chuyển đổi số tiếp tục là trụ cột xuyên suốt trong quản lý thuế và hải quan. Trong lĩnh vực thuế, Bộ Tài chính đã cắt giảm số lượng thủ tục hành chính từ 235 xuống còn 223 thủ tục, trong đó 100% thủ tục được cung cấp dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến toàn trình, với 102 thủ tục tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Các hệ thống eTax, eTax Mobile tiếp tục được nâng cấp; hóa đơn điện tử đã xử lý hơn 20 tỷ hóa đơn; hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động được triển khai từ tháng 4/2025. Đáng chú ý, việc kết nối dữ liệu dân cư để sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế từ ngày 1/7/2025, cùng với ứng dụng AI và Big Data trong quản lý rủi ro, giám sát hoàn thuế và hỗ trợ người nộp thuế, cho thấy bước tiến rõ nét trong hiện đại hóa quản lý thuế.

Ở lĩnh vực hải quan, cải cách hành chính và chuyển đổi số cũng đạt nhiều kết quả cụ thể, với tỷ lệ cắt giảm điều kiện kinh doanh đạt 51,7%, cắt giảm thời gian giải quyết thủ tục 56,4% và chi phí tuân thủ 37,9%. Việc tích hợp 100% thủ tục hành chính lên Cổng thông tin một cửa quốc gia và Cổng Dịch vụ công quốc gia, cùng với ứng dụng AI trong chatbot hỗ trợ doanh nghiệp, đã góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ. Tính đến ngày 17/12/2025, đã có hơn 145.000 hồ sơ được đồng bộ giữa các hệ thống, phản ánh mức độ tham gia ngày càng lớn của doanh nghiệp vào môi trường số.

Thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa quản lý thuế, hải quan theo hướng minh bạch, bình đẳng và thuận lợi hơn, qua đó tạo nền tảng cho doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tuân thủ tốt pháp luật và đóng góp hiệu quả vào mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn nhiều thách thức phía trước.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp, Bà Đỗ Thị Thu Thủy, Giám đốc Pháp lý và Hải quan của Công ty TNHH chuyển phát nhanh DHL-VNPT (thành viên EuroCham) chia sẻ, năm 2025 đánh dấu bước tiến lớn trong cải cách hải quan và chính sách thuế với nhiều quy định mới hỗ trợ sản xuất, cân bằng thương mại và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Có thể nói đến một trong những thành tựu đạt được như điều chỉnh thuế, mở rộng chế độ ưu tiên cho doanh nghiệp công nghệ cao, bán dẫn, 100% thủ tục hải quan số hóa, giao dịch thuế điện tử 24/7, giảm thời gian thông quan 20–30%, tiết kiệm chi phí…

Những cải cách này không chỉ hỗ trợ xuất nhập khẩu mà còn đặc biệt quan trọng với chuyển phát nhanh, nơi tốc độ và minh bạch là yếu tố sống còn. Chuẩn hóa hồ sơ, khai báo điện tử và kết nối NSW giúp giảm rủi ro chậm trễ, nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Đại diện Công ty TNHH chuyển phát nhanh DHL-VNPT khẳng định , doanh nghiệp đánh giá cao nỗ lực của hải quan và các cơ quan quản lý trong thúc đẩy thương mại hiện đại, minh bạch, hội nhập quốc tế, và mong tiếp tục hợp tác để xây dựng môi trường logistics thuận lợi, đáp ứng kỳ vọng của doanh nghiệp./.

Ngọc Quỳnh/vnanet/Bnews.vn