'Cần bảo vệ hành lang thoát lũ trong đồ án quy hoạch đô thị, nông thôn'

Đại biểu Nguyễn Duy Minh. Ảnh: Media Quốc hội

Sáng ngày 7/11, góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đoàn Đà Nẵng) nêu thực tế hiện nay lũ lụt ở đô thị ngày càng nghiêm trọng. Từ năm 2020 đến nay, các đô thị lớn như Đà Nẵng, Huế, Hà Nội, TP HCM liên tục xảy ra ngập lụt diện rộng.

“Nguyên nhân không chỉ do mưa lớn, thời tiết cực đoan mà chủ yếu là do hành lang thoát lũ bị hẹp, bị san lấp hoặc đầu tư thành các khu đô thị. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường năm 2024, khoảng 20.000 ha đất ven sông đã bị chuyển đổi mục đích sang khu dân cư, khu công nghiệp và khiến cho khả năng thoát lũ giảm từ 15%-30% so với năm 2010,” đại biểu nêu.

Theo ông Minh, hiện nay có những khoảng trống pháp lý về hành lang thoát lũ, như Luật Đê điều có quy định về hành lang thoát lũ nhưng chỉ áp dụng cho các con sông có đê; Luật Phòng, chống thiên tai, Luật Tài nguyên nước quy định phải xác định hành lang thoát lũ khi lập quy hoạch thủy lợi nhưng không bắt buộc tích hợp vào quy hoạch đô thị.

Theo đại biểu, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn lần này cũng chỉ nói chung về việc phòng ngừa hiểm họa và thích ứng với biến đổi khí hậu (khoản 2, Điều 6), chưa thật sự rõ ràng. Vì vậy, ông đề nghị làm rõ việc xác định và bảo vệ hành lang thoát lũ trong đồ án quy hoạch đô thị nông thôn, xem đây là nội dung bắt buộc chứ không chỉ là phần khuyến nghị của cơ quan soạn thảo. “Quy hoạch phải đi trước một bước để bảo vệ dân, bảo vệ kinh tế và bảo vệ môi trường sống,” đại biểu nêu ý kiến.

Cụ thể, đại biểu đề xuất bổ sung một khoản tại Điều 6, quy định “khi lập quy hoạch đô thị và nông thôn phải xác định, khoanh định và bảo vệ hành lang thoát lũ của các sông, suối, hồ chứa, hệ thống tiêu thoát nước tự nhiên, đảm bảo khả năng thoát lũ, không làm gia tăng rủi ro thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng”.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh (Đoàn Cà Mau) và đại biểu Leo Thị Lịch (Đoàn Bắc Ninh) cùng cho rằng, thực tế quy hoạch đô thị hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển nhanh và bền vững, thể hiện qua những vấn đề như ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm và thiếu không gian xanh.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh thẳng thắn nhận xét: “Đô thị quy hoạch kiểu gì mà mưa là ngập, tắc đường triền miên, không gian sống ngày càng ngột ngạt”. Ông đề nghị Luật sửa đổi cần tập trung giải quyết các vấn đề cốt lõi của đô thị, không nên “ôm đồm” thêm quy hoạch nông thôn vì lĩnh vực này đã được điều chỉnh bởi nhiều luật chuyên ngành khác.

Đại biểu Leo Thị Lịch phát biểu tại tổ. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Leo Thị Lịch đề xuất bổ sung quy định về quy hoạch không gian xanh và thích ứng biến đổi khí hậu, coi đây là yếu tố bắt buộc trong mọi đồ án quy hoạch. Bà nêu thực tế ở nhiều đô thị, vỉa hè lát kín, cây trồng chết dần vì không gian thở bị bịt kín; trong khi các đô thị tiên tiến luôn quy hoạch cây xanh và hành lang thoát nước tự nhiên đồng bộ với giao thông, vừa giảm ngập, vừa cải thiện môi trường.

Theo đại biểu, quy hoạch đô thị phải mang tầm nhìn dài hạn, “ít nhất 20 - 30 năm, chứ không thể 3 - 5 năm lại điều chỉnh một lần”.

Đinh Nhung