Khu tục hạm là một loại tàu chiến có tốc độ cao và cơ động, có khả năng hoạt động dài ngày trên biển; dùng cho mục đích hộ tống các tàu chiến lớn hơn trong một hạm đội, đoàn tàu vận tải hoặc một chiến đoàn; nhằm chống lại những đối thủ nhỏ tầm gần nhưng mạnh mẽ, như tàu tên lửa hay tàu phóng lôi.
Các tàu khu trục hiện nay có xu hướng mạnh hơn và lớn hơn, có khả năng hoạt động độc lập. Các tàu khu trục tên lửa như tàu lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ, với chiều dài 155 m, lượng giãn nước toàn tải 9.200 tấn và trang bị trên 90 tên lửa, tương đương kích cỡ lớp tàu tuần dương tên lửa.
Còn tàu ngầm hạt nhân là một loại tàu ngầm vận hành nhờ năng lượng của các lò phản ứng hạt nhân trên tàu. Do vậy tàu không phải nổi lên để chạy động cơ diesel, nạp điện vào bình ắc-quy; do đó tàu không nhất thiết phải nổi lên mặt nước thường xuyên.
Tàu ngầm hạt nhân có công nghệ phức tạp, tải trọng vũ khí rất lớn, lặn sâu và đi ngầm rất lâu; tuy nhiên chỉ có một vài quốc gia chế tạo tàu ngầm hạt nhân vì chi phí cho công nghệ hạt nhân là rất cao. Hiện nay số quốc gia sở hữu tàu ngầm hạt nhân chỉ có Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Ấn Độ.
Trong hệ thống trang bị của các cường quốc hải quân hiện đại, tàu ngầm hạt nhân và tàu khu trục là một cặp “kỳ phùng địch thủ” khắc chế lẫn nhau. Trong cuộc đối đầu giữa hai bên, tàu ngầm nguyên tử nhìn chung đều có những lợi thế vốn có nhất định, với khả năng giữ bí mật và phát hiện tuyệt vời của nó.
Trong hầu hết các trường hợp, tàu ngầm hạt nhân đều có lợi thế trong cuộc đối đầu. Tuy nhiên, nếu một tàu ngầm hạt nhân và một tàu khu trục có cùng trình độ công nghệ, phát hiện ra nhau cùng lúc, thì tàu khu trục có nhiều khả năng giành được lợi thế đối đầu hơn.
Các loại tàu ngầm hạt nhân và tàu khu trục tiên tiến hiện nay, đều được trang bị hệ thống phát hiện tiên tiến và vũ khí tấn công tầm xa, chẳng hạn như tàu khu trục trang bị hệ thống chiến đấu Aegis lớp Arleigh Burke và tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia mới nhất của Mỹ.
Phạm vi phát hiện của sonar các tàu trên là hơn 100 km, trong đó các tàu khu trục lớp Arleigh Burke được trang bị trực thăng chống ngầm và tên lửa chống ngầm RUR-5 ASROC, có thể tìm kiếm và tấn công chống ngầm trong phạm vi 200 km.
Bản thân tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia cũng có sức tấn công mạnh mẽ. Các loại vũ khí tấn công bao gồm 12 tên lửa hành trình Tomahawk phóng từ tàu ngầm, hơn 30 ngư lôi hạng nặng MK-48 và tên lửa chống hạm Harpoon.
Những loại vũ khí này có thể tấn công hiệu quả các tàu nổi, thậm chí là cả những tàu lớn hơn như tàu tuần dương, tàu sân bay. Do đó, tàu ngầm hạt nhân hiện đại có thể so sánh với tàu khu trục về hiệu quả chiến đấu.
Trong một cuộc hải chiến đối đầu, nếu tàu ngầm hạt nhân và tàu khu trục đã phát hiện ra nhau bằng các phương tiện trinh sát của chính nó (hoặc được thông báo từ các phương tiện trinh sát khác), thì lúc này, tàu ngầm hạt nhân đã đánh mất ưu điểm của chính nó, đó là yếu tố bí mật.
Và một khi tàu ngầm hạt nhân mất khả năng che giấu, nó giống như việc lái xe với đèn vào ban đêm, mặc dù tàu khu trục cũng đang “bật đèn pha”, nhưng phương tiện và khả năng tự vệ của tàu khu trục mạnh hơn nhiều so với tàu ngầm hạt nhân.
Bản thân tàu khu trục, được trang bị một số lượng lớn các phương tiện và vũ khí đánh chặn, như các loại tên lửa hải đối không, pháo phòng không tầm gần, các phương tiện gây nhiễu điện tử; nên tàu khu trục có khả năng phòng thủ mạnh mẽ trước tên lửa chống hạm, tên lửa hành trình và thậm chí cả ngư lôi phóng từ tàu ngầm hạt nhân.
Còn dưới đòn tấn công của vũ khí săn ngầm như ngư lôi, bom chìm, tên lửa chống ngầm… từ tàu khu trục và cả trên các máy bay trực thăng săn ngầm, xuất phát từ tàu khu trục, thì tàu ngầm chỉ còn cách là nhanh chóng lặn sâu nhất có thể (đến 300 mét) và cơ động thoát khỏi sự săn đuổi của tàu khu trục và máy bay săn ngầm.
Trên thực tế, tàu ngầm và tàu khu trục hiếm khi gặp nhau trong các cuộc đối đầu gần; nếu có, thông thường tàu ngầm sẽ cố gắng chạy thoát thân để tránh bị tàu nổi phát hiện và để tránh tiếp xúc với tàu nổi. Mặc dù hiệu suất của tàu ngầm hạt nhân hiện đại mạnh hơn nhiều so với tàu ngầm điện-diesel, nhưng hiệu quả chiến đấu của tàu khu trục hiện đại từ lâu đã khác. Nguồn ảnh: Pinterest.
Tiến Minh