Tháo gỡ vướng mắc, hoàn thiện chính sách thuế hỗ trợ hộ kinh doanh

Nhiều thay đổi trong chính sách thuế

Tại Hội nghị đối thoại chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan năm 2025, tổ chức ngày 26/12 tại Hà Nội, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), đã có những chia sẻ thẳng thắn về những điểm mới trong chính sách thuế, vai trò đồng hành của Hội Tư vấn thuế với cơ quan thuế, cũng như các đề xuất nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Theo bà Duyên Hải, năm 2025 là năm có nhiều thay đổi quan trọng trong chính sách thuế và quản lý thuế nhằm thích ứng với quá trình chuyển đổi số nhanh chóng, thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân, đồng thời vẫn đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước (NSNN). Các chính sách thuế mới không chỉ chú trọng đến ứng dụng dữ liệu làm nền tảng, mà còn hướng đến tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế, giải quyết những vướng mắc phát sinh trong thực tiễn.

Bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam.

Đặc biệt, bà Duyên Hải đánh giá cao tinh thần cầu thị và đổi mới của Bộ Tài chính khi kịp thời tiếp thu ý kiến, sửa đổi một số bất cập trong chính sách, như ban hành Luật số 149/2025/QH15 sửa đổi Luật số 48/2024/QH15 về thuế giá trị gia tăng, hay trình Quốc hội điều chỉnh nâng ngưỡng miễn thuế cho hộ kinh doanh ngay trước khi thông qua.

Bà Duyên Hải cũng ghi nhận sự thay đổi rõ nét trong cách tiếp cận của cơ quan thuế, từ mô hình “quản lý” sang “phục vụ”. Theo đó, người nộp thuế (NNT) ngày càng được hỗ trợ tận tâm, chuyên nghiệp, đặc biệt trong chiến dịch 60 ngày cao điểm hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang kê khai, với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, cầm tay chỉ việc”. Cơ quan thuế các cấp đã huy động toàn bộ nguồn lực, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan, tạo điều kiện tốt nhất cho tiểu thương, hộ kinh doanh nhỏ lẻ chuyển đổi mô hình tuân thủ thuế.

Bên cạnh cải cách chính sách, năm 2025 cũng là năm ghi dấu ấn đổi mới của ngành thuế với nhiều sáng kiến hỗ trợ thực chất cho NNT. Các sổ tay điện tử, video hướng dẫn, ứng dụng EtaxMobile, AI chatbot hỗ trợ trên nền tảng số, cùng với cổng iHaNoi của Cục Thuế Hà Nội giúp người dân dễ dàng cập nhật, tra cứu, nắm bắt quy định mới, từ đó hiểu đúng và thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định.

Kiến nghị tiếp tục hoàn thiện chính sách

Tại hội nghị đối thoại chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan năm 2025, đại diện Hội Tư vấn thuế cũng đã nêu 3 nhóm kiến nghị cụ thể gửi Bộ Tài chính và cơ quan thuế:

Thứ nhất, về hóa đơn điện tử và thuế GTGT: VTCA đề nghị mở rộng đối tượng được lập hóa đơn theo bảng kê cuối tháng hoặc sau khi hoàn tất cung cấp dịch vụ - đặc biệt trong các ngành có đặc thù giao dịch lớn, thường xuyên, cần đối soát số liệu như vận tải, ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản...

Thứ hai, đối với quy định về xử phạt hành vi vi phạm trong lĩnh vực thuế: Mặc dù Nghị định 310 vừa mới ban hành đã có nhiều sửa đổi và giảm mức xử phạt cho NNT, tuy nhiên, mức xử phạt cần tiếp tục nghiên cứu theo hướng để khắc phục và giảm nhẹ hơn nữa đối với các hành vi lỗi về thủ tục và không ảnh hưởng đến số nộp NSNN hoặc mức xử phạt cần tương ứng với số tiền phải nộp ngân sách nhà nước, đặc biệt đối với cá nhân và hộ kinh doanh.

Bà Duyên Hải lấy ví dụ như quy định tại khoản 3 Điều 12: Xử phạt hành vi khai sai, khai không đầy đủ các nội dung trong hồ sơ thuế không dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc không dẫn đến tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn nhưng vẫn bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng là chưa phù hợp.

Theo đó, VTCA kiến nghị các quy định xử phạt và mức xử phạt cần phải tính đến hành vi đó gây hậu quả cho ngân sách nhà nước như thế nào để đảm bảo tính khách quan, công bằng cho NNT.

Thứ ba, đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh: Luật Quản lý thuế số 108, Luật Thuế TNCN số 109 và Luật sửa đổi bổ sung Luật Thuế GTGT số 149 đều đã ban hành các chính sách mới đối với hộ kinh doanh và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 nhưng đến nay, các văn bản hướng dẫn cần sớm được ban hành. Đồng thời, trong thời gian đầu thực hiện, rất có thể hộ kinh doanh còn có sai sót, cần có chính sách miễn xử phạt về các hành vi sai thủ tục nhưng không làm thiếu số thuế phải nộp cho các hộ kinh doanh trong năm 2026 để các hộ yên tâm thực hiện.

Ngoài ra, bà Lê Thị Duyên Hải cũng đề xuất Bộ Tài chính sửa đổi quy định về lập hóa đơn đối với hộ kinh doanh trên sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán. Theo thực tế, các sàn hiện không nhận ủy nhiệm xuất hóa đơn, trong khi hộ kinh doanh lại không có đủ thông tin để lập hóa đơn đúng thời điểm. Do đó, cần bổ sung trách nhiệm cho sàn thương mại trong việc xuất hóa đơn thay hoặc miễn trách nhiệm xuất hóa đơn cho hộ nếu đã được sàn khấu trừ và nộp thay.

Hoàng Thanh