Cách dùng củ ráy hỗ trợ hạ axit uric

Gout là bệnh rối loạn chuyển hóa purin khiến nồng độ axit uric trong máu tăng cao. Nếu không kiểm soát, bệnh có thể phá hủy khớp, gây biến dạng, đồng thời ảnh hưởng đến gan, thận và làm tăng nguy cơ rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp hay đái tháo đường.

Axit uric trong cơ thể khi ở mức cao sẽ tạo ra muối urat. Bình thường, muối urat hòa tan trong dịch cơ thể, nhưng trong một số điều kiện, chúng có thể kết tinh thành các tinh thể nhỏ, sắc như kim, gây tổn thương ở thận, tim, mạch máu và dưới da.

Khi các tinh thể urat lắng đọng tại khớp, chúng gây ra các cơn gout cấp với biểu hiện rất rõ: Sưng, nóng, đỏ, đau dữ dội. Vị trí thường gặp nhất là khớp ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến cổ chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay hoặc các ngón tay.

Các tinh thể axit uric lắng đọng tại khớp gây các đợt gout cấp.

1. Các hoạt chất nào có trong củ ráy?

Củ ráy có tên khoa học là Alocasia macrorrhizos, họ Araceae, là một chi gồm hơn 100 loài cây thân thảo lâu năm, kích thước nhỏ đến rất lớn, dễ sống. Chúng phân bố ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á như Tây Thái Bình Dương, Australia, Việt Nam...

Củ ráy là dược liệu quen thuộc trong y học dân gian, chứa nhiều hợp chất hóa học. Nghiên cứu cho thấy: Tinh bột là thành phần chủ yếu, cung cấp năng lượng. Saponin trong củ ráy là các glycoside, gồm hai phần chính:

+ Aglycone: Phần không đường, thường là steroid hoặc triterpenoid.

+ Phần đường: Một hoặc nhiều chuỗi đường gắn vào aglycone.

Các glycoside này mang lại lợi ích như chống oxy hóa, kháng viêm, giảm cholesterol.

Tuy nhiên, củ ráy cũng chứa canxi oxalat, một chất gây kích ứng da, và một lượng nhỏ cyanua, vì vậy cần chế biến kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

Không ăn củ ráy tươi vì có thể bị ngộ độc.

2. Tác dụng và cách dùng củ ráy giúp hạ axit uric

Tính vị: Củ ráy vị nhạt, tính hàn, có đại độc; ăn sống dễ gây ngứa miệng và họng.

Tác dụng: Trong dân gian, củ ráy được dùng xát ngoài da để giảm ngứa tấy, làm thuốc chữa mụn nhọt, ghẻ, sưng bàn tay, bàn chân. Ngoài ra, củ ráy kết hợp chuối hột được sử dụng hỗ trợ hạ axit uric.

Cách dùng củ ráy hỗ trợ hạ axit uric: Củ ráy xắt lát nhỏ, phơi khô 20 g, chuối hột già phơi khô 20 g. Tất cả sao vàng, cho hỗn hợp vào khoảng 1,5 lít nước, sắc 2 lần, uống trong ngày; có thể dùng liên tục trong 1-2 tháng.

Chuối hột và củ ráy có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh gout.

3. Lưu ý khi sử dụng củ ráy

Canxi oxalat trong củ ráy có thể gây ngứa, đau, kích ứng da; khi chế biến củ ráy tươi cần đeo bao tay để tránh tiếp xúc trực tiếp.
Canxi oxalat giảm tác dụng gây kích ứng khi được phơi khô hoặc nấu chín, vì vậy cần chế biến kỹ.
Củ ráy tính hàn, vị nhạt; không dùng cho người thể trạng yếu, hàn lạnh.
Không ăn củ ráy tươi chưa qua chế biến vì dễ gây rát miệng, cổ họng, ngộ độc.
Đã có trường hợp ngộ độc do nhầm củ ráy với cây dọc mùng/khoai nước; cần phân biệt cẩn thận.
Phụ nữ mang thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
Củ ráy chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thay thế thuốc điều trị gout.

BS. Vũ Hồng