Các cải cách sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP cao vào năm 2026

Thương mại quốc tế tăng trưởng "bất thường" đóng góp lớn vào GDP năm 2025 của Việt Nam.

Nâng dự báo tăng trưởng GDP

Tập đoàn VinaCapital vừa nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay và năm kế tiếp. Đáng chú ý trong đó là con số tăng trưởng 8% vào năm 2026, dựa trên hồi phục tiêu dùng nội địa, thúc đẩy đầu tư công và các chính sách cải cách của Chính phủ.

Con số tăng trưởng này ở mức cao đáng chú ý, khi so sánh với các dự báo khác. Theo báo cáo của HSBC mới phát hành, tổ chức này cũng nâng dự báo tăng trưởng cho kinh tế Việt Nam vào năm 2026, lên mức 6,7% từ mức trước đây là 5,8%.

Đây là hai nhóm tổ chức đưa ra bình luận mới nhất sau những con số tăng trưởng kinh tế tích cực vào cuối quí 3, trong khi những tổ chức khác nâng dự báo đa phần rơi vào thời điểm tháng 9, tức chưa có số liệu cụ thể.

Trong số này có UOB (Singapore) là lạc quan nhất khi nâng dự báo tăng trưởng lên mức 7,5% vào năm 2025 từ mức 6,9% trước đó, và giữ nguyên dự báo 7% vào năm 2026. Trong khi các định chế tài chính quốc tế như ADB, World Bank thì dự báo quanh mức 6,6-6,7%, thậm chí có tổ chức còn giảm cho năm 2026.

Vào năm 2026, bà Vũ Ngọc Linh, Giám đốc bộ phận Phân tích và Nghiên cứu thị trường, Công ty quản lý quỹ VinaCapital, kỳ vọng sẽ là năm mà nền kinh tế sẽ tăng trưởng theo hướng cân bằng hơn, khi câu chuyện của tăng trưởng xuất khẩu được “bình thường hóa” sau diễn biến thuế quan trong năm nay.

Mặt khác, đây cũng sẽ là “thời điểm vàng” để cảm nhận tác động của việc thúc đẩy đầu tư hạ tầng trong năm nay. Nếu so với các nền kinh tế khác như Nhật Bản và Trung Quốc ở cái giai đoạn “hoàng kim”, tỷ trọng đầu tư hạ tầng lên đến mức 10% trên GDP, trong khi hiện tại của Việt Nam đang ở mức 6%.

“Chính phủ đang có động thái đẩy mạnh tăng trưởng vào hạ tầng lên 10% trong 5 năm tiếp theo. Đầu tư về cơ sở hạ tầng vẫn là một cái yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng cho nền kinh tế”, bà Linh bình luận tại buổi họp báo về Hội nghị đầu tư thường niên năm 2025 do VinaCapital tổ chức mới đây.

Một động lực khác là sự phục hồi của tiêu dùng nội địa, trong đó bao gồm việc sắp xếp hành chính cũng giúp tăng thu nhập khả dụng của nhiều người. Ước tính nhà nước đã bơm ra khoảng 5 tỉ đô la, theo VinaCapital.

Bà Nguyễn Hoài Thu, Phó Tổng giám đốc Công ty quản lý quỹ VinaCapital, nói nếu không có các cải cách được nêu lên trong năm 2025, dự báo GDP chỉ khoảng 6-6,5%. Như vậy, khoảng 2 điểm phần trăm đóng góp vào GDP của năm sau sẽ đến từ các hoạt động tái cấu trúc mọi mặt trong nền kinh tế.

Tại hội nghị nhà đầu tư, bà Thu cho biết ấn tượng ban đầu của các nhà đầu tư ngoại trước thông tin cải cách là tích cực, bởi họ cũng đã nhìn thấy những cải cách như vậy diễn ra ở một số quốc gia có trình độ phát triển kinh tế cao hơn Việt Nam trong quá khứ. “Những cải cách lần này đến từ động lực rất lớn là Chính phủ muốn thoát bẫy thu nhập trung bình cũng như tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị gia tăng của thương mại toàn cầu”, bà Thu nói.

Các động lực tăng trưởng "bất thường" trong năm 2025 sẽ trở lại "bình thường" vào năm 2026. Nguồn: VinaCapital

Năm 2025: lạc quan và thận trọng với rủi ro

Không chỉ dự báo lạc quan hơn vào năm 2026 mà phía trước mắt, những kỳ vọng cũng khá tươi sáng sau những thông tin vĩ mô vào cuối quí 3. Bên cạnh VinaCapital nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 lên mức 7,5%, HSBC cũng nâng lên mức 7,9% từ con số 6,6% trước đây. Đây cũng là con số dự báo cao nhất tính đến hiện tại vì kết quả cao hơn hẳn kỳ vọng của thị trường, đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á.

“Điều bất ngờ lớn nhất chính là sự vững vàng của những ngành có xu hướng giao thương bên ngoài, thể hiện ở mảng sản xuất và thương mại”, báo cáo của HSBC đánh giá.

Với động lực chủ đạo của thương mại chính là sản phẩm điện tử, thặng dư thương mại Việt Nam giữ lại được đã cao hơn gấp đôi, lên 3 tỉ đô trong quí 3 so với nửa đầu năm 2025. Theo HSBC, điều này cho thấy Việt Nam đã tăng thặng dư thương mại với các đối tác thương mại khác ngoài Mỹ, mặc dù Mỹ vẫn là điểm đến lớn nhất của hàng xuất khẩu từ Việt Nam, chiếm một phần ba tổng thị phần.

Một động lực quan trọng khác là FDI, cho dù nhiều lo ngại dấy lên trước thông tin thuế đối ứng vào tháng 4. Tổng vốn FDI trong quí 3 tăng 15% so với cùng kỳ năm trước, nhưng vốn FDI đăng ký mới giảm 9%.

Tuy nhiên, điều thú vị là cơ cấu danh mục FDI của Việt Nam đã có sự thay đổi trong năm nay, theo HSBC. Năm 2024, Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc đại lục là ba nhà đầu tư lớn nhất, còn hiện nay Singapore và Trung Quốc đại lục mỗi nước chiếm khoảng một phần tư vốn FDI mới, trong khi thị phần của Hàn Quốc lại suy giảm và thế vào chỗ đó là Mỹ. “Bất chấp những biến động thương mại, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn tiếp tục rót vốn đầu tư vào Việt Nam”, báo cáo đánh giá.

Đánh giá tương tự, bà Linh của VinaCapital, hai nguyên nhân chính thúc đẩy GDP tăng ấn tượng, là lĩnh vực xuất khẩu và sự phục hồi tiêu dùng nội địa. Trong đó câu chuyện đáng chú ý là du lịch phát triển mạnh mẽ giúp tiêu dùng bán lẻ tăng mạnh. Đáng chú ý là lượng khách du lịch, đặc biệt là khách Trung Quốc, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy đánh giá nền kinh tế có bước tiến nhanh nhưng các nhà phân tích vĩ mô vẫn lưu ý những rủi ro hiện hữu. Theo HSBC, rủi ro lớn nhất có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng vẫn là những biến động về thương mại.

Tăng trưởng tín dụng chứng kiến mức tăng vọt kể từ đầu năm 2025. Nguồn: HSBC

Mặt khác, lạm phát cũng là vấn đề được nhắc đến nhiều trong bối cảnh tỷ giá tiếp tục chịu sức ép lớn. Cho dù lạm phát phần lớn vẫn đang ở trong tầm kiểm soát, là cơ sở để Ngân hàng Nhà nước hướng đến mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao hơn để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, rủi ro vẫn được nhắc đến.

Còn với các nhà đầu tư, rủi ro lớn của thị trường còn đến từ thị trường ngoại hối và sức ép về chi phí vốn, đặc biệt là những lo ngại về khả năng ngân hàng điều chỉnh lãi suất. Tuy nhiên, việc tăng lãi suất nếu có dự kiến nhiều khả năng sẽ rơi vào thời điểm năm 2026 thay vì ngay trong năm nay, theo bà Thu.

Mặt khác, các dự báo hiện nay vẫn đang còn tính thiếu những tác động của thiên tai. Trong tháng 10, bão lũ ở khu vực phía Bắc và miền Trung đang để lại hậu quả nặng nề và chờ thống kê, khắc phục. Năm ngoái ước tính bão Yagi đã kéo giảm tăng trưởng khoảng 0,15 điểm phần trăm.

Dũng Nguyễn