Các nước trung gian nỗ lực đảm bảo thực thi lệnh ngừng bắn ở Gaza

Người dân tuần hành tại Damascus (Syria), mừng thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Phong trào Hamas ở Dải Gaza, ngày 17/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bài phát biểu tại lễ kỷ niệm 73 năm thành lập Lực lượng Cảnh sát Ai Cập được phát trên truyền hình, Tổng thống El-Sisi khẳng định cam kết nỗ lực hướng tới việc thực thi đầy đủ thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza nhằm chấm dứt đổ máu của người dân Palestine và khôi phục các dịch vụ thiết yếu cho vùng lãnh thổ này.

Ông El-sisi nêu bật vai trò then chốt của Ai Cập trong các nỗ lực hòa bình khu vực, được thể hiện rõ qua sự đóng góp của Cairo cho thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza. Ông nói thêm Ai Cập hoàn toàn bác bỏ "bất kỳ nỗ lực nào" nhằm di dời người Palestine khỏi vùng đất của họ.

Cùng ngày, phóng viên TTXVN tại Tel Aviv dẫn nguồn Thời báo Israel cho biết Chính quyền tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bắt đầu thúc đẩy giai đoạn thứ 2 của thỏa thuận ngừng bắn và giải cứu con tin giữa Israel và Hamas.

Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Witkoff khẳng định cam kết đạt được giai đoạn thứ hai của thỏa thuận ngừng bắn-con tin ở Gaza.

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio sẽ nhanh chóng thúc đẩy giải quyết vấn đề này. Mặc dù vậy, giới chức Mỹ thừa nhận, đây không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng đang có ý định thăm Trung Đông.

Về phần mình, Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al Thani ngày 22/1 tuyên bố sẵn sàng bắt đầu sớm nhất có thể các cuộc đàm phán về giai đoạn 2 của thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, thậm chí còn trước thời hạn chót được đề ra để bắt đầu các cuộc thảo luận.

Ông Al Thani cho biết sẽ nói chuyện với Giám đốc cơ quan tình báo Mossad của Israel David Barnea trong tuần này về vấn đề trên. Trước đó, một quan chức cấp cao giấu tên của Israel cho biết họ thấy “không có vấn đề gì” khi bắt đầu các cuộc đàm phán trước thời hạn chót theo quy định của thỏa thuận ngừng bắn.

Trong diễn biến liên quan, các nhà đàm phán từ Qatar, Ai Cập và Mỹ đang vận hành một trung tâm đặt tại Cairo để giám sát và bảo vệ lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza, trong bối cảnh lo ngại về các hành vi vi phạm.

Ngày 22/1, báo Arab News của Ả-rập Xê-út đưa tin trung tâm này được thành lập nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên lạc giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas. Việc thả con tin và tù nhân theo thời gian đã được giãn cách để các bên có thêm thời gian phối hợp và giải quyết các tranh chấp.

Báo trên dẫn lời cố vấn của Thủ tướng Qatar kiêm người phát ngôn Bộ Ngoại giao, ông Majed Al-Ansari, cho biết nếu không có sự thúc đẩy từ Tổng Thống Mỹ Donald Trump thì thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza sẽ khó có thể đạt được như hiện nay, vì vậy các nước khu vực đang trông cậy vào sự hỗ trợ từ chính quyền mới của Mỹ.

Theo ông Al-Ansari, thỏa thuận này cho các bên liên quan đủ thời gian để trao đổi, thống nhất và giải quyết mọi vấn đề xoay quanh danh sách có thể phát sinh cũng như giải quyết mọi vi phạm để duy trì lệnh ngừng bắn.

Các vi phạm được báo cáo đến trung tâm hoạt động suốt ngày đêm nhằm giám sát và bảo vệ lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza. Sau đó, các nhà hòa giải sẽ trao đổi với các nhân viên liên lạc từ Israel và Hamas nhằm ngăn chặn leo thang.

Thực tế, đã có những báo cáo về các hành vi vi phạm lệnh ngừng bắn trong giai đoạn đầu tiên dự kiến kéo dài 6 tuần. Cụ thể ngày 20/1, các nhân viên y tế ở Gaza cho biết 8 người đã bị trúng đạn của Israel. Các cuộc đàm phán về giai đoạn thứ hai được dự báo sẽ khó khăn hơn.

Qatar, cùng các nước trung gian khác là Mỹ và Ai Cập, đã công bố thỏa thuận ngừng bắn gồm 3 giai đoạn ở Gaza có hiệu lực vào ngày 19/1 nhằm chấm dứt 15 tháng xung đột giữa Israel và Phong trào Hamas.

Giai đoạn đầu kéo dài 6 tuần của thỏa thuận ngừng bắn, bắt đầu có hiệu lực vào ngày 19/1, bao gồm việc trao đổi con tin giữa Israel và Hamas, tăng cường cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza và rút một phần lực lượng Israel khỏi dải đất hẹp ven Địa Trung Hải này của Palestine.

Cũng theo thỏa thuận ngừng bắn, vào ngày thứ 16 của giai đoạn 1, các bên sẽ đàm phán về việc thực hiện giai đoạn 2, hướng tới việc thả tất cả các con tin và ngừng bắn vĩnh viễn tại Gaza.

H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)