Căn bệnh dễ dẫn tới đột quỵ thường xuất hiện ở nam giới
75% người mắc bệnh tắc hẹp động mạch chi không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Càng về sau, cơn đau càng nặng và xuất hiện tình trạng tím đen, hoại tử các đầu ngón tay, ngón chân.
Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết, nơi đây đã tiếp nhận ông T.H.P. (69 tuổi) trong tình trạng đau nhức dữ dội cả hai chân, nửa bàn chân trái xuất hiện những vết loét nhỏ, có xu hướng lan rộng.
Sau khi thực hiện các xét nghiệm, bác sĩ xác định nguyên nhân khiến chân ông P. bị lở loét là tắc hẹp động mạch chi. Người bệnh được chuyển đến Khoa Lồng ngực - Mạch máu để tiến hành điều trị.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thanh Vỹ, Trưởng khoa Lồng ngực - Mạch máu, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, tắc hẹp động mạch chi là tình trạng xơ vữa động mạch ở các chi gây thiếu máu cục bộ. Bệnh chủ yếu xuất hiện ở nam giới.
Người lớn tuổi, người mắc đái tháo đường, tăng cholesterol máu, tăng huyết áp, tăng homocystein máu hoặc người bị béo phì, hút thuốc lá nhiều là những đối tượng nguy cơ dễ mắc căn bệnh này.
Bác sĩ Vỹ cho hay, ở giai đoạn khởi phát, hơn 75% trường hợp không có triệu chứng. Nếu có, thường là những cơn đau nhẹ ở bắp chân, còn gọi là “đi lặc cách hồi” và biến mất sau khi nghỉ ngơi. Do đó, người bệnh dễ nhầm lẫn với cơn đau do viêm khớp, cơ.
Ở giai đoạn nặng, cơn đau tiếp diễn ngay cả khi nghỉ ngơi, người bệnh bị giới hạn khả năng vận động. Lâu dài, các vết lở loét, hoại tử ở chân bắt đầu xuất hiện và lan rộng, da đầu chi đen, các cơn đau nặng nề hơn.
Tắc hẹp động mạch chi nếu không được điều trị sẽ có tiên lượng rất xấu. Trong một số trường hợp, người bệnh buộc phải cắt cụt chi để bảo toàn tính mạng. Có khoảng 25% người bệnh sẽ tử vong và 30 - 40% còn lại phải cắt cụt chi.
Phần lớn người bệnh tử vong vì các biến cố như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Nếu người bệnh không điều trị tốt, tỷ lệ tử vong trong 5 năm tiếp theo sẽ rất cao.
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Quang Nam, Trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết, biến chứng loét chi do căn bệnh này thường ở đầu ngón tay hoặc ngón chân.
Nguyên nhân do lượng mạch máu bị tắc hẹp tăng lên, lưu lượng máu cung cấp cho các chi bị giảm sút. Các phần chi ở xa không có đủ oxy và chất dinh dưỡng để duy trì sự sống, ngọn chi bắt đầu bầm tím, loét và hoại tử đen. Tình trạng nhiễm trùng cũng thúc đẩy lở loét chi diễn tiến nặng hơn.
Trong quá trình tiếp nhận và điều trị người bệnh, các bác sĩ sẽ ưu tiên bảo tồn chi. Trường hợp nhẹ, người bệnh sẽ được nong mạch máu nhằm tăng lưu lượng máu ở chi, đảm bảo các phần chi ở vị trí xa nhất nhận được đủ oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết để có thể lành vết loét.
Trường hợp người bệnh đã xuất hiện biến chứng loét hoại tử, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ tối thiếu phần chi đã chết. Đồng thời, kết hợp nong mạch máu để cải thiện tình trạng tắc hẹp cũng như hạn chế nguy cơ hình thành vết loét mới.