Cách Sri Lanka thúc đẩy trách nhiệm bảo vệ môi trường du lịch biển bền vững

Theo hãng CNN, từ sáng sớm, bãi biển Mawella (Sri Lanka) đã lung linh ánh mặt trời chiếu sáng trên cao qua những rặng dừa, mang đến không khí lung linh huyền ảo. Gần bở biển, hàng chục người đàn ông lực lưỡng đang cố gắng hạ thủy chiếc thuyền đánh cá được sơn màu lòe loẹt.

Bãi biển Mawella, Sri Lanka. Dân làng bản địa và những cư dân mới đến đây đã cùng nhau bảo vệ tài sản quý giá của họ, “bãi biển nguyên sơ” trong một vịnh hoang sơ, trước diễn biến du lịch đang phát triển. Ảnh: Halcyon Mawella

Đưa con tàu nặng nề ra biển là một công việc nặng nhọc và dường như con thuyền đang phải "miễn cưỡng" thực hiện chuyến hành trình dài ngoài biển nặng nhọc.

Bà CJ Bishop và chồng Paul đã đến Sri Lanka được hơn 20 năm. Giờ đây, họ quản lý Mawella Villas.

"Đây là thiên đường của tôi", bà CJ nói.

Mawella Villas trở thành khu nghỉ mát bãi biển thời thượng nhất trên bờ biển phía nam tuyệt đẹp của Sri Lanka. Nhưng vùng vịnh hoang sơ này đang bị đe dọa. Số lượng du khách tăng trở lại sau đại dịch Covid-19 đang mang lại nhiều tiền hơn cho ngành du lịch Sri Lanka nhưng cũng làm gia tăng căng thẳng trong việc tạo ra cơ sở hạ tầng, gây thêm ô nhiễm, tắc nghẽn và thiệt hại về môi trường. Hơn nữa, biến đổi khí hậu đang đẩy mực nước biển dâng cao và xói mòn bờ biển.

Để đối phó với các mối đe dọa, chủ sở hữu khu nghỉ dưỡng và dân làng ven biển phải đoàn kết để bảo vệ vịnh, dưới sự bảo trợ của Quỹ Mawella.

"Đây là nỗ lực tập thể, không phải là quy định dành riêng cho giới trí thức mà là sự đồng thuận của tất cả, rằng chúng tôi muốn bảo vệ nơi này", CJ nói thêm.

Quỹ Mawella, chính thức thành lập vào tháng 1/2024 bởi ông Zander Combe, chủ sở hữu của khách sạn Halcyon Mawella và là người luôn muốn thúc đẩy cộng đồng địa phương vào nỗ lực bảo vệ bãi biển để tất cả đều có thể hưởng lợi trong nhiều năm tới.

"Bãi biển Mawella hiện vẫn là nơi còn nguyên sơ về khai thác du lịch", ông Zander Combe nói thêm.

Gần đây, trang CNN Traveller đã liệt kê Halcyon Mawella là khách sạn bãi biển tốt nhất ở Sri Lanka bởi sự yên tĩnh, nằm ẩn một phần phía sau rừng cây thông bảo tồn bãi biển.

Ông Combe nói rằng trước đây phải mất hai ngày để đến đây từ thủ đô Colombo (Sri Lanka), nhưng với việc mở đường cao tốc ven biển thì giờ đây du khách chỉ mất khoảng ba giờ đồng hồ.

Mục tiêu của Quỹ Mawella là quyên tiền để tài trợ cho các dự án giúp dân làng được hưởng lợi từ du lịch và thúc đẩy bảo vệ tài sản kinh tế quan trọng: bãi biển xinh đẹp.

"Tôi không thực sự là một nhà bảo vệ môi trường điển hình nhưng nếu bạn làm ô nhiễm biển và hủy hoại bãi biển, bạn không chỉ mất đi hoạt động đánh bắt cá mà còn mất cả du lịch. Đó chỉ là lẽ thường thôi", ông Combe nói.

Người dân làng tham gia bảo vệ bãi biển

Bãi biển Mawella. Ảnh: Halcyon Mawella

Cho đến nay, quỹ đã tuyển dụng một đội làm sạch bãi biển và đang thành lập một doanh nghiệp giặt là do các gia đình địa phương điều hành để phục vụ du khách tại các khách sạn và biệt thự.

Các thành viên của quỹ cũng đã đầu tư nhiều hơn vào cửa hàng trong làng để du khách có nhiều hoạt động khi đến đây.

"Đó là một sự thay đổi lớn ở đây và chúng tôi có thêm thu nhập nên chúng tôi rất vui", một người dân làng nói.

Điển hình là The Cocktails Restaurant and Bar, do LY Poiyankera "Sana" Sandaruwan điều hành, người đã thành lập doanh nghiệp này cách đây 5 năm và tuyển dụng thêm 3 nhân viên trong thời gian bận rộn.

Gần đây, anh đã xây dựng thêm 4 phòng nghỉ và triển khai dịch vụ ăn uống mang đi cho những người ở trong các biệt thự tự phục vụ ở bãi biển Mawella.

"Trước đây tôi là ngư dân nhưng công việc này rất vất vả. Bây giờ kinh doanh du lịch biển là tương lai của tôi", ông nói.

Thêm một ngư dân khác ở làng chài là LY Suranga Chamara cũng đã chuyển sang làm ngành nghề liên quan đến du lịch sau 18 năm làm nghề đánh cá.

"Bãi biển là vàng của chúng tôi. Du lịch là tương lai cho bãi biển Mawella chứ không phải là nghề đánh bắt cá", ông Chamara nói thêm.

Trước những lo ngại về vấn đề môi trường gần đây do biến đổi khí hậu, ông Combe và các chủ sở hữu bất động sản bên bờ biển đã thành lập Hiệp hội du lịch Mawella và tiến hành đánh giá tác động hải dương học, đưa ra cảnh báo về một thảm họa tiềm ẩn.

Phát triển kinh tế là động lực thúc đẩy hoạt động bảo tồn và du lịch cộng đồng ở đây. Hiệp hội này cho rằng may mắn là làn sóng du lịch đại chúng vẫn chưa đến được với biển Mawella và không khí ở đây vẫn mang đến cảm giác khác với phần còn lại của bờ biển phía nam nổi tiếng của Sri Lanka.

"Bạn không thể ngăn cản được tương lai nhưng chúng ta có thể lập kế hoạch cho việc đó và bảo vệ bãi biển. Điều đó có nghĩa là phải hợp tác với dân làng địa phương tăng cường ý thức bảo vệ môi trường bãi biển nhiều hơn nữa", bà CJ - một người kinh doanh khách sạn ở đây nói thêm.

Hồng Nhung