Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế

Ưu tiên phương án phục hồi

Tại phiên thảo luận, đa số đại biểu đồng tình về việc đổi tên Luật Phá sản thành Luật Phục hồi, phá sản vì thủ tục phục hồi và thủ tục phá sản là hai thủ tục độc lập.

Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu (đoàn Hà Tĩnh) phân tích, thủ tục phục hồi được áp dụng trước thủ tục phá sản khi doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ mất khả năng thanh toán.

Thủ tục phá sản được áp dụng khi doanh nghiệp, hợp tác xã bị mất khả năng thanh toán. Sau khi mở thủ tục phá sản, hội nghị chủ nợ có thể quyết định cho doanh nghiệp, hợp tác xã phục hồi và thông qua phương án phục hồi.

Theo đại biểu đoàn Hà Tĩnh, ngay cả khi mở thủ tục phá sản vẫn tiếp tục ưu tiên phương án phục hồi. Đây là nguyên tắc cơ bản và chính sách rất nhân văn của Nhà nước mà dự án luật đã thể hiện rõ tại Điều 3, Điều 4 của dự án Luật. Điều này thể hiện được chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn phát triển mới của đất nước hiện nay.

ĐBQH Phan Thị Nguyệt Thu - Hà Tĩnh. Ảnh Quốc hội

Tại khoản 1, Điều 24 quy định người có quyền nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi khi doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ hoặc mất năng lực thanh toán là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, HTX; chủ doanh nghiệp.

Tại khoản 1, Điều 38, quy định, người có quyền nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản khi doanh nghiệp hợp tác xã mất khả năng thanh toán bao gồm chủ nợ.

ĐBQH Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Tây Ninh) phân tích, cùng một sự kiện là doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán phát sinh hai tình huống pháp lý: chủ doanh nghiệp có quyền yêu cầu nộp đơn áp dụng thủ tục phục hồi; trong khi đó, chủ nợ có quyền nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản.

Đại biểu đoàn Tây Ninh phân tích, điều này sẽ dẫn đến xung đột về thẩm quyền và kéo dài tố tụng, ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ nợ và hiệu quả của cải cách tư pháp. Dự án luật cũng chưa làm rõ trường hợp nào áp dụng thủ tục phục hồi hay áp dụng thủ tục phá sản trong trường hợp mất khả năng thanh toán.

ĐBQH Phan Thị Mỹ Dung - Tây Ninh. Ảnh Quốc hội

Vì thế, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung kiến nghị, cơ quan soạn thảo cân nhắc nên chăng quy định phục hồi là một bước tiền đề, một giai đoạn bắt buộc trong thủ tục phá sản. Và, chỉ sau khi kết thúc giai đoạn này mới xem xét mở thủ tục phá sản, đồng thời yêu cầu cải cách mạnh mẽ để tăng tính khả thi và hiệu quả của giai đoạn tiền đề này trước khi mở thủ tục phá sản. Như vậy, vừa bảo đảm được chính sách, chủ trương hỗ trợ doanh nghiệp phục, hợp tác xã phục hồi sản xuất kinh doanh, cũng như giải quyết dứt điểm tồn tại hiện nay là nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã lâm vào tình trạng muốn phá sản mà không được phá sản.

Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã vượt qua khó khăn là cần thiết

Theo dự án luật, Điều 3 đưa ra 4 nguyên tắc cơ bản về thủ tục phục hồi. Còn theo khoản 1, Điều 4: Nhà nước có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã gặp khó khăn trong kinh doanh thực hiện thủ tục phục hồi, phá sản nhằm khôi phục hoặc chấm dứt hoạt động kinh doanh một cách có trật tự, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế.

Khoản 2, Điều 4: Chính phủ quy định cơ chế, chính sách cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã gặp khó khăn trong kinh doanh tham gia thủ tục phục hồi, phá sản.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, (đoàn TP.HCM) cho rằng việc sửa luật góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, đặc biệt là nguyên tắc ưu tiên phục hồi và hài hòa lợi ích của các bên liên quan, đóng góp quan trọng vào việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế theo tinh thần Nghị quyết Trung ương.

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng - TP.HCM Ảnh Quốc hội

Đại biểu đoàn TP.HCM đồng tình với những quy định tại Điều 3, Điều 4 của dự án luật. Tuy nhiên, theo đại biểu để hỗ trợ về thuế, tín dụng, lãi suất, đất đai thực sự đi vào cuộc sống cần quy định rõ thời điểm và cơ quan chịu trách nhiệm ban hành các chính sách cụ thể. Nếu chỉ giao Chính phủ hướng dẫn, có thể dẫn đến chậm trễ, làm giảm hiệu quả. Trong khi đó thủ tục phục hồi cần được triển khai nhanh để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Cùng chung ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhận xét, việc Nhà nước thực hiện chính sách như tín dụng, đất đai hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã có khả năng bị phá sản hoặc có khả năng phục hồi là hết sức cần thiết. Đây là chính sách rất nhân văn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hợp tác xã do nhiều nguyên nhân khác nhau có thể mất khả năng thanh toán. Tuy nhiên theo đại biểu cần quy định cụ thể: Hỗ trợ như thế nào, mức độ ra sao, cấp nào hỗ trợ, cấp Trung ương, cấp tỉnh, cấp xã hay thông qua hệ thống quỹ hỗ trợ doanh nghiệp. Khi đã có hỗ trợ thì phải rõ ràng, minh bạch.

ĐBQH Phạm Văn Hòa - Đồng Tháp. Ảnh quốc hội

Giải trình, làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng cho biết, mục tiêu sửa đổi Luật Phá sản lần này không chỉ nhằm khắc phục các hạn chế và tháo gỡ những vướng mắc của Luật Phá sản hiện hành, cũng như các điểm nghẽn trong quá trình giải quyết các vụ việc phá sản, mà còn hướng tới xây dựng một hành lang pháp lý thông qua thủ tục tố tụng để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hợp tác xã chưa hoàn toàn mất khả năng thanh toán có thể phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đây chính là một trong những biện pháp giúp khơi thông các nguồn lực, xây dựng môi trường sản xuất, kinh doanh lành mạnh, minh bạch, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đặc biệt trong quá trình triển khai Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Nguyễn Vân /VOV.VN