Các đại học ồ ạt mở ngành AI, bằng khoa học máy tính có còn là đường chính đến hãng công nghệ lớn?

Khi ngày càng nhiều trường đại học giới thiệu chuyên ngành AI, người có bằng Khoa học máy tính (lâu nay được xem là con đường dẫn đến hãng công nghệ lớn) sẽ đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ hơn.

Chẳng hạn, Đại học Rice – trường tại bang Texas (My) được mệnh danh là "Ivy League của miền Nam" nhờ chất lượng học thuật xuất sắc – đã thông báo vào tháng 5 rằng sẽ cấp bằng cử nhân Khoa học về AI.

“Chúng ta đang ở thời điểm chuyển mình nhanh chóng do AI thúc đẩy, và Đại học Rice cam kết trang bị cho sinh viên không chỉ khả năng tham gia vào tương lai đó mà còn định hình nó một cách có trách nhiệm”, bà Amy Dittmar, phó chủ tịch điều hành phụ trách học thuật của trường, phát biểu trong một thông cáo.

Sự xuất hiện của các chuyên ngành AI mới diễn ra trong bối cảnh ngành công nghệ đang có nhiều thay đổi: Các công ty đầu tư mạnh vào mô hình ngôn ngữ lớn và sản phẩm AI tạo sinh, đồng thời cũng cắt giảm chi phí và nhân sự.

Cuộc cạnh tranh giành nhân tài AI hàng đầu (các nhà nghiên cứu và kỹ sư xuất sắc nhất) đang trở nên khốc liệt, với việc một só giám đốc điều hành đích thân mời gọi ứng viên.

Một tấm bằng về AI có thể trở nên hấp dẫn với các sinh viên hiện tại và tương lai đang hy vọng được đào tạo và trải nghiệm mô hình ngôn ngữ lớn, AI tạo sinh ngay từ đầu sự nghiệp. Dù bằng Khoa học máy tính có thể bao quát nhiều lĩnh vực như lập trình, khoa học dữ liệu và phân tích hệ thống máy tính, công việc về AI đòi hỏi các kỹ năng chuyên sâu hơn về học máy và thuật toán.

Các trường đại học đang nhanh chóng nắm bắt xu hướng để lấp đầy khoảng trống đó.

David Garlan, phó trưởng khoa chương trình thạc sĩ Khoa học máy tính tại Đại học Carnegie Mellon (Mỹ), nói với Insider rằng khi cuộc cách mạng AI tiếp tục lan rộng khắp các ngành, giáo dục cũng phải thích nghi để bắt kịp.

“Bạn sẽ thấy AI dần dần thâm nhập vào hầu hết chương trình giảng dạy ngày nay. Điều đó sẽ tồn tại lâu dài”, ông nói.

AI dần dần thâm nhập vào hầu hết chương trình giảng dạy ở Mỹ ngày nay - Ảnh: Internet

Các chương trình đại học

Đại học Carnegie Mellon đã cấp bằng cử nhân Khoa học về AI từ năm 2018 và xu hướng này đang ngày càng phát triển mạnh.

Vào tháng 2.2024, Đại học Pennsylvania trở thành trường Ivy League đầu tiên công bố chương trình đào tạo và cấp bằng cử nhân ngành AI. Sinh viên theo học bằng cử nhân Khoa học Kỹ thuật về AI (BSE in AI) giờ đây có thể học các môn như học máy, thuật toán điện toán, phân tích dữ liệu và robot học tiên tiến.

“Chúng tôi đang đào tạo sinh viên cho những công việc chưa tồn tại, trong các lĩnh vực có thể hoàn toàn mới hoặc đã được cách mạng hóa khi họ tốt nghiệp”, ông Robert Ghrist, phó trưởng khoa đào tạo đại học tại Penn Engineering (trường kỹ thuật và khoa học ứng dụng thuộc Đại học Pennsylvania), tuyên bố.

Một số trường đại học ở Mỹ cấp bằng cử nhân Khoa học (BS) về AI gồm:

Đại học Carnegie Mellon

Đại học Pennsylvania

Đại học bang Dakota

Viện Công nghệ Illinois

Đại học Keiser

Đại học Long Island

Viện Công nghệ New England

Đại học bang Mississippi

Đại học Oakland

Đại học Texas tại thành phố San Antonio

Đại học Rice

Đại học Miami

Đại học Tennessee ở thành phố Knoxville

Chuyên ngành phụ và chuyên sâu

Một số trường tuy chưa cấp bằng AI chính thức nhưng vẫn cung cấp các chuyên ngành phụ hoặc chương trìn chuyên sâu về AI hoặc học máy.

Chẳng hạn, vào tháng 6, Đại học Texas A&M thông báo rằng trường kinh doanh của họ sẽ triển khai chương trình chuyên ngành phụ về AI và kinh doanh bắt đầu từ mùa thu 2025. Chương trình này mở cho sinh viên năm 3 và 4 ở mọi chuyên ngành.

Tại Đại học Boston, sinh viên các ngành kỹ thuật y sinh, máy tính, điện hoặc cơ khí có thể theo đuổi chuyên ngành về học máy. Đại học Stanford với bằng Symbolic systems và Carnegie Mellon với bằng Khoa học máy tính cũng có thể học chuyên sâu về AI. Bằng Khoa học máy tính của Đại học Duke cung cấp chuyên sâu gồm cả AI và học máy.

Các trường khác ở Mỹ có chuyên ngành phụ hoặc chương trình đào tạo về AI ở bậc đại học:

Đại học Emory

Viện Công nghệ Georgia

Đại học Texas tại Austin

Các chương trình sau đại học

Bằng sau đại học về AI là lựa chọn lý tưởng cho những ai từng học chuyên ngành Khoa học máy tính hoặc muốn chuyển hướng vào lĩnh vực này sau khi có bằng cử nhân. Một số trường tuy không cấp bằng AI ở bậc đại học nhưng có chương trình thạc sĩ về AI, cả trực tuyến lẫn trực tiếp.

Các trường cấp bằng MS (Thạc sĩ Khoa học), MSE (Thạc sĩ Khoa học Kỹ thuật) hoặc ME (Thạc sĩ Kỹ thuật) trong lĩnh vực AI có:

Đại học Carnegie Mellon

Đại học Duke

Đại học Johns Hopkins

Đại học Texas tại thành phố Austin

Đại học Northeastern

Đại học Louisville

Đại học Nam California

Một số trường ở Mỹ cấp bằng thạc sĩ Khoa học máy tính có chuyên ngành về AI hoặc học máy có:

Đại học Columbia

Đại học California tại thành phố Los Angeles

Đại học Cornell

Viện Công nghệ Georgia

Đại học Rice

Đại học Stanford

Với sinh viên đang chuẩn bị vào đại học hoặc chọn chuyên ngành, không có con đường nào là hoàn hảo, và có rất nhiều yếu tố cần cân nhắc.

Với sự bổ sung của các chương trình đại học và sau đại học này, những sinh viên biết rõ mình muốn theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực AI giờ đây có thêm nhiều lựa chọn. Rất có thể sẽ còn nhiều lựa chọn nữa trong tương lai khi các trường đại học nỗ lực duy trì sức cạnh tranh.

Những vị trí được săn đón nhất ở Mỹ trong kỷ nguyên AI

Kỹ sư nghiên cứu AI là một trong những vị trí được săn đón nhất ở Mỹ hiện nay. Nếu sở hữu bằng tiến sĩ về học máy, bạn thậm chí có thể từ chối những lời mời làm việc trị giá 6 con số/năm.

Kiến thức về học máy đang là tấm vé "nóng" nhất trên thị trường tuyển dụng hiện nay ở Mỹ và có dữ liệu chứng minh điều đó. Một phân tích từ Đại học Maryland kết hợp với nền tảng tuyển dụng LinkUp và Outrigger Group cho thấy: Cứ 4 công việc công nghệ tại Mỹ được đăng tuyển trong năm nay thì có 1 việc yêu cầu kỹ năng về AI.

Dữ liệu từ LinkedIn cho thấy kỹ thuật AI là công việc phát triển nhanh nhất trong 3 năm qua, tiếp theo là chuyên gia tư vấn AI. Các công ty ở hầu hết lĩnh vực đều đang gấp rút tuyển dụng nhân sự chủ chốt để đưa công nghệ này vào hoạt động.

Atli Thorkelsson, Phó chủ tịch mạng lưới nhân tài tại Redpoint Ventures (có các công ty trong danh mục đầu tư như Stripe, Mistral và Poolside), cho biết: “Những tài năng hàng đầu đang nhận được rất nhiều sự chú ý và những lời mời hấp dẫn”.

Cuộc chạy đua tuyển dụng đang nóng lên, nhưng nguồn ứng viên đủ năng lực lại vô cùng khan hiếm, theo Matthew Clark, nhà sáng lập Lunch. Đây là hãng tuyển dụng giúp các công ty khởi nghiệp công nghệ mở rộng quy mô.

Matthew Clark thấy nhiều công việc yêu cầu bằng tiến sĩ và kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm, nhưng lĩnh vực này còn quá mới để có đủ nhân lực đáp ứng. Điều đó là ác mộng với các nhà tuyển dụng, nhưng lại là giấc mơ thành hiện thực với những ai có đủ trình độ.

Các nhà khoa học dữ liệu từ chỗ là nhân vật phụ trong tổ chức giờ đây giữ vai trò trung tâm. Một số nhà nghiên cứu AI đang bị lôi kéo khỏi các phòng thí nghiệm của trường đại học. Matthew Clark cho biết một số nhà thiết kế có kỹ năng kỹ thuật và lập trình đang thu hẹp khoảng cách lương với các kỹ sư phần mềm.

Trong số 6 chuyên gia tuyển dụng mà trang Insider phỏng vấn, tất cả đều từng làm việc với các vị trí liên quan đến AI, chủ yếu là trong các hãng công nghệ. Họ tiết lộ những vị trí được săn đón nhiều nhất hiện nay gồm kỹ sư AI, kỹ sư học máy, kỹ sư phần mềm tác tử, kỹ sư hạ tầng, nhà khoa học nghiên cứu và kỹ sư nghiên cứu (vai trò kết hợp giữa hai hoặc nhiều lĩnh vực).

Phần mềm tác tử được thiết kế để hoạt động một cách tự động, độc lập và thông minh nhằm hoàn thành nhiệm vụ cụ thể mà không cần con người can thiệp liên tục.

Sơn Vân