Các chuyên gia từng bước 'gỡ rối' về biến thể Omicron

Nhắc đến biến thể mới, người dân trên toàn cầu có thể đang so sánh biến thể này với Delta và diễn biến bệnh phát nặng sau khi mắc. Nhiều người thậm chí đã phỏng đoán nhưng vẫn đang chờ kết quả nghiên cứu từ các nhà khoa học trong thời gian tới.

Ảnh minh họa. Nguồn: AP

Ông Trevor Bedford, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson, đã mô tả loại biến thể này mang đến kết quả "khá kinh ngạc". Theo ông, biến thể Omicron không hề tệ như chúng ta tưởng tượng và cảnh báo sớm từ Nam Phi và Botswana có thể đưa ra khởi đầu ứng phó với biến thể mới tốt hơn.

Tại sao chúng ta lo lắng?

Theo AP, sự xuất hiện của biến thể Omicron với cảnh báo số lượng đột biến nhiều hơn đáng kể so với các biến thể trước, đã khiến thế giới có phản ứng nhanh chóng. Các protein gai được cho là gia tăng đột biến khiến virus nhanh bám vào tế bào cơ thể. Tuy nhiên, chưa rõ biến thể Omicron có khả năng lây nhiễm và đánh bại vắc xin ra sao.

Các nhà khoa học đang tiếp tục xem xét khả năng miễn dịch từ các biến thể siêu lây nhiễm trước đó và triệu chứng kháng thuốc khi tiêm chủng.

Tiến sĩ William Moss thuộc Đại học Johns Hopkins cho biết, điều gây lo lắng là loại virus này có cả khả năng truyền nhiễm cao và phản ứng mạnh để thoát khỏi hệ thống miễn dịch của cơ thể.

"Chúng tôi muốn xem xét một cách nghiêm túc sự kết hợp giữa các đột biến. Chúng tôi không hề muốn mọi người phản ứng hoảng loạn quá mức cho đến khi có kết quả nghiên cứu thêm về loại virus này", ông Moss khẳng định.

Hiện giới khoa học có rất ít dữ liệu đánh giá mức độ nghiêm trọng của biến thể Omicron so với các biến thể khác. Và cho dù một số quốc gia đã đưa ra chẩn đoán nhưng vẫn còn quá sớm để biết về mức độ lây lan. Biến thể Alpha xuất hiện cách đây khoảng một năm, và sau đó là biến thể Delta đã được ví là các chủng siêu lây nhiễm.

Louis Mansky – Giám đốc Viện nghiên cứu virus học phân tử tại Đại học Minnesota cho biết vẫn chưa xác định được bằng cách nào biến thể Omicron có thể phát tán khi mà hiện tại biến thể Delta đã được xem là siêu lây nhiễm, với hơn 99% các ca mắc Covid-19 tại Mỹ đều từ biến thể này gây ra.

"Ngay cả khi một số vùng nhất định ở Nam Phi đã xuất một số trường hợp mắc bệnh do biến thể Omicron gây ra thì cũng chưa thể khẳng định đột biến này dễ lây lan hơn Delta", Tiến sĩ Jacob Lemieux cho biết.

"Chúng tôi thực sự không biết liệu biến thể Omicron có siêu lây nhiễm mạnh như Delta không hay chỉ do ngẫu nhiên", ông nói thêm.

Để hiểu rõ hơn về biến thể Omicron, các nhà khoa học đang cố tìm hiểu xem bằng cách nào biến thể này xuất hiện. Tuy nhiên, chắc chắn đây không phải là "hậu duệ" của Delta. Một giả thiết đặt ra là với trường hợp người có hệ miễn dịch yếu và nhiễm virus, khi không có kháng thể thì các đột biến sẽ xuất hiện chồng chéo lên nhau.

Virus đột biến xuất hiện khi chúng lây lan. Các phỏng đoán cho rằng loại virus này có thể đã "ẩn núp" ở một nơi nào đó mà chưa được phát hiện do xét nghiệm Covid-19 kém. Ông Bedford cho rằng nhiều khả năng sự xuất hiện của biến thể Omicron là do quá trình "đấu tranh" trong cơ thể để sinh ra đề kháng chống lại các loại virus vốn liên tục thay đổi protein đột biến.

Hiện tại người dân nên làm gì?

Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng cho rằng có thể phải mất từ hai đến bốn tuần để có câu trả lời quan trọng về loại biến thể này. Mối quan tâm lớn nhất là biến thể Omicron có thể làm mất khả năng miễn dịch. Cho đến nay, biến thể Beta là thách thức lớn nhất nhưng may mắn là không lây lan rộng rãi.

"Rất ít khả năng biến thể mới này có thể thoát khỏi tất cả các kháng thể được tạo ra sau khi tiêm vaccine", nhà miễn dịch học John Wherry, Đại học Pennsylvania cho biết.

Các nhà sản xuất vaccine và các nhà khoa học khác đang thực hiện các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm để nắm bắt độ kháng thể tạo ra bởi vaccine hoặc nhiễm trùng trước đó có thể chống chọi lại biến thể Omicron hay không.

"Đầu tiên, chúng ta cần thời gian để nghiên cứu. Hệ thống miễn dịch có nhiều lớp bảo vệ ngoài kháng thể ngay cả khi tỷ lệ nhiễm virus ở mức cao", ông Moss nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng theo dõi cẩn thận tỷ lệ nhiễm trùng do Omicron gây ra và mức độ nghiêm trọng của nó. Về phương pháp điều trị, ông Regeneron cho rằng có nhiều loại thuốc kháng virus đang được cung cấp. Đây là lựa chọn cần thiết phải dùng đến từ lâu để ngăn chặn xuất hiện các đột biến mới như Omicron.

Mặt khác, các nhà khoa học khuyến khích người dân nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản trước khi có câu trả lời thỏa đáng, bao gồm đeo khẩu trang trong nhà, tránh đám đông và tiêm phòng. Nếu một người dân đang nằm trong số những người chưa tiêm phòng thì biến thể nào cũng là mối lo ngại.

Một điều rõ ràng là vaccine vô cùng quan trọng. Các mũi tiêm có thể bảo vệ khỏi biến thể Delta hay bất kỳ biến chủng nào khác./.

Hồng Nhung