Các yếu tố làm nặng thêm viêm da cơ địa, cách phòng ngừa

Viêm da cơ địa (Atopic Dermatitis) là một bệnh da mãn tính, đặc trưng bởi tình trạng viêm da kéo dài, da khô, ngứa ngáy dữ dội và dễ tái phát. Đây là một trong những dạng phổ biến nhất của nhóm bệnh dị ứng, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể tiếp diễn đến tuổi trưởng thành.

Hình minh họa/ Nguồn: internet

Viêm da cơ địa không chỉ gây tổn thương thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và chất lượng sống của người bệnh. Chính vì vậy, việc nhận diện sớm, cảnh báo nguy cơ và xây dựng chiến lược phòng ngừa hiệu quả đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Cảnh báo những nguy cơ khi bị viêm da cơ địa

Nhiễm trùng da: Da viêm ngứa thường khiến bệnh nhân gãi nhiều, làm rách bề mặt da và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn (đặc biệt là Staphylococcus aureus) xâm nhập. Nhiễm trùng có thể dẫn đến hình thành mụn mủ, sưng viêm, thậm chí lan rộng toàn thân, gây nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách.

Tổn thương tâm lý và rối loạn giấc ngủ: Ngứa ngáy, đau rát khiến người bệnh khó chịu, mất ngủ kéo dài, dẫn đến mệt mỏi, giảm khả năng tập trung, trầm cảm nhẹ hoặc rối loạn lo âu. Đặc biệt, ở trẻ nhỏ, viêm da cơ địa còn ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và trí tuệ.

Suy giảm chất lượng cuộc sống: Những tổn thương ngoài da dễ gây mặc cảm, tự ti trong giao tiếp, ảnh hưởng đến học tập, công việc, các mối quan hệ xã hội. Người bệnh có thể dần thu mình, giảm hứng thú với các hoạt động thường ngày.

Nguy cơ tiến triển thành các bệnh dị ứng khác: Viêm da cơ địa là một phần trong “tam giác dị ứng” gồm viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng và hen suyễn. Nếu không kiểm soát tốt, người bệnh có nguy cơ cao phát triển thêm các bệnh lý dị ứng khác theo thời gian.

Các yếu tố làm nặng thêm viêm da cơ địa

Hiểu rõ các yếu tố thúc đẩy bệnh sẽ giúp kiểm soát tình trạng viêm da hiệu quả hơn:

Di truyền: Khoảng 70% trường hợp viêm da cơ địa có yếu tố gia đình.

Dị ứng môi trường: Phấn hoa, lông thú nuôi, bụi mạt nhà, nấm mốc đều có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm triệu chứng.

Thời tiết: Khí hậu hanh khô, lạnh hoặc thay đổi đột ngột dễ làm da mất nước, khô nứt.

Tiếp xúc hóa chất: Chất tẩy rửa, mỹ phẩm không phù hợp, dung môi công nghiệp.

Căng thẳng tâm lý: Stress làm hệ miễn dịch suy yếu, thúc đẩy phản ứng viêm.

Chế độ ăn uống: Một số thực phẩm như hải sản, trứng, sữa, đậu phộng có thể gây dị ứng ở người mẫn cảm.

Phòng ngừa viêm da cơ địa hiệu qủa

Phòng ngừa viêm da cơ địa cần sự kiên trì và thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp:

Chăm sóc da đúng cách

Dưỡng ẩm đều đặn: Sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm không chứa hương liệu, paraben hoặc corticoid. Thoa kem ngay sau khi tắm khi da còn ẩm để khóa ẩm tốt nhất.

Tắm rửa nhẹ nhàng: Dùng nước ấm (không nóng), thời gian tắm không quá 10 phút. Tránh xà phòng có chất tẩy mạnh, ưu tiên các sản phẩm tắm dịu nhẹ, có độ pH trung tính.

Tránh các tác nhân kích ứng

Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa, nên đeo găng tay khi cần thiết.

Không mặc quần áo quá bó sát hoặc chất liệu dễ gây kích ứng (như len, vải tổng hợp).

Giữ nhà cửa thông thoáng, vệ sinh thường xuyên để loại bỏ bụi mạt, nấm mốc.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Tăng cường thực phẩm giàu vitamin A, C, E, kẽm, omega-3 (có trong cá hồi, hạt lanh, quả bơ) để hỗ trợ phục hồi da.

Tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.

Theo dõi và loại bỏ những thực phẩm gây dị ứng cá nhân (nếu có).

Quản lý căng thẳng hiệu quả

Thực hành thiền định, yoga hoặc các bài tập thở giúp thư giãn tâm trí.

Duy trì chế độ sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc từ 7–8 giờ mỗi đêm.

Theo dõi, thăm khám định kỳ

Khi có dấu hiệu bất thường như ngứa nặng, da rớm dịch, sốt cao, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Tuyệt đối không tự ý bôi thuốc có chứa corticoid mạnh hoặc thuốc kháng sinh nếu không có chỉ định của bác sĩ, vì dễ gây biến chứng da nặng nề.

Lưu ý khi chọn sản phẩm dưỡng da cho người viêm da cơ địa

Một sản phẩm phù hợp có thể hỗ trợ quá trình điều trị rất nhiều. Khi chọn sản phẩm dưỡng da, cần chú ý:

Chọn loại không chứa hương liệu, không paraben, không cồn.

Ưu tiên các sản phẩm chuyên biệt dành cho da nhạy cảm hoặc da mắc viêm da cơ địa.

Kết cấu sản phẩm: Vào mùa lạnh nên chọn kem đặc, vào mùa nóng có thể dùng lotion nhẹ.

Thương hiệu uy tín: Một số thương hiệu được khuyên dùng như Cetaphil, Bioderma Atoderm, Eucerin AtopiControl, La Roche-Posay Lipikar.

Ngoài ra, nên thử trước sản phẩm trên vùng da nhỏ để tránh dị ứng trước khi sử dụng toàn thân.

Viêm da cơ địa là bệnh lý phức tạp, kéo dài và dễ tái phát nếu không được chăm sóc, điều trị đúng cách. Tuy nhiên, với sự chủ động phòng ngừa, chăm sóc da khoa học và duy trì lối sống lành mạnh, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được các triệu chứng, ngăn ngừa tái phát và duy trì làn da khỏe mạnh.

Hiểu rõ bệnh, nhận diện sớm nguy cơ, lựa chọn sản phẩm phù hợp và tuân thủ điều trị chính là “chìa khóa” giúp người mắc viêm da cơ địa sống vui khỏe mỗi ngày.

Trương Hiền