Các dự án cao tốc nào đang thiếu cát thì chuyển sang sử dụng cát biển

Quang cảnh buổi làm việc.

Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), công suất khai thác ở các mỏ cát tại tỉnh An Giang, Đồng Tháp còn rất thấp so với tiến độ dự án đề ra. Cụ thể, tổng nhu cầu cát cho Dự án Cao tốc Cần Thơ - Cà Mau khoảng 18,5 triệu m3.

Đến nay, các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã xác định nguồn cung và cấp bản xác nhận khối lượng khai thác 16/18,5 triệu m3, còn thiếu 2,98 triệu m3 (tỉnh An Giang 1 triệu m3, tỉnh Vĩnh Long 1,98 triệu m3).

Công suất khai thác trung bình hiện đạt khoảng 20.000 m3/ngày. Trường hợp hoàn thành các thủ tục (khai thác 3 mỏ tại Vĩnh Long, 1 mỏ tại An Giang và nâng công suất 5 mỏ trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp) để đưa tất cả các mỏ vào khai thác trong tháng 5-2024 thì công suất bình quân 42.000 m3/ngày.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu tại buổi làm việc.

Hiện các địa phương đã khai thác đưa về dự án được 5,3 triệu m3 (gồm cát thương mại). Để đảm bảo hoàn thành công tác gia tải tuyến chính, đến cuối tháng 8-2024 phải đưa về dự án thêm 9,6 triệu m3 cát. Công suất hiện tại chỉ đáp ứng thêm tối đa khoảng 4,3 triệu m3, còn thiếu khoảng 5,3 triệu m3.

Do vậy, cần phải có giải pháp (cấp thêm mỏ mới, tăng công suất các mỏ) để bổ sung thêm công suất 49.000 m3/ngày.

Đối với nguồn vật liệu cát biển, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã hoàn thành Dự án “Đánh giá tài nguyên khoáng sản, phục vụ khai thác cát biển, đáp ứng nhu cầu san lấp các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng ĐBSCL” và bàn giao kết quả cho UBND tỉnh Sóc Trăng với trữ lượng khoảng 145 triệu m3. Điều kiện khai thác khả thi và có thể chuyển sang giai đoạn thăm dò khai thác.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại buổi làm việc.

Về công bố kết quả thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường, Bộ GTVT đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố, các chủ đầu tư kết quả thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường.

Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ xem xét cấp thêm mỏ cho các dự án theo cơ chế đặc thù để tăng công suất khai thác đủ cung ứng theo tiến độ thi công; ưu tiên điều chuyển một phần khối lượng cát (đã xác định được nguồn) từ các dự án có thời gian hoàn thành vào năm 2026 cho các dự án có yêu cầu hoàn thành sớm hơn.

Cũng tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu cho rằng, địa phương không có khả năng quản lý khai thác cát biển ngoài khơi. Từ đó, kiến nghị Phó Thủ tướng chỉ đạo giao cho lực lượng Cảnh sát biển là đơn vị quản lý đối với nguồn tài nguyên này.

Cũng theo đồng chí Nguyễn Văn Lâu, căn cứ Nghị quyết 106 của Quốc hội, không có quy định chính sách đặc thù đối với hoạt động khai thác cát biển để làm vật liệu phục vụ cho cao tốc. Nghị quyết 106 chỉ có 21 danh mục dự án được áp dụng cơ chế đặc thù.

Như vậy, việc áp dụng cơ chế đặc thù để khai thác cát biển phục vụ cho cao tốc cơ sở pháp lý có đảm bảo hay chưa? Vì nhiệm vụ chung, Sóc Trăng cũng rất quyết liệt, quyết tâm thực hiện theo chỉ đạo.

Địa phương rất mong Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và các bộ hết sức quan tâm, giúp đỡ để làm sao khi triển khai thực hiện đúng quy định pháp luật, tránh rủi ro về sau.

Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Vĩnh phát biểu tại buổi làm việc.

Còn theo Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Dương Tấn Hiển, Dự án Cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đi ngang địa bàn Cần Thơ hơn 37 km. Công trình khởi công tháng 6-2023, đến tháng 4-2024, dự án mới được cấp mỏ cát ở Bình Phước Xuân (tỉnh An Giang) với trữ lượng mỏ hơn 3,2 triệu m3, trữ lượng khai thác 2,4 triệu m3.

Trong khi nhu cầu Cần Thơ sử dụng cho cao tốc trục ngang là 7 triệu m3. Như vậy, khối lượng cát còn thiếu khoảng 4,7 triệu m3, địa phương cùng nhà thầu đang tìm kiếm.

Về việc sử dụng cát biển thay thế, đồng chí Dương Tấn Hiển lo lắng vì khu vực Cần Thơ không bị nhiễm mặn. Nếu sử dụng cát biển có ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên hay không. Địa phương kiến nghị Chính phủ cần có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng cát biển thay thế cát sông để không bị vướng mắc khi triển khai.

Với ý kiến của các địa phương đưa ra về tình hình thiếu cát cung ứng Dự án Cao tốc Cần Thơ - Cà Mau (trục dọc), cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (trục ngang), đường Vành đai 3 (TP. Hồ Chí Minh)..., Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhất trí, chỗ nào thiếu cát sông sẽ sử dụng cát biển thay thế.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định, cát biển cấp cho dự án cao tốc là nằm trong cơ chế đặc thù. Vì vậy, các địa phương có cát biển phải triển khai các thủ tục cung cấp mỏ cát biển phục vụ cho dự án cao tốc áp dụng theo cơ chế đặc thù.

“Hiện nay, các dự án cao tốc nào mà đang thiếu cát, Bộ GTVT chuyển hết sang sử dụng cát biển, không làm cát sông nữa” - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, trong vấn đề cấp phép khai thác mỏ, chủ đầu tư, nhà đầu tư, người đi khai thác là những đơn vị chịu trách nhiệm đầu tiên trước pháp luật. Nếu muốn kiểm tra, mình phải yêu cầu họ cung cấp về thiết kế khai thác, công suất.

Nếu cần thiết có thể thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành để giám sát. Chúng ta có thể hoàn toàn tính toán công suất một ngày khai thác được bao nhiêu m3 cát. Nếu không biết thì trao đổi với Bộ TN&MT để được hướng dẫn…

N.L - A. THƯ