Ca khúc 'Chiều không em' tiễn đưa nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha

Nhịp cầu kết nối các thế hệ văn nghệ sĩ

Lễ tang nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha diễn ra lúc 11h30 trưa 17/3 tại Nhà tang lễ quốc gia số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội). Lễ truy điệu được tổ chức lúc 13h cùng ngày. Nhà thơ, nhạc sĩ Thụy Kha an nghỉ tại Nghĩa trang Phi Liệt (Thủy Nguyên, Hải Phòng).

Nhiều nhạc phẩm nổi tiếng gắn với tên tuổi nhạc sĩ Thụy Kha vang lên suốt tang lễ, trong đó có hai ca khúc Chiều không em và Bản tango chia xa. Các văn nghệ sĩ tới viếng ông không khỏi xúc động. Nhiều người nhắc lại những đóng góp của nhạc sĩ Thụy Kha cho văn học - nghệ thuật.

Tang lễ nhà thơ, nhạc sĩ Thụy Kha diễn ra tại Hà Nội.

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ - Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương - ghi sổ tang: "Xin ghi nhận sâu sắc, trân trọng cảm ơn những đóng góp quan trọng của ông cho nền văn học nghệ thuật nước nhà".

Tiến sĩ mỹ học Thế Hùng khẳng định nhạc sĩ Thụy Kha là người có tâm, có tài với những tác phẩm thơ, ca đồ sộ. "Thụy Kha chỉ thêm khoản vẽ tranh nữa là toàn tài. Chính nhạc sĩ Văn Cao phát hiện ra Thụy Kha có năng lực nghiên cứu và khuyên ông phải làm phê bình âm nhạc. Thụy Kha đã không phụ lòng mong mỏi của người thầy, người bạn vong niên Văn Cao. Sau nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo cũng khuyên như thế, nên âm nhạc Việt Nam mới có được một Nguyễn Thụy Kha vạm vỡ, màu mỡ về sử nhạc hôm nay và mai sau", TS Thế Hùng chia sẻ.

Trong tang lễ, nhà thơ Trần Hữu Việt thay mặt Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều nói lời tiễn biệt với nhà thơ Thụy Kha. Ông nhấn mạnh nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đã sống đúng nghĩa trên mọi đoạn đường đời. "Chúng ta tìm thấy tự do trong cách sống và sáng tạo nghệ thuật của ông. Ông tạo ra con người và giọng nói riêng biệt trong sáng tạo. Đó là những gì ông để lại cho cuộc đời", nhà thơ Trần Hữu Việt nói.

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ (ảnh trái) và nhà thơ Trần Hữu Việt viếng nhà thơ, nhạc sĩ Thụy Kha.

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha cũng là nhịp cầu kết nối các thế hệ văn nghệ sĩ bằng sự quảng giao, nghĩa tình. Căn gác ở 60 Hàng Bông (Hà Nội) của ông đã đón tiếp nhiều văn nghệ sĩ danh tiếng của cả nước.

Nhà văn Trương Quý khẳng định Thụy Kha chắc chắn phải được xếp vào gương mặt không thể thiếu của giới văn nghệ Hà Nội ba thập niên kể từ đầu những năm 1990. Về tính cách, nhà văn Trương Quý cho rằng nhạc sĩ Thụy Kha nhiệt tình mà hơi có chút "bốc".

Đồng nghiệp, bạn bè viết lời tiễn biệt nhà thơ, nhạc sĩ tài năng.

"Nguyễn Thụy Kha được biết nhiều hơn về việc làm cây cầu quảng bá các giá trị của tân nhạc, đặc biệt là làm nổi cho rõ các cái hay của các bài ca, kể cả những bài rất ít người biết. Có chương trình Tiếng hát truyền hình, một thí sinh hát một bài rất khó mà dài của Nguyễn Văn Tý về biển mà quên mất tên rồi. Nghe xong chẳng hiểu người ta sẽ bình luận gì, nhưng giám khảo Thụy Kha vẫn phân tích được một cách hấp dẫn", nhà văn Trương Quý kể lại.

Sau những tác phẩm đã công bố, nhà thơ, nhạc sĩ Thụy Kha vẫn còn hàng ngàn trang viết chưa in. Cuốn Hồi ký văn nghệ được nhiều người trông đợi mới hoàn thành được một phần.

Tiễn biệt 'cuốn từ điển sống' về tân nhạc Việt Nam

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha sinh năm 1949 tại Hải Phòng. Ông nhập ngũ năm 1971 sau khi có bằng kỹ sư thông tin. Ông trực tiếp tham gia chiến đấu tại các chiến trường như Quảng Trị, Tây Nguyên, Khu 5.

Từ năm 1990, Nguyễn Thụy Kha xuất ngũ, cùng các nhạc sĩ ở Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức sản xuất tờ Tạp chí Âm nhạc gây tiếng vang.

Nguyễn Thụy Kha có thành tựu ở nhiều lĩnh vực, trong đó nổi bật nhất là thi ca và âm nhạc. Bài thơ tình Chiều không em của ông được ba nhạc sĩ thuộc ba thế hệ khác nhau phổ nhạc, đó là nhạc sĩ Huy Du, nhạc sĩ Phú Quang và nhạc sĩ - ca sĩ Bùi Việt Hà.

Nhà thơ, nhạc sĩ Thụy Kha nhận nhiều giải thưởng về văn học như Giải nhì cuộc thi thơ báo Văn nghệ năm 1982, Giải thưởng Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật toàn quốc năm 2004 với tập thơ Biệt trăm năm, Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2014 với tập Trường ca ngắn và Kịch thơ.

Ông đã xuất bản gần 20 tập thơ, 13 trường ca đều viết về chiến tranh mà ông trực tiếp tham gia với tư cách người lính.

PGS.TS Đỗ Hồng Quân đọc điếu văn.

Sự nghiệp âm nhạc của Thụy Kha cũng phong phú và đa dạng không kém. Ca khúc đầu tiên của ông được đông đảo thính giả cả nước biết tới là một bài hát thiếu nhi - bài Mùa xuân bao điều lạ - ông viết tặng con gái Phương An vào năm 1984. Nhạc sĩ Thụy Kha đã để lại hàng trăm ca khúc và nhiều bản hợp xướng với nhiều phong cách khác nhau. Riêng thể loại hợp xướng, ông viết khoảng 30 tác phẩm, trong đó có 12 tác phẩm được thu âm dàn dựng.

Nguyễn Thụy Kha cũng là nhà nghiên cứu phê bình âm nhạc hàng đầu với nhiều công trình lớn, trong đó 2 tập sách Thế kỷ âm nhạc Việt Nam - Một thời đạn bom và Thế kỷ âm nhạc Việt Nam - Một thời hòa bình. Hai tác phẩm này mang về cho ông Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2022.

PGS.TS Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam - khẳng định nhạc sĩ Thụy Kha là cuốn từ điển sống về tân nhạc Việt Nam. Với sức nhớ kỳ diệu, gần như không có sự kiện âm nhạc, nhạc sĩ nào trong gần 100 năm tân nhạc nằm ngoài bộ nhớ của ông.

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha cũng là nhịp cầu kết nối các thế hệ văn nghệ sĩ bằng sự quảng giao, nghĩa tình.

Ngoài thi ca và âm nhạc, Nguyễn Thụy Kha còn đóng góp cho điện ảnh 12 bộ phim chân dung văn nghệ sĩ.

"Với những gì đã đóng góp, khi Nguyễn Thụy Kha đã ra đi, người ta nói đến một khoảng trống lớn không biết bao giờ bù đắp được trong nền văn học nghệ thuật nước nhà. Đúng là không biết đến bao giờ mới có một Nguyễn Thụy Kha thứ hai. Trong suốt cuộc đời của mình, Nguyễn Thụy Kha là người mạnh mẽ, sống mãnh liệt và yêu mãnh liệt. Con người ông trọn đời sôi động, luôn là một hạt nhân của các cuộc tao ngộ thân hữu, đọc thơ, ca hát khắp ba miền đất nước", PGS.TS Đỗ Hồng Quân nói.

Ngọc Ánh - Gia Linh