Các yếu tố nguy cơ gây suy tĩnh mạch chi dưới

Bệnh thường tiến triển chậm, ở giai đoạn sớm người bệnh rất khó nhận biết các triệu chứng. Suy tĩnh mạch chi dưới ít nguy hiểm nhưng gây trở ngại nhiều cho sinh hoạt và công việc hàng ngày.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến suy tĩnh mạch chi dưới

Tĩnh mạch chi dưới gồm:

Tĩnh mạch nông: tĩnh mạch hiển lớn, tĩnh mạch hiển bé.
Tĩnh mạch sâu: tĩnh mạch đùi, tĩnh mạch khoeo, tĩnh mạch chày trước, tĩnh mạch chày sau.
Tĩnh mạch xuyên: nối các tĩnh mạch nông và tĩnh mạch sâu với nhau.
Van tĩnh mạch một chiều ở cả 3 loại tĩnh mạch trên.

Suy tĩnh mạch chi dưới là bệnh rất thường gặp, nữ giới thường có tỷ lệ mắc cao hơn nam giới. Bệnh được xác định liên quan đến một số yếu tố gây tốn thương chức năng của các van một chiều thuộc hệ tĩnh mạch ngoại biên. Các van này bị tổn thương là do:

Tư thế sinh hoạt, làm việc: phải đứng hay ngồi một chỗ quá lâu, ít vận động, phải mang vác nặng… tạo điều kiện cho máu bị dồn xuống hai chân, làm tăng áp lực trong các tĩnh mạch ở chân, lâu dần gây tổn thương các van tĩnh mạch một chiều. Khi các van bị suy yếu sẽ làm giảm khả năng ngăn chặn dòng màu chảy ngược xuống dưới do tác dụng của trọng lực, dẫn đến ứ máu ở hai chân.

Người mang thai nhiều lần, sinh đẻ nhiều, béo phì, táo bón kinh niên, lười thể dục, hút thuốc lá, chế độ ăn ít chất xơ và vitamin… cũng làm cho bệnh trở nên nặng hơn.

Huyết khối tĩnh mạch sâu ngăn cản dòng màu trở về tim.

Viêm tĩnh mạch hình thành huyết khối trong các tĩnh mạch nông và sâu.

Khiếm khuyết van do bẩm sinh.

Thoái hóa van ở người cao tuổi.

Suy tĩnh mạch chi dưới ít nguy hiểm nhưng gây trở ngại nhiều cho sinh hoạt và công việc hàng ngày.

Triệu chứng suy tĩnh mạch chi dưới

Giai đoạn đầu:

Mỏi chân và xuất hiện phù nhẹ khi phải đứng lâu, ngồi nhiều.

Chuột rút vào buổi tối.

Cảm giác bị kim châm, dị cảm như kiến bò vùng cẳng chân về đêm.

Xuất hiện nhiều mạch máu nhỏ li ti ở chân, nhất là ở cổ chân và bàn chân.

Giai đoạn tiến triển:

Phù chân, có thể phù ở mắt cá hay bàn chân.

Thay đổi màu sắc da vùng cẳng chân.

Có thể thấy các búi tĩnh mạch giãn nổi rõ trên da.

Giai đoạn biến chứng:

Viêm tĩnh mạch nông huyết khối.

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch.

Nhiễm khuẩn vết loét trong suy tĩnh mạch mạn tính.

Điều trị suy tĩnh mạch chi dưới

Điều trị suy tĩnh mạch chi dưới gồm:

Thay đổi lối sống: nâng cao chân khi ngủ hoặc khi ngồi, mang tất áp lực, tránh đứng trong thời gian dài, giảm ân nếu thừa cân, tập thể dục để cải thiện sức mạnh của đôi chân.

Nếu thay đổi lối sống không làm giảm triệu chứng bệnh, cần lựa chọn các biện pháp điều trị khác như: tiêm xơ tĩnh mạch, điều trị suy tĩnh mạch bằng sóng cao tần hay tia laser, điều trị ngoại khoa (phẫu thuật Stripping, phẫu thuật Muller, …).

Phòng bệnh suy tĩnh mạch chi dưới

Mọi người có thể phòng bệnh suy tĩnh mạch chi dưới bằng cách:

Tránh đứng quá lâu, ngồi quá lâu, không ngồi với tư thế bắt chéo chân làm cản trở máu tĩnh mạch trở về.
Tập luyện thể dục: đi bộ làm cơ bắp chân khỏe hơn, khả năng đẩy máu trở về được cải thiện.
Nâng cao chân khi ngủ.
Đeo tất áp lực.
Chế độ ăn ít muối, nhiều chất xơ, rau quả để tăng tính bền thành mạch.
Tránh đi giày cao gót, không mặc quần áo bó chặt.

BS Anh Tuấn