Cách phòng ngừa rắn lục đuôi đỏ cắn

Tử vong vì bị rắn lục đuôi đỏ cắn

Chiều 19/11, một lãnh đạo UBND xã Ea H'đing (huyện Cư M'gar, Đắk Lắk) xác nhận, trên địa bàn có trường hợp tử vong do bị rắn lục đuôi đỏ cắn. Nạn nhân là anh Y.P.M (24 tuổi, trú buôn Trấp, xã Ea H'đing). Ngày 18/11, anh Y.P.M và vợ đi hái cà phê khoán (tiền công trả theo khối lượng sản phẩm) trên địa bàn xã Ea Kuêh. Không may, anh Y. P. bị rắn lục đuôi đỏ cắn. Do không được sơ cứu, đưa vào bệnh viện kịp thời nên anh Y.P.M tử vong.

TS Nguyễn Quảng Trường, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật cho biết, rắn lục đuôi đỏ thường giao phối vào khoảng tháng 3-5, sinh sản từ tháng 8 đến tháng 11. Trước đây rắn lục chỉ sống ở trong rừng, gần đây đã xuất hiện ở khu dân cư có thể nguồn thức ăn dồi dào hơn và sinh cảnh sống phù hợp đã kích thích sự phát triển của rắn lục, đặc biệt là ở các khu dân cư ven rừng.

Bị rắn lục đuôi đỏ cắn có thể tử vong.

Theo TS Nguyễn Quảng Trường, rắn thường ra hoạt động ban đêm, nếu di chuyển ban đêm cần có đèn pin soi hai bên lối đi để kịp thời phát hiện rắn ở ven đường đi. Trong trường hợp đi rừng cần đi giầy, ủng, bắt rắn cần có dụng cụ (gậy, kẹp, găng tay da).

GS.TS Đặng Huy Huỳnh, Chủ tịch Hội Động vật học Việt Nam, cho hay, ở Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu về rắn lục đuôi đỏ. Theo nhiều tài liệu, rắn lục đuôi đỏ (hay còn gọi là rắn lục mép trắng, rắn lục tre) có vùng phân bố khá rộng, xuất hiện ở hầu hết các vùng rừng trong cả nước. Loài này sống chủ yếu trên cây, hoạt động vào ban đêm, ăn chuột, thằn lằn, ếch, nhái…

Theo GS Huỳnh, rắn lục đuôi đỏ không độc như hổ mang hay cạp nong, cạp nia, nhưng rất khó phát hiện loài rắn này, vì chúng thường sống trong bụi cây, hang hốc và có màu xanh. Người dân nên phát quang bụi rậm quanh nhà. Rắn hoạt động chủ yếu vào ban đêm, nên khi đi ra ngoài vào ban đêm, người dân nên dùng đèn pin, đi ủng. Ngoài ra, có thể trồng sả hoặc nuôi chó, mèo để hạn chế rắn xuất hiện.

Nọc độc của rắn lục thường tác động lên hệ tuần hoàn gây rối loạn đông máu, sưng nề hoặc hoại tử. Nọc độc của rắn lục thường không tác dụng lên hệ thần kinh như nhóm hổ mang, cạp nong, cạp nia nên không gây liệt. Vì thế khi bị rắn cắn, nên hạn chế tối đa vận động vì vận động sẽ làm tăng nhanh quá trình tác động của nọc đến các phần khác của cơ thể.

Nhận biết các loài rắn độc

Khi bị cắn nên đưa bệnh nhận đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra và tiêm huyết thanh chống độc. Hiện ở Việt Nam đã có huyết thanh chống độc của rắn lục xanh.

Đối với rắn lục không nên rạch vết thương vì có thể làm mất máu cấp. Nếu có thể bắt con vật cắn để đem theo đến bệnh viện để bác sĩ có thể xác định đúng chủng loại huyết thanh cần sử dụng.

GS Đặng Huy Huỳnh, thế giới có khoảng trên 2.500 loài rắn được phân thành loài có độc và không độc. Vẻ bên ngoài của hai loài này không có nhiều khác biệt. Đầu của rắn độc tương đối to, giống hình tam giác, cổ mảnh, đuôi ngắn, sau khi hậu môn tiết dịch thì bỗng nhiên trở nên nhỏ đi, vết đờm hiện rõ.

Trong khi đó, loại rắn không độc có đầu tương đối nhỏ, phần nhiều hình bầu dục, đuôi dài. Rắn độc có răng độc, một loại răng có rãnh để tiết ra nọc độc và một loại có răng hình ống rỗng để phóng ra nọc độc. Sau khi bị rắn cắn, nếu là hai vết răng nhỏ và mảnh là do rắn không độc cắn, có 1 hoặc 2 lỗ nhỏ là đã bị rắn độc cắn.

Theo TS Nguyễn Quảng Trường, nọc độc của rắn lục không tác động lên hệ thần kinh, mà thường tác động lên hệ tuần hoàn, gây rối loạn đông máu, sưng nề hoặc hoại tử. Điều đáng ngại là một con rắn chết, thậm chí đầu rắn bị cắt rời vẫn có thể cắn và phóng nọc độc theo phản xạ cho đến 90 phút sau khi nó chết.

Chuyên gia cũng khuyến cáo không nên rạch vết cắn, hút máu từ vết cắn (bằng ống hút hoặc miệng), đắp các loại thuộc không rõ nguồn gốc và không biết chính xác tác dụng vì có thể gây nhiễm trùng. Nên nhớ rằng một con rắn chỉ tiêm một phần của nọc độc của nó với mỗi lần cắn, vì vậy nó vẫn có thể tiếp tục gây tổn thương sau khi đã cắn lần đầu tiên.

Qua sự việc trên, lãnh đạo UBND xã Ea Đ'hing khuyến cáo người dân thận trọng, nhất là khi vào nương rẫy hái cà phê. Thời điểm này đang mùa mưa, mùa của các loài rắn sinh sôi, trong đó có loài rắn lục đuôi đỏ.

Do đó, người dân khi đi làm rẫy cần có bảo hộ lao động, thường xuyên phát quang bụi rậm, giữ vệ sinh nhà cửa, lu nước không cho rắn trú ngụ. Nếu bị rắn cắn cần tiến hành sơ cứu vết thương, đến ngay các cơ sở y tế gần nhất.

Tô Hội