Các phương pháp điều trị bệnh suy thận

Nhiều bệnh nhân bị suy thận, phải chạy thận nhân tạo từ khi còn rất trẻ. Ảnh:H.Dung

Suy thận mạn là tình trạng suy giảm từ từ và không hồi phục chức năng thận. Tùy thuộc vào mức độ suy giảm chức năng thận mà suy thận được chia làm 5 giai đoạn, từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 5.

Chạy thận từ năm 18 tuổi

Mới 26 tuổi nhưng anh N.T.Đ., ngụ xã Phước Thái, huyện Long Thành, đã có “thâm niên” 8 năm chạy thận nhân tạo để điều trị bệnh suy thận mạn. Căn bệnh quái ác ập đến bất ngờ khi Đ. vừa học xong lớp 12 khiến tương lai của anh như khép lại. Bệnh khiến cơ thể Đ. mệt mỏi, uể oải nên không thể học tập, lao động. Mỗi tuần 3 lần, Đ. đi xe buýt từ nhà đến Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai để chạy thận.

Anh Đ. chia sẻ: “Gia đình tôi không có ai bị bệnh suy thận. Trước khi bị bệnh tôi cũng không có yếu tố nguy cơ gì, ăn uống, sinh hoạt bình thường. Chỉ khi cơ thể sốt liên tục, uống thuốc mà không hạ, đi khám mới biết bị bệnh”.

Trong khi đó, ông T.H.T., 62 tuổi, ngụ phường Bửu Long và ông H.T.T., 62 tuổi, ngụ phường Trung Dũng, thành phố Biên Hòa đều bị suy thận do biến chứng của bệnh tiểu đường. Ông H.T.T. cho hay, ông bị tiểu đường cách đây gần 20 năm, còn bị suy thận cách đây 13 năm. Thời điểm mới phát hiện bị bệnh tiểu đường, ông T. phải ăn uống kiêng khem, thường xuyên thấy đói bụng nên ông không chịu được. Ông không đến cơ sở y tế điều trị bệnh ngay mà uống thuốc nam để đỡ bị đói. Bệnh tình sau đó không thuyên giảm mà dẫn đến suy thận. Giờ đây, ông T. phải điều trị song song cả 2 bệnh mạn tính, hầu như toàn bộ thời gian chỉ để lo chữa bệnh. Còn ông T.H.T. thì được con trai hỗ trợ thực hiện phương pháp lọc màng bụng để điều trị bệnh suy thận. Anh T.H.B., con trai ông T., cho biết so với phương pháp chạy thận, phương pháp lọc màng bụng giúp cha anh không phải đến bệnh viện 3 lần mỗi tuần để chạy thận. Do được nhân viên y tế hướng dẫn kỹ và học hỏi thêm trên mạng, đến nay anh B. đã thực hiện thuần thục phương pháp này, mỗi ngày đều hỗ trợ cha lọc màng bụng từ 15-20 phút.

Ưu điểm của phương pháp lọc màng bụng

Bác sĩ chuyên khoa II Lê Ngọc Yến, Trưởng khoa Lọc máu và thận nhân tạo, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, cho biết khi thận bị suy, các chất thải sẽ được tích tụ lại, tăng ure và creatinine máu gây tình trạng chán ăn, buồn nôn, nôn ói, hôn mê; giảm hoặc ngưng tạo nước tiểu; ứ đọng dịch trong cơ thể và gây phù, cao huyết áp, suy tim (mệt mỏi, khó thở). Ngoài ra, suy thận còn dẫn đến tình trạng thiếu máu (biểu hiện ở da xanh, mệt mỏi). Biến chứng nguy hiểm của suy thận là làm phù phổi cấp, tăng kali máu, rối loạn nhịp tim, ngưng tim. Để điều trị bệnh suy thận mạn, căn cứ vào mức độ của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa hoặc điều trị thay thế thận. Điều trị nội khoa bao gồm: chế độ ăn hạn chế chất đạm (thịt, cá) và các loại trái cây có nhiều kali, hạn chế muối và nước; điều trị cao huyết áp, suy tim, đái tháo đường; điều trị thiếu máu; điều trị các biến chứng. Về điều trị thay thế thận, hiện nay có 3 phương pháp là ghép thận, chạy thận nhân tạo và lọc màng bụng. Trong 3 phương pháp này, phương pháp chạy thận nhân tạo đang được nhiều bệnh nhân lựa chọn. Bệnh nhân sẽ đến bệnh viện để lọc máu 3 lần/tuần, mỗi lần từ 4-6 giờ đồng hồ. Ưu điểm của phương pháp này là được thực hiện tại bệnh viện bởi các nhân viên y tế. Trong ngày không chạy thận, bệnh nhân có thể đi lại. Nhưng nhược điểm là cuộc sống của bệnh nhân phải gắn liền với bệnh viện. Bệnh nhân phải ăn kiêng và giới hạn lượng dịch nhập nghiêm ngặt, đặc biệt trong ngày không chạy thận. Tình trạng sức khỏe không ổn định, thường xuyên bị mệt trước và sau khi chạy thận; nguy cơ nhiễm viêm gan siêu vi cao; có thể có nhiều tai biến về tim mạch.

Còn phương pháp lọc màng bụng có nghĩa là sử dụng chính màng bụng của cơ thể bệnh nhân để lọc các chất cặn bã và nước thừa ra khỏi cơ thể. Bệnh nhân được phẫu thuật đặt một ống thông nhỏ, mềm vào ổ bụng. Bệnh nhân hoặc người nhà có thể tự thay dịch hàng ngày tại nhà mà không phải đến bệnh viện 3 lần/tuần để chạy thận. Vì thế, bệnh nhân có thể đi làm hay đi học bình thường và chỉ đến bệnh viện 1 lần/tháng để tái khám và nhận dịch truyền.

Bên cạnh đó, chế độ ăn kiêng của người lọc màng bụng ít nghiêm ngặt hơn so với người chạy thận nhân tạo. Bệnh nhân có thể uống nước theo nhu cầu của cơ thể, chức năng thận còn lại được bảo tồn tốt hơn; ít biến động huyết áp hơn; đỡ thiếu máu hơn; không cần sử dụng kim tiêm; ít bị nhiễm trùng máu và siêu vi viêm gan hơn chạy thận nhân tạo.

Để thực hiện phương pháp lọc màng bụng, nhà của bệnh nhân phải có điều kiện thích hợp như có phòng thay đồ, chỗ chứa dịch, vòi rửa tay. Bệnh nhân luôn phải mang ống thông ở bụng. Trường hợp bệnh nhân, người nhà bệnh nhân không tuân thủ đúng quy trình thao tác có thể dẫn đến nhiễm trùng.

Hiện nay, đã có máy lọc màng bụng tự động, quá trình lọc diễn ra hoàn toàn vào ban đêm khi bệnh nhân ngủ. Ban ngày, bệnh nhân có thể đi làm, đi học như người bình thường.

Hạnh Dung